Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

what is to become of

  • 1 agō

        agō ēgī, āctus (old inf pass. agier), ere    [1 AG-], to put in motion, move, lead, drive, tend, conduct: bos Romam acta, L.: capellas, V.: pecus visere montīs, H.: ante se Thyum, N.: in exsilium, L.: Iris nubibus acta, borne on, V.: alqm in crucem, to crucify: Illum aget Fama, will carry, H.: quo hinc te agis? whither are you going? T.: se primus agebat, strode in front, V.: capellas potum, V.—Prov.: agas asellum, i. e. if you can't afford an ox, drive an ass. — Pass., to go, march: quo multitudo agebatur, L.: citius agi vellet agmen, march on quicker, L.: raptim agmine acto, L.— Esp., to drive away, carry off, steal, rob, plunder: pecoris praedas, S.; freq. with ferre, to rob, plunder: ferre agere plebem plebisque res, L.: res sociorum ferri agique vidit, L.—To chase, pursue, hunt: apros, V.: cervum, V. — Fig.: dum haec crimina agam ostiatim, track out from house to house: ceteros ruerem, agerem, T.: palantīs Troas, V.—To move, press, push forward, advance, bring up: multa undique portari atque agi, Cs.: vineis ad oppidum actis, pushed forward, Cs.: moles, Cu.: cloaca maxima sub terram agenda, to be carried under ground, L.: cuniculos ad aerarium, drive: per glaebas radicibus actis, O.: pluma in cutem radices egerit, struck deep root, O.: vera gloria radices agit: tellus Fissa agit rimas, opens in fissures, O.: in litus navīs, beached, L.: navem, to steer, H.: currūs, to drive, O.: per agmen limitem ferro, V.: vias, make way, V.: (sol) amicum Tempus agens, bringing the welcome hour (of sunset), H.—To throw out, stir up: spumas ore, V.: spumas in ore: se laetus ad auras Palmes agit, shoots up into the air, V.—Animam agere, to expire: nam et agere animam et efflare dicimus; cf. et gestum et animam ageres, i. e. exert yourself in gesturing and risk your life. — Fig., to lead, direct, guide: (poëmata), animum auditoris, H.— To move, impel, excite, urge, prompt, induce, rouse, drive: quae te Mens agit in facinus? O.: ad illa te, H.: eum praecipitem: viros spe praedae diversos agit, leads astray, S.: bonitas, quae nullis casibus agitur, N.: quemcunque inscitia veri Caecum agit, blinds, H.: quibus actus fatis, V.: seu te discus agit, occupies, H.: nos exquirere terras, V.: desertas quaerere terras agimur, V. — To pursue for harm, persecute, disturb, vex, attack, assail: reginam stimulis, V.: agentia verba Lycamben, H.: diris agam vos, H.: quam deus ultor agebat, O.—To pursue, carry on, think, reflect, deliberate, treat, represent, exhibit, exercise, practise, act, perform, deliver, pronounce: nihil, to be idle: omnia per nos, in person: agendi tempus, a time for action: industria in agendo: apud primos agebat, fought in the van, S.: quae continua bella agimus, are busy with, L.: (pes) natus rebus agendis, the metre appropriate to dramatic action, H.: Quid nunc agimus? what shall we do now? T.: quid agam, habeo, i. e. I know what to do, T.: quid agitur? how are you? T.: quid agis, dulcissime rerum? i. e. how are you? H.: vereor, quid agat Ino, what is to become of: quid agis? what do you mean? nihil agis, it is of no use, T.: nihil agis, dolor, quamvis, etc.: cupis abire, sed nihil agis, usque tenebo, you cannot succeed, H.: ubi blanditiis agitur nihil, O.—Esp., hoc or id agere, to give attention to, mind, heed: hocine agis, an non? are you attending? T.: id quod et agunt et moliuntur, their purpose and aim: qui id egerunt, ut gentem conlocarent, etc., aimed at this: sin autem id actum est, ut, etc., if it was their aim: summā vi agendum esse, ut, etc., L.: certiorem eum fecit, id agi, ut pons dissolveretur, it was planned, N.: Hoc age, ne, etc., take care, H.: alias res agis, you are not listening, T.: aliud agens ac nihil eius modi cogitans, bent on other plans: animadverti eum alias res agere, paid no attention: vides, quam alias res agamus, are otherwise occupied: populum aliud nunc agere, i. e. are indifferent.—To perform, do, transact: ne quid negligenter: suum negotium, attend to his own business: neque satis constabat, quid agerent, what they were at, Cs.: agentibus divina humanaque consulibus, busy with auspices and affairs, L.: per litteras agere, quae cogitas, carry on, N.: (bellum) cum feminis, Cu.: conventum, to hold an assize: ad conventūs agendos, to preside at, Cs.: census actus eo anno, taken, L.— Of public transactions, to manage, transact, do, discuss, speak, deliberate: quae (res) inter eos agi coeptae, negotiations begun, Cs.: de condicionibus pacis, treat, L.: quorum de poenā agebatur, L.— Hence, agere cum populo, of magistrates, to address the people on a law or measure (cf. agere ad populum, to propose, bring before the people): cum populo de re p.—Of a speaker or writer, to treat, discuss, narrate: id quod agas, your subject: bella per quartum iam volumen, L.: haec dum agit, during this speech, H.—In law, to plead, prosecute, advocate: lege agito, go to law, T.: causam apud iudices: aliter causam agi, to be argued on other grounds: cum de bonis et de caede agatur, in a cause relating to, etc.: tamquam ex syngraphā agere cum populo, to litigate: ex sponso egit: agere lege in hereditatem, sue for: crimen, to press an accusation: partis lenitatis et misericordiae, to plead the cause of mercy: ii per quos agitur, the counsel: causas, i. e. to practise law: me agente, while I am counsel: ii apud quos agitur, the judges; hence, of a judge: rem agere, to hear: reos, to prosecute, L.: alqm furti, to accuse of theft. —Pass., to be in suit, be in question, be at stake: non capitis eius res agitur, sed pecuniae, T.: aguntur iniuriae sociorum, agitur vis legum.—To represent, act, perform, of an orator: cum dignitate.—Of an actor: fabulam, T.: partīs, to assume a part, T.: Ballionem, the character of: gestum agere in scena, appear as actors: canticum, L. — Fig.: lenem mitemque senatorem, act the part of, L.: noluit hodie agere Roscius: cum egerunt, when they have finished acting: triumphum, to triumph, O.: de classe populi R. triumphum, over, etc.: ex Volscis et ex Etruriā, over, etc., L.: noctu vigilias, keep watch: alta silentia, to be buried in silence, O.: arbitria victoriae, to exercise a conqueror's prerogative, Cu.: paenitentiam, to repent, Cu.: oblivia, to forget, O.: gratias (poet. grates) agere, to give thanks, thank: maximas tibi gratias: alcui gratias quod fecisset, etc., Cs.: grates parenti, O. — Of time, to spend, pass, use, live through: cum dis aevom: securum aevom, H.: dies festos, celebrate: ruri vitam, L.: otia, V.: quartum annum ago et octogesimum, in my eightyfourth year: ver magnus agebat orbis, was experiencing, V.— Pass: mensis agitur hic septimus, postquam, etc., going on seven months since, T.: bene acta vita, well spent: tunc principium anni agebatur, L.: melior pars acta (est) diei, is past, V. — Absol, to live, pass time, be: civitas laeta agere, rejoiced, S.—Meton., to treat, deal, confer, talk with: quae (patria) tecum sic agit, pleads: haec inter se dubiis de rebus, V.: Callias quidam egit cum Cimone, ut, etc., tried to persuade C., N.: agere varie, rogando alternis suadendoque coepit, L.—With bene, praeclare, male, etc., to deal well or ill with, treat or use well or ill: praeclare cum eis: facile est bene agere cum eis.— Pass impers., to go well or ill with one, be well or badly off: intelleget secum esse actum pessime: in quibus praeclare agitur, si, etc., who are well off, if, etc.—Poet.: Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur, will be treated, V.— Pass, to be at stake, be at hazard, be concerned, be in peril: quasi mea res minor agatur quam tua, T.: in quibus eorum caput agatur: ibi rem frumentariam agi cernentes, L.: si sua res ageretur, if his interests were involved: agitur pars tertia mundi, is at risk, O.: non agitur de vectigalibus, S.—Praegn., to finish, complete, only pass: actā re ad fidem pronius est, after it is done, L.: iucundi acti labores, past: ad impediendam rem actam, an accomplished fact, L.— Prov.: actum, aiunt, ne agas, i. e. don't waste your efforts, T.: acta agimus: Actum est, it is all over, all is lost, T.: iam de Servio actum rati, L.: acta haec res est, is lost, T.: tantā mobilitate sese Numidae agunt, behave, S.: ferocius agunt equites, L.: quod nullo studio agebant, because they were careless, Cs.: cum simulatione agi timoris iubet, Cs.—Imper. as interj, come now, well, up: age, da veniam filio, T.: en age, rumpe moras, V.: agite dum, L.: age porro, tu, cur, etc.? age vero, considerate, etc.: age, age, iam ducat: dabo, good, T.: age, sit ita factum.
    * * *
    agere, egi, actus V
    drive, urge, conduct; spend (time w/cum); thank (w/gratias); deliver (speech)

    Latin-English dictionary > agō

  • 2 facio

    făcĭo, feci, factum, 3, v. a. and n.; in pass.: fio, factus, fieri ( imper. usually fac, but the arch form face is freq., esp. in Plaut. and Ter., as Plaut. As. prol. 4; 1, 1, 77; id. Aul. 2, 1, 30; id. Cist. 2, 1, 28; id. Ep. 1, 1, 37; 2, 2, 117; id. Most. 3, 2, 167 et saep.; Ter. And. 4, 1, 57; 4, 2, 29; 5, 1, 2; 14; id. Eun. 1, 2, 10 al.; Cato, R. R. 23, 1; 26; 32 al.; Cat. 63, 78; 79; 82; Ov. Med. fac. 60; Val. Fl. 7, 179 al.; futur. facie for faciam, Cato ap. Quint. 1, 7, 23; cf. dico, init., and the letter e:

    faxo,

    Plaut. Am. 1, 1, 199; 2, 1, 42; 3, 3, 17; 3, 4, 14; 5, 1, 55 et saep.; Ter. And. 5, 2, 13; id. Eun. 2, 2, 54; 4, 3, 21 al.; Verg. A. 9, 154; 12, 316; Ov. M. 3, 271; 12, 594: faxim, Enn. ap. Non. 507, 23; Plaut. Am. 1, 3, 13; id. Aul. 3, 2, 6; 3, 5, 20 al.; Ter. And. 4, 4, 14; id. Heaut. 1, 2, 13:

    faxis,

    Hor. S. 2, 3, 38; Sil. 15, 362: faxit, Lex Numae in Paul. ex Fest. s. v. ALIVTA, p. 6 Mull.; Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 12; Plaut. Capt. 3, 4, 90; 3, 5, 54; id. Cas. 3, 5, 6 al.; Ter. Heaut. 1, 2, 24; id. Phorm. 3, 3, 21:

    faximus,

    Plaut. Truc. 1, 1, 40: faxitis, an old form in Liv. 23, 11, 2; 25, 12, 10; 29, 27, 3:

    faxint,

    Plaut. Am. 2, 1, 85; id. Aul. 2, 1, 27; 2, 2, 79 al.; Ter. Heaut. 1, 1, 109; id. Hec. 1, 2, 27; 3, 2, 19; Cic. Verr. 2, 3, 35, § 81; id. Fam. 14, 3, 3.—In pass. imper.:

    fi,

    Plaut. Curc. 1, 1, 87; Hor. S. 2, 5, 38; Pers. 1, 1, 39:

    fite,

    Plaut. Curc. 1, 1, 89 al. — Indic.: facitur, Nigid. ap. Non. 507, 15: fitur, Cato ap. Prisc. p. 789:

    fiebantur,

    id. ib.: fitum est, Liv. Andron. ap. Non. 475, 16.— Subj.: faciatur, Titin. ib.— Inf.: fiere, Enn. ap. Charis. p. 75 P.; Ann. v. 15, ed. Vahl.; Laev. ap. Gell. 19, 7, 10.—On the long i of fit, v. Ritschl, prol. p. 184, and cf. Plaut. Capt. prol. 25: ut fit in bello) [prob. root bha-; Sanscr. bhasas, light; Gr. pha-, in phainô, phêmi; cf. fax, facetiae, facilis, Corss. Ausspr. 1, 423.—But Curt. refers facio to root the- (strengthened THEK), Griech. Etym. p. 64], to make in all senses, to do, perform, accomplish, prepare, produce, bring to pass, cause, effect, create, commit, perpetrate, form, fashion, etc. (cf. in gen.:

    ago, factito, reddo, operor, tracto): verbum facere omnem omnino faciendi causam complectitur, donandi, solvendi, judicandi, ambulandi, numerandi,

    Dig. 50, 16, 218.
    I.
    Act.
    A.
    In gen.
    (α).
    With acc.: ut faber, cum quid aedificaturus est, non ipse facit materiam, sed ea utitur, quae sit parata, etc.... Quod si non est a deo materia facta, ne terra quidem et aqua et aer et ignis a deo factus est, Cic. N. D. Fragm. ap. Lact. 2, 8 (Cic. ed. Bait. 7, p. 121):

    sphaera ab Archimede facta,

    Cic. Rep. 1, 14:

    fecitque idem et sepsit de manubiis comitium et curiam,

    id. ib. 2, 17:

    aedem,

    id. ib. 2, 20:

    pontem in Arari faciundum curat,

    Caes. B. G. 1, 13, 1:

    castra,

    id. ib. 1, 48, 2; Cic. Fam. 15, 4, 4:

    faber vasculum fecit,

    Quint. 7, 10, 9:

    classem,

    Caes. B. G. 4, 21, 4:

    cenas et facere et obire,

    Cic. Att. 9, 13, 6:

    ignem lignis viridibus,

    id. Verr. 2, 1, 17, § 45:

    poema,

    to compose, id. Pis. 29, 70:

    carmina,

    Juv. 7, 28:

    versus,

    id. 7, 38:

    sermonem,

    Cic. Fam. 9, 8, 1; cf.

    litteram,

    id. Ac. 2, 2, 6: ludos, to celebrate, exhibit = edere, id. Rep. 2, 20; id. Att. 15, 10;

    also i. q. ludificari,

    Plaut. Capt. 3, 4, 47:

    sementes,

    i. e. to sow, Caes. B. G. 1, 3, 1:

    messem,

    Col. 2, 10, 28:

    pecuniam,

    to make, acquire, Cic. Verr. 2, 2, 6, § 17:

    manum (with parare copias),

    to collect, prepare, id. Caecin. 12, 33; so,

    cohortes,

    Caes. B. C. 3, 87, 4:

    exercitum,

    Vell. 2, 109, 2; and:

    auxilia mercede,

    Tac. A. 6, 33:

    iter,

    Cic. Att. 3, 1; id. Planc. 26, 65; id. Div. 1, 33, 73 et saep.; cf.

    also the phrases: aditum sibi ad aures,

    Quint. 4, 1, 46:

    admirationem alicujus rei alicui,

    to excite, Liv. 25, 11, 18; Sen. Ep. 115:

    aes alienum,

    Cic. Att. 13, 46, 4; Liv. 2, 23, 5; Sen. Ep. 119, 1:

    alienationem disjunctionemque,

    Cic. Lael. 21, 76:

    animum alicui,

    Liv. 25, 11, 10:

    arbitrium de aliquo,

    to decide, Hor. C. 4, 7, 21;

    opp. arbitrium alicui in aliqua re,

    i. e. to leave the decision to one, Liv. 43, 15, 5:

    audaciam hosti,

    id. 29, 34, 10:

    audientiam orationi,

    Cic. Div. in Caecil. 13, 42:

    auspicium alicui,

    Liv. 1, 34, 9; Hor. Ep. 1, 1, 86:

    auctoritatem,

    Cic. de Imp. Pomp. 15, 43:

    bellum,

    Cic. Off. 1, 11, 35; Caes. B. G. 3, 29, 2:

    multa bona alicui,

    Plaut. Poen. 5, 4, 46:

    castra,

    to pitch, Tac. H. 5, 1:

    caulem,

    to form, Col. Arb. 54:

    clamores,

    to make, raise, Cic. Brut. 95, 326:

    cognomen alicui,

    to give, Liv. 1, 3, 9:

    commercium sermonis,

    id. 5, 15, 5:

    concitationes,

    Caes. B. C. 3, 106 fin.:

    conjurationes,

    to form, id. B. G. 4, 30 fin.:

    consuetudinem alicui cum altero,

    Cic. Fam. 13, 23, 1:

    consilia alicui,

    Liv. 35, 42, 8:

    contentionem cum aliquo,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    controversiam,

    to occasion, id. Or. 34, 121:

    convicium magnum alicui,

    id. Fam. 10, 16, 1:

    copiam pugnandi militibus,

    Liv. 7, 13, 10:

    corpus,

    to grow fat, corpulent, Cels. 7, 3 fin.; Phaedr. 3, 7, 5:

    curam,

    Tac. A. 3, 52:

    damnum,

    to suffer, Cic. Brut. 33, 125:

    detrimentum,

    id. Verr. 2, 4, 9, § 20:

    desiderium alicujus, rei alicui,

    Liv. 3, 34, 7; 7, 24, 10:

    dicta,

    Ov. F. 2, 375; 3, 515:

    difficultatem,

    Quint. 10, 3, 10 and 16:

    discordiam,

    to cause, Tac. H. 3, 48:

    discrimen,

    Quint. 7, 2, 14; 11, 1, 43:

    disjunctionem (with alienationem),

    Cic. Lael. 21, 76:

    dolorem alicui,

    id. Att. 11, 8, 2:

    dulcedinem,

    Sen. Ep. 111:

    eloquentiam alicui (ira),

    Quint. 6, 2, 26:

    epigramma,

    to write, Cic. Arch. 10, 25:

    errorem,

    Sen. Ep. 67:

    eruptiones ex oppido,

    Caes. B. C. 2, 2, 5:

    exemplum,

    Quint. 5, 2, 2: exempla = edere or statuere, Plaut. Most. 5, 1, 66. exercitum, to raise, muster, Tac. A. 6, 33:

    exspectationem,

    Quint. 9, 2, 23:

    facinus,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 1; Cic. Fin. 2, 29, 95; Tac. A. 12, 31:

    facultatem recte judicandi alicui,

    Cic. Verr. 2, 2, 73, § 179:

    fallaciam,

    Ter. And. 1, 8, 7:

    famam ingenii,

    Quint. 11, 2, 46:

    fastidium,

    Liv. 3, 1, 7:

    favorem alicui,

    id. 42, 14, 10; Quint. 4, 1, 33:

    fidem alicui,

    Cic. Cat. 3, 2, 4; id. Att. 7, 8, 1; Quint. 6, 2, 18:

    finem,

    Cic. Att. 16, 16, 16; id. Rep. 2, 44:

    formidinem,

    to excite, Tac. H. 3, 10:

    fortunam magnam (with parare),

    Liv. 24, 22, 9:

    fraudem,

    Plaut. Mil. 2, 2, 9; Cic. Att. 4, 12:

    fugam fecerunt, stronger than fugerunt,

    Liv. 8, 9, 12 Weissenb.; Sall. J. 53, 3;

    but: cum fugam in regia fecisset (sc. ceterorum),

    Liv. 1, 56, 4; so,

    fugam facere = fugare,

    id. 21, 5, 16; 21, 52, 10:

    fugam hostium facere,

    id. 22, 24, 8; 26, 4, 8 al.:

    gestum vultu,

    Quint. 11, 3, 71:

    gradum,

    Cic. de Or. 2, 61, 249; id. Verr. 2, 2, 1, § 3; Quint. 3, 6, 8:

    gratiam alicujus rei,

    Liv. 3, 56, 4; 8, 34, 3:

    gratulationem alicui,

    Cic. Fam. 11, 18, 3; Sen. Ep. 6:

    gratum alicui,

    Ter. Eun. 4, 4, 56; Cic. Rep. 1, 21; cf.:

    gratissimum alicui,

    id. Fam. 7, 21 fin.:

    histrioniam,

    Plaut. Am. prol. 152:

    homicidium,

    to commit, Quint. 5, 9, 9:

    hospitium cum aliquo,

    Cic. Balb. 18, 42:

    imperata,

    Caes. B. G. 2, 3, 3:

    impetum in hostem,

    Cic. Fin. 1, 10, 34; Liv. 25, 11, 2:

    incursionem,

    Liv. 3, 38, 3:

    indicium,

    Cic. Verr. 2, 1, 57, § 150:

    inducias,

    id. Phil. 8, 7, 20:

    initium,

    to begin, id. Agr. 2, 29, 79; cf.:

    initia ab aliquo,

    id. Rep. 1, 19:

    injuriam,

    id. ib. 3, 14 (opp. accipere); Caes. B. G. 1, 36, 4; Quint. 3, 6, 49; 10, 1, 115:

    insidias alicui,

    Cic. Mil. 9, 23:

    iram,

    Quint. 6, 1, 14:

    jacturam,

    Cic. Off. 3, 23, 89; id. Fin. 2, 24, 79; Caes. B. G. 7, 77, 7:

    judicium,

    Cic. Att. 7, 23, 2:

    judicatum,

    to execute, id. Fl. 20, 48:

    jus alicui,

    Liv. 32, 13, 6:

    jussa,

    Ov. F. 1, 379:

    laetitiam,

    Cic. Fin. 1, 7, 25:

    largitiones,

    id. Tusc. 3, 20, 48:

    locum poetarum mendacio,

    Curt. 3, 1, 4:

    locum alicui rei,

    Cels. 2, 14 fin.; 7, 4, 3; Curt. 4, 11, 8; Sen. Ep. 91, 13 et saep.:

    longius,

    Cic. Leg. 1, 7, 22 al.:

    valde magnum,

    id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7:

    medicinam alicui,

    to administer, id. Fam. 14, 7:

    memoriam,

    Quint. 11, 2, 4:

    mentionem,

    Cic. Q. Fr. 2, 11, 2:

    metum,

    to excite, Tac. A. 6, 36:

    turbida lux metum insidiarum faciebat,

    suggested, Liv. 10, 33, 5:

    metum alicui,

    id. 9, 41, 11:

    missum aliquem,

    Cic. Verr. 2, 3, 58, § 134:

    modum irae,

    Liv. 4, 50, 4:

    moram,

    Cic. Att. 16, 2, 1; Plaut. Most. 1, 1, 72:

    morem alicujus rei sibi,

    Liv. 35, 35, 13:

    motus,

    id. 28, 46, 8: multam alicui, Cato ap. Gell. 11, 1, 6:

    munditias,

    id. R. R. 2, 4:

    mutationem,

    Cic. Sest. 12, 27; id. Off. 1, 33, 120:

    multa alicui,

    id. Q. Fr. 3, 1, 5, § 16:

    naufragium,

    to suffer, id. Fam. 16, 9, 1:

    negotium alicui,

    to give to do, make trouble for, Quint. 5, 12, 13; Just. 21, 4, 4:

    nomen alicui,

    Liv. 8, 15, 8; cf.

    nomina,

    to incur debts, Cic. Off. 3, 14, 59:

    odium vitae,

    Plin. 20, 18, 76, § 199:

    officium suum,

    Ter. Phorm. 4, 5, 12:

    omnia amici causa,

    Cic. Lael. 10, 35; id. Fam. 5, 11, 2:

    opinionem alicui,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    orationem,

    id. de Or. 1, 14, 63; id. Brut. 8, 30; id. Or. 51, 172:

    otia alicui,

    to grant, Verg. E. 1, 6:

    pacem,

    to conclude, Cic. Off. 3, 30, 109:

    pecuniam ex aliqua re,

    id. Verr. 2, 2, 6, § 17:

    periculum,

    Ter. Eun. 3, 2, 23; id. Heaut. 2, 1, 9; Tac. A. 13, 33; 16, 19; Sall. C. 33, 1: perniciem alicui, to cause, = parare, Tac. H. 2, 70:

    planum,

    Cic. Rosc. Am. 19, 54:

    potestatem,

    id. Cat. 3, 5, 11; id. Rep. 2, 28:

    praedam,

    Caes. B. G. 4, 34, 5; Cic. Verr. 2, 1, 60, § 156; Plaut. Poen. 3, 6, 8:

    praedas ab aliquo,

    Nep. Chabr. 2, 2:

    proelium,

    to join, Caes. B. G. 1, 13; Cic. Deiot. 5, 13; Liv. 25, 1, 5; Tac. H. 4, 79; id. A. 12, 40:

    promissum,

    Cic. Off. 3, 25, 95:

    pudorem,

    Liv. 3, 31, 3:

    ratum,

    id. 28, 39, 16:

    rem,

    Ter. Ad. 2, 2, 12:

    reum,

    to accuse, Cic. Verr. 2, 2, 38: risum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 1; Quint. 6, 1, 40; 48:

    scelus,

    to commit, Tac. H. 1, 40:

    securitatem alicui,

    Liv. 36, 41, 1:

    sermonem,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:

    significationem ignibus,

    Caes. B. G. 2, 33, 3:

    silentium,

    Liv. 24, 7, 12:

    somnum,

    to induce, Juv. 3, 282:

    spem,

    Cic. Att. 3, 16; Liv. 30, 3, 7:

    spiritus,

    id. 30, 11, 3:

    stercus,

    Col. 2, 15:

    stipendia,

    Sall. J. 63, 3; Liv. 3, 27, 1; 5, 7, 5:

    stomachum alicui,

    Cic. Att. 5, 11, 2; id. Fam. 1, 9, 10:

    suavium alicui,

    Plaut. As. 4, 1, 53:

    suspicionem,

    Cic. Fl. 33, 83:

    taedium alicujus rei,

    Liv. 4, 57, 11:

    terrorem iis,

    to inflict, id. 10, 25, 8:

    timorem,

    to excite, id. 6, 28, 8:

    mihi timorem,

    Cic. Fam. 10, 18, 2:

    totum,

    Dig. 28, 5, 35:

    transitum alicui,

    Liv. 26, 25, 3:

    turbam,

    Ter. Eun. 4, 1, 2:

    urinam,

    Col. 6, 19:

    usum,

    Quint. 10, 3, 28:

    vadimonium,

    Cic. Quint. 18, 57:

    verbum, verba,

    to speak, talk, id. Verr. 2, 4, 65, § 147:

    verbum,

    to invent, id. Fin. 3, 15, 51:

    versus,

    id. Q. Fr. 3, 5:

    vestigium,

    id. Rab. Post. 17, 47: viam [p. 717] sibi, Liv. 3, 5, 6:

    vim alicui or in aliquem,

    id. 38, 24, 4; 3, 5, 5:

    vires,

    to get, acquire, Quint. 10, 3, 3:

    vitium,

    Cic. Top. 3, 15 al. —
    (β).
    With ut, ne, quin, or the simple subj.:

    faciam, ut ejus diei locique meique semper meminerit,

    Plaut. Capt. 4, 2, 20:

    facere ut remigret domum,

    id. Pers. 4, 6, 3; id. Capt. 3, 4, 78; 4, 2, 77:

    ea, quantum potui, feci, ut essent nota nostris,

    Cic. Ac. 1, 2, 8:

    facito, ut sciam,

    id. Att. 2, 4, 4:

    non potuisti ullo modo facere, ut mihi illam epistolam non mitteres,

    id. ib. 11, 21, 1:

    si facis ut patriae sit idoneus,

    Juv. 14, 71:

    ut nihil ad te dem litterarum facere non possum,

    Cic. Ac. 8, 14, 1; for which, with quin:

    facere non possum, quin ad te mittam,

    I cannot forbear sending, id. ib. 12, 27, 2:

    fecisti, ut ne cui maeror tuus calamitatem afferret,

    id. Clu. 60, 168:

    fac, ne quid aliud cures,

    id. Fam. 16, 11, 1:

    domi assitis, facite,

    Ter. Eun. 3, 2, 53:

    fac fidele sis fidelis,

    Plaut. Capt. 2, 3, 79:

    fac cupidus mei videndi sis,

    Cic. Fam. 5, 21, 5:

    fac cogites,

    id. ib. 11, 3, 4.—In pass.:

    fieri potest, ut recte quis sentiat, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 3, 6: potest fieri, ut iratus dixerit, etc., Crass. ap. Cic. de Or. 2, 70, 285:

    nec fieri possit, ut non statim alienatio facienda sit,

    id. Lael. 21, 76; so with ut non, id. Verr. 2, 2, 77, § 190 (Zumpt, Gram. § 539).—
    (γ).
    With inf. = efficere, curare, to cause (rare):

    nulla res magis talis oratores videri facit,

    Cic. Brut. 38, 142; Pall. 6, 12:

    aspectus arborum macrescere facit volucres inclusas,

    Varr. R. R. 3, 5, 3; Sall. Fragm. ap. Sen. Ep. 114:

    qui nati coram me cernere letum Fecisti,

    Verg. A. 2, 539; Ov. H. 17, 174:

    mel ter infervere facito,

    Col. 12, 38, 5 (perh. also in Ov. H. 6, 100, instead of favet, v. Loers. ad h. l.; cf. infra, B. 4.).—
    (δ).
    Absol.:

    ego plus, quam feci, facere non possum,

    Cic. Fam. 11, 14, 3:

    faciam, ut potero, Laeli,

    id. de Sen. 3, 7; cf. id. Rep. 1, 24:

    noli putare, pigritia me facere, quod non mea manu scribam,

    id. Att. 16, 15, 1; so,

    facere = hoc or id facere,

    Lucr. 4, 1112 (cf. Munro ad loc.); 1153: vereor ne a te rursus dissentiam. M. Non facies, Quinte, Cic. Leg. 3, 15, 33;

    so after scribam,

    id. Att. 16, 16, 15:

    nominaverunt,

    id. Rep. 2, 28, 50;

    after disserere: tu mihi videris utrumque facturus,

    id. ib. 2, 11, 22;

    after fingere: ut facit apud Platonem Socrates,

    id. ib.:

    necesse erit uti epilogis, ut in Verrem Cicero fecit,

    Quint. 6, 1, 54:

    qui dicere ac facere doceat,

    id. 2, 3, 11:

    faciant equites,

    Juv. 7, 14; Liv. 42, 37, 6:

    petis ut libellos meos recognoscendos curem. Faciam,

    Plin. Ep. 4, 26, 1; 5, 1, 4 et saep. (cf. the use of facio, as neutr., to resume or recall the meaning of another verb, v. II. E. infra; between that use and this no line can be drawn).
    B.
    In partic.
    1.
    With a double object, to make a thing into something, to render it something:

    senatum bene firmum firmiorem vestra auctoritate fecistis,

    Cic. Phil. 6, 7, 18:

    te disertum,

    id. ib. 2, 39 fin.:

    iratum adversario judicem,

    id. de Or. 1, 51, 220:

    heredem filiam,

    to appoint, constitute, id. Verr. 2, 1, 43, § 111:

    aliquem regem,

    Just. 9, 6:

    aliquem ludos,

    Plaut. Aul. 2, 2, 75:

    aliquem absentem rei capitalis reum,

    Cic. Verr. 2, 2, 38, § 93:

    animum dubium,

    id. de Imp. Pomp. 10, 27:

    injurias irritas,

    id. Verr. 2, 2, 26, § 63:

    vectigalia sibi deteriora,

    Caes. B. G. 1, 36, 4:

    hi consules facti sunt,

    Cic. de Sen. 5, 14:

    disciplina doctior facta civitas,

    id. Rep. 2, 19:

    di ex hominibus facti,

    id. ib. 2, 10; cf.:

    tua virtute nobis Romanos ex amicis amicissimos fecisti,

    Sall. J. 10, 2.—In pass.:

    quo tibi sumere depositum clavum fierique tribuno?

    to become a tribune, Hor. S. 1, 6, 25.—
    2.
    to value, esteem, regard a person or thing in any manner (like the Engl. make, in the phrase to make much of).—Esp. with gen. pretii:

    in quo perspicere posses, quanti te, quanti Pompeium, quem unum ex omnibus facio, ut debeo, plurimi, quanti Brutum facerem,

    Cic. Fam. 3, 10, 2:

    te quotidie pluris feci,

    id. ib. 3, 4, 2:

    voluptatem virtus minimi facit,

    id. Fin. 2, 13, 42:

    dolorem nihili facere,

    to care nothing for, to despise, id. ib. 27, 88:

    nihili facio scire,

    Plaut. Pers. 2, 2, 42:

    negat se magni facere, utrum, etc.,

    Quint. 11, 1, 38:

    parum id facio,

    Sall. J. 85, 31: si illi aliter nos faciant quam aequum sit. Plaut. Stich. 1, 1, 43.—
    3.
    With gen., to make a thing the property of a person, subject it to him: omnia, quae mulieris fuerunt, viri fiunt, Cic. Top. 4, 23.—Esp.: facere aliquid dicionis alicujus, to reduce to subjection under a person or power:

    omnem oram Romanae dicionis fecit,

    Liv. 21, 60, 3:

    dicionis alienae facti,

    id. 1, 25, 13; 5, 27, 14; cf.: ut munus imperii beneficii sui faceret, to make it ( seem) his own bounty, Just. 13, 4, 9:

    ne delecto imperatore alio sui muneris rempublicam faceret,

    Tac. A. 15, 52.—
    4.
    To represent a thing in any manner, to feign, assert, say. —Constr. with acc. and adj. or part., or with acc. and inf.
    (α).
    Acc. and part.:

    in eo libro, ubi se exeuntem e senatu et cum Pansa colloquentem facit,

    id. Brut. 60, 218:

    Xenophon facit... Socratem disputantem,

    id. N. D. 1, 12, 31; cf.:

    ejus (Socratis) oratio, qua facit eum Plato usum apud judices,

    id. Tusc. 1, 40 fin. al.—
    (β).
    Acc. and inf.:

    qui nuper fecit servo currenti in via decesse populum,

    Ter. Heaut. prol. 31:

    fecerat et fetam procubuisse lupam,

    Verg. A. 8, 630; cf. Ov. M. 6, 109, v. Bach ad h. l.:

    poetae impendere apud inferos saxum Tantalo faciunt,

    Cic. Tusc. 4, 16, 35:

    quem (Herculem) Homerus apud inferos conveniri facit ab Ulixe,

    id. N. D. 3, 16, 41:

    Plato construi a deo mundum facit,

    id. ib. 1, 8, 19:

    Plato Isocratem laudari fecit a Socrate,

    id. Opt. Gen. 6, 17; id. Brut. 38, 142:

    M. Cicero dicere facit C. Laelium,

    Gell. 17, 5, 1:

    caput esse faciunt ea, quae perspicua dicunt,

    Cic. Fia. 4, 4, 8, v. Madv. ad h. l.—
    (γ).
    In double construction:

    Polyphemum Homerus cum ariete colloquentem facit ejusque laudare fortunas,

    Cic. Tusc. 5, 39 fin.
    5.
    To make believe, to pretend:

    facio me alias res agere,

    Cic. Fam. 15, 18:

    cum verbis se locupletem faceret,

    id. Fl. 20:

    me unum ex iis feci, qui, etc.,

    id. Planc. 27, 65.—
    6.
    Hypothetically in the imper. fac, suppose, assume:

    fac, quaeso, qui ego sum, esse te,

    Cic. Fam. 7, 23, 1; cf.:

    fac potuisse,

    id. Phil. 2, 3, 5:

    fac animos non remanere post mortem,

    id. Tusc. 1, 34, 82; 1, 29, 70:

    fac velit,

    Stat. Ach. 2, 241:

    fac velle,

    Verg. A. 4, 540.—
    7.
    In mercant. lang., to practise, exercise, follow any trade or profession:

    cum mercaturas facerent,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 72:

    naviculariam,

    id. ib. 2, 5, 18, §

    46: argentariam,

    id. ib. 2, 5, 49, § 155; id. Caecin. 4, 10:

    topiariam,

    id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 5:

    haruspicinam,

    id. Fam. 6, 18, 1:

    praeconium,

    id. ib.; so,

    piraticam,

    id. Post. Red. in Sen. 5, 11:

    medicinam,

    Phaedr. 1, 14, 2.—
    8.
    In relig. lang., like the Gr. rhezein, to perform or celebrate a religious rite; to offer sacrifice, make an offering, to sacrifice:

    res illum divinas apud eos deos in suo sacrario quotidie facere vidisti,

    Cic. Verr. 2, 4, 8, § 18:

    sacra pro civibus,

    id. Balb. 24, 55:

    sacrificium publicum,

    id. Brut. 14, 56.— Absol.:

    a sacris patriis Junonis Sospitae, cui omnes consules facere necesse est, consulem avellere,

    Cic. Mur. 41, 90.—With abl.:

    cum faciam vitula pro frugibus,

    Verg. E. 3, 77:

    catulo,

    Col. 2, 22, 4.— Pass. impers.:

    cum pro populo fieret,

    Cic. Att. 1, 13, 3:

    quibus diis decemviri ex libris ut fieret, ediderunt,

    Liv. 37, 3, 5.—
    9.
    In gram., to make, form in inflecting:

    cur aper apri et pater patris faciat?

    Quint. 1, 6, 13; so id. 14; 15; 27; cf.:

    sic genitivus Achilli et Ulixi fecit,

    id. 1, 5, 63; 1, 6, 26:

    eadem (littera) fecit ex duello bellum,

    id. 1, 4, 15.—
    10.
    In late Lat., (se) facere aliquo, to betake one's self to any place:

    intra limen sese facit,

    App. 5, p. 159, 25;

    without se: homo meus coepit ad stelas facere,

    Petr. 62:

    ad illum ex Libya Hammon facit,

    Tert. Pall. 3.—
    11.
    Peculiar phrases.
    a.
    Quid faciam (facias, fiet, etc.), with abl., dat., or (rare) with de, what is to be done with a person or thing? quid hoc homine facias? Cic. Sest. 13, 29; id. Verr. 2, 2, 16, § 40:

    nescit quid faciat auro,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 100:

    quid tu huic homini facias?

    Cic. Caecin. 11, 30; cf.:

    quid enim tibi faciam,

    id. Att. 7, 3, 2: quid faceret huic conclusioni, i. e. how should he refute, etc., id. Ac. 2, 30, 96:

    quid facias illi?

    Hor. S. 1, 1, 63:

    miserunt Delphos consultum quidnam facerent de rebus suis,

    Nep. Them. 2: quid fecisti scipione? what have you done with the stick? or, what has become of it? Plaut. Cas. 5, 4, 6; cf. id. ib. 5, 4, 9.—In pass.:

    quid Tulliola mea fiet?

    Cic. Fam. 14, 4, 3:

    quid illo fiet? quid me?

    id. Att. 6, 1, 14:

    quid fiet artibus?

    id. Ac. 2, 33, 107:

    quid mihi fiet?

    Ov. A. A. 1, 536:

    quid de illa fiet fidicina igitur?

    Plaut. Ep. 1, 2, 48: de fratre quid fiet? Ter. Ad. 5, 9, 39.— Absol.:

    quid faciat Philomela? fugam custodia claudit?

    Ov. M. 6, 572:

    quid facerem? neque servitio me exire licebat, etc.,

    Verg. E. 1, 41 al. —
    b.
    Fit, factum est aliquo or aliqua re, it happens to, becomes of a person or thing:

    volo Erogitare, meo minore quid sit factum filio,

    Plaut. Capt. 5, 1, 32:

    nec quid deinde iis (elephantis) factum sit, auctores explicant,

    Plin. 8, 6, 6, § 17:

    quid eo est argento factum?

    Plaut. Most. 3, 1, 106.—Hence,
    (β).
    Esp., si quid factum sit aliquo, if any thing should happen to one (i. q. si quid acciderit humanitus), euphemistically for if one should die:

    si quid eo factum esset, in quo spem essetis habituri?

    Cic. de Imp. Pomp. 20, 59; cf.:

    eum fecisse aiunt, sibi quod faciendum fuit,

    Plaut. Poen. 5, 1, 23. —
    c.
    Ut fit, as it usually happens, as is commonly the case:

    praesertim cum, ut fit, fortuito saepe aliquid concluse apteque dicerent,

    Cic. Or. 53, 177:

    queri, ut fit, incipiunt,

    id. Verr. 2, 2, 23, § 56:

    dum se uxor, ut fit, comparat,

    id. Mil. 10, 28:

    fecit statim, ut fit, fastidium copia,

    Liv. 3, 1, 7.—
    d.
    Fiat, an expression of assent, so be it! very good! fiat, geratur mos tibi, Plaut. Ps. 1, 5, 146; id. As. 1, 1, 27; id. Am. 2, 2, 138; id. Most. 4, 3, 44 al.—
    e.
    Dictum ac factum, no sooner said than done, without delay, at once; v. dictum under dico, A. d.—
    12.
    In certain phrases the ellipsis of facere is common, e. g. finem facere:

    Quae cum dixisset, Cotta finem,

    Cic. N. D. 3, 40, 94; id. Fin. 4, 1 init. —With nihil aliud quam, quid alium quam, nihil praeterquam, which often = an emphatic Engl. only (but not in Cic.):

    Tissaphernes nihil aliud quam bellum comparavit,

    Nep. Ages. 2:

    per biduum nihil aliud quam steterunt parati,

    Liv. 34, 46; Suet. Caes. 20; id. Aug. 83; Liv. 2, 63; 4, 3; 3, 26.—So with nihil amplius quam, nihil prius quam, nihil minus quam, Liv. 26, 20; 35, 11; Suet. Dom. 3.
    II.
    Neutr.
    A.
    With adverbs, to do, deal, or act in any manner:

    recta et vera loquere, sed neque vere neque recte adhuc Fecisti umquam,

    Plaut. Capt. 5, 2, 7;

    v. recte under rego: bene fecit Silius, qui transegerit,

    Cic. Att. 12, 24, 1:

    seu recte seu perperam,

    to do right or wrong, id. Quint. 8, 31:

    Dalmatis di male faciant,

    id. Fam. 5, 11 fin.:

    facis amice,

    in a friendly manner, id. Lael. 2, 9; cf.:

    per malitiam,

    maliciously, id. Rosc. Com. 7, 21:

    humaniter,

    id. Q. Fr. 2, 1, 1:

    imperite,

    id. Leg. 1, 1, 4:

    tutius,

    Quint. 5, 10, 68:

    voluit facere contra huic aegre,

    Ter. Eun. 4, 1, 10: bene facere, to profit, benefit (opp. male facere, to hurt, injure), Ter. Ad. 5, 8, 25; 5, 7, 19; Plaut. Most. 3, 2, 22; id. Capt. 5, 2, 23; v. also under benefacio and benefactum.—
    B.
    Facere cum or ab aliquo, to take part with one, to side with one; and opp. contra (or adversus) aliquem, to take part against one:

    si respondisset, idem sentire et secum facere Sullam,

    Cic. Sull. 13, 36; cf.:

    cum illo consulem facere,

    id. Att. 6, 8, 2; and:

    secum consules facere,

    id. Planc. 35, 86:

    auctoritatem sapientissimorum hominum facere nobiscum,

    id. Caecin. 36, 104; cf.:

    rem et sententiam interdicti mecum facere fatebatur,

    id. ib. 28, 79:

    cum veritas cum hoc faciat,

    is on his side, id. Quint. 30, 91:

    commune est, quod nihilo magis ab adversariis quam a nobis facit,

    id. Inv. 1, 48, 90:

    omnes damnatos, omnes ignominia affectos illac (a or cum Caesare) facere,

    id. Att. 7, 3, 5:

    quae res in civitate duae plurimum possunt, eae contra nos ambae faciunt in hoc tempore,

    id. Quint. 1, 1:

    neque minus eos cum quibus steterint quam adversus quos fecerint,

    Nep. Eum. 8, 2:

    cum aliquo non male facere,

    to be on good terms with, Ov. Am. 3, 762.—
    C.
    In late Lat. facere cum aliqua = vivere cum aliqua, to live in matrimony, to be married, Inscr. Orell. 4646. —
    D.
    Ad aliquid, alicui, or absol., to be good or of use for any thing; to be useful, of service:

    chamaeleon facit ad difficultatem urinae,

    Plin. 22, 18, 21, § 46; Scrib. Comp. 122:

    ad talem formam non facit iste locus,

    Ov. H. 16, 190; cf. id. ib. 6, 128; id. Am. 1, 2, 16 al.:

    radix coronopi coeliacis praeclare facit,

    Plin. 22, 19, 22, § 48; so with dat., Plin. Val. 2, 1; Prop. 3 (4), 1, 20:

    facit autem commode ea compositio, quam, etc.,

    Col. 7, 5, 7; 8, 17, 13:

    nec caelum, nec aquae faciunt, nec terra, nec aurae,

    do not benefit me, Ov. Tr. 3, 8, 23:

    mire facit in peroratione confessio,

    Quint. 11, 3, 173; 171; cf. with a subject-clause: plurimum facit, totas diligenter [p. 718] nosse causas, id. 6, 4, 8: ad aliquid or alicui signifies also to suit, fit:

    non faciet capiti dura corona meo,

    Prop. 3, 1, 19; cf. Ov. H. 16, 189.—
    E.
    Like the Gr. poiein or dran, and the Engl. to do, instead of another verb (also for esse and pati):

    factum cupio (sc. id esse),

    Plaut. Truc. 4, 4, 24:

    factum volo,

    id. Bacch. 3, 3, 91; id. Most. 3, 2, 104:

    an Scythes Anacharsis potuit pro nihilo pecuniam ducere, nostrates philosophi facere non potuerunt?

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    nihil his in locis nisi saxa et montes cogitabam: idque ut facerem, orationibus inducebar tuis,

    id. Leg. 2, 1, 2; cf.:

    Demosthenem, si illa pronuntiare voluisset, ornate splendideque facere potuisse,

    id. Off. 1, 1 fin.; and:

    cur Cassandra furens futura prospiciat, Priamus sapiens hoc idem facere nequeat?

    id. Div. 1, 39, 85; so id. Ac. 2, 33, 107; id. Att. 1, 16, 13; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2; Nep. Chabr. 3, 4; 4, 3 al.:

    vadem te ad mortem tyranno dabis pro amico, ut Pythagoreus ille Siculo fecit tyranno (here also with the case of the preceding verb),

    Cic. Fin. 2, 24 fin. (v. Madv. ad h. l. p. 278):

    jubeas (eum) miserum esse, libenter quatenus id facit (i. e. miser est),

    what he is doing, Hor. S. 1, 1, 64:

    in hominibus solum existunt: nam bestiae simile quiddam faciunt (i. q. patiuntur or habent),

    Cic. Tusc. 4, 14; so,

    ne facias quod Ummidius quidam (= ne idem experiaris, ne idem tibi eveniat),

    Hor. S. 1, 1, 94. —
    F.
    Facere omitted, especially in short sentences expressing a judgment upon conduct, etc.:

    at stulte, qui non modo non censuerit, etc.,

    Cic. Off. 3, 27, 101.—Hence,
    1.
    factus, a, um, P. a.
    A.
    As adjective ante-class. and very rare:

    factius nihilo facit, sc. id, i. e. nihilo magis effectum reddit,

    is no nearer bringing it about, Plaut. Trin. 2, 3, 6; cf. Lorenz ad loc.—Far more freq.,
    B.
    In the neutr. as subst.: factum, i ( gen. plur. factum, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 Trag. 81), that which is done, a deed, act, exploit, achievement (syn.: res gestae, facinus).
    1.
    In gen.:

    depingere,

    Ter. Phorm. 1, 5, 38:

    facere factum,

    Plaut. Truc. 2, 7, 5; id. Mil. 3, 1, 139:

    dicta et facta,

    Ter. Eun. 5, 4, 19; id. Heaut. 4, 5, 12:

    opus facto est,

    id. Phorm. 4, 5, 4:

    ecquod hujus factum aut commissum non dicam audacius, sed, etc.,

    Cic. Sull. 26, 72: meum factum probari abs te triumpho gaudio, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, A. 1;

    14, 9, 2: quod umquam eorum in re publica forte factum exstitit?

    id. ib. 8, 14, 2:

    praeclarum atque divinum,

    id. Phil. 2, 44, 114:

    egregium,

    id. Fam. 10, 16, 2; id. Cael. 10, 23:

    factum per se improbabile,

    Quint. 7, 4, 7; 6, 1, 22:

    illustre,

    Nep. Arist. 2, 2; cf.:

    illustria et gloriosa,

    Cic. Fin. 1, 11, 37:

    forte,

    id. Att. 8, 14, 2:

    dira,

    Ov. M. 6, 533:

    nefanda,

    id. H. 14, 16 al.; but also with the adv.:

    recte ac turpiter factum,

    Caes. B. G. 7, 80, 5; cf.:

    multa huius (Timothei) sunt praeclare facta sed haec maxime illustria,

    Nep. Timoth. 1, 2;

    v. Zumpt, Gram. § 722, 2: dimidium facti, qui coepit, habet,

    Hor. Ep. 1, 2, 40:

    quo facto aut dicto adest opus,

    Plaut. Am. 1, 1, 15 et saep.:

    famam extendere factis,

    Verg. A. 10, 468: non hominum video. non ego facta boum, doings, i. e. works, Ov. H. 10, 60.—
    2.
    In partic., bonum factum, like the Gr. agathê tuchê, a good deed, i. e. well done, fortunate (ante-class. and post-Aug.):

    bonum factum'st, edicta ut servetis mea,

    Plaut. Poen. prol. 16; cf. id. ib. 44; cf.:

    hoc factum est optimum, ut, etc.,

    id. Ps. 1, 2, 52:

    majorum bona facta,

    Tac. A. 3, 40; cf. id. ib. 3, 65. —At the commencement of edicts, Suet. Caesar, 80; id. Vit. 14; Aur. Vict. Vir. Ill. 49, 17; Tert. Pudic. 1.—(But in the class. per. factum in this sense is a participle, and is construed with an adv.:

    bene facta,

    Sall. C. 8, 5; id. J. 85, 5; Cic. Tusc. 2, 26, 64:

    recte, male facta,

    id. Off. 2, 18, 62:

    male facto exigua laus proponitur,

    id. Leg. Agr. 2, 2, 5; id. Brut. 43, 322; Quint. 3, 7, 13; cf. Krebs, Antibarb. p. 460).—
    * 2.
    facteon, a word jestingly formed by Cicero, after the analogy of the Greek, for faciendum: quare, ut opinor, philosophêteon, id quod tu facis, et istos consulatus non flocci facteon, Cic. Att. 1, 16, 13 Orell. N. cr. (for facteon, Ernesti has eateon).

    Lewis & Short latin dictionary > facio

  • 3 cado

    cădo, cĕcĭdi, cāsum, 3 ( part. pres. gen. plur. cadentūm, Verg. A. 10, 674; 12, 410), v. n. [cf. Sanscr. çad-, to fall away].
    I.
    Lit.
    A.
    In an extended sense, to be driven or carried by one ' s weight from a higher to a lower point, to fall down, be precipitated, sink down, go down, sink, fall (so mostly poet.; in prose, in place of it, the compounds decĭdo, occĭdo, excĭdo, etc.; cf. also ruo, labor;

    opp. surgo, sto): tum arbores in te cadent,

    Plaut. Men. 2, 3, 25: (aves) praecipites cadunt in terram aut in aquam, fall headlong to the earth or into the water, Lucr. 6, 745; cf. id. 6, 828;

    imitated by Verg.: (apes) praecipites cadunt,

    Verg. G. 4, 80:

    nimbus, Ut picis e caelo demissum flumen, in undas Sic cadit, etc.,

    Lucr. 6, 258:

    cadit in terras vis flammea,

    id. 2, 215; so with in, id. 2, 209; 4, 1282; 6, 1006; 6, 1125; Prop. 4 (5), 4, 64:

    in patrios pedes,

    Ov. F. 2, 832.—With a different meaning:

    omnes plerumque cadunt in vulnus,

    in the direction of, towards their wound, Lucr. 4, 1049; cf.:

    prolapsa in vulnus moribunda cecidit,

    Liv. 1, 58, 11:

    cadit in vultus,

    Ov. M. 5, 292:

    in pectus,

    id. ib. 4, 579.—Less freq. with ad:

    ad terras,

    Plin. 2, 97, 99, § 216:

    ad terram,

    Quint. 5, 10, 84.—The place from which is designated by ab, ex, de:

    a summo cadere,

    Plaut. Mil. 4, 4, 15:

    a mento cadit manus,

    Ov. F. 3, 20:

    aves ab alto,

    Plin. 10, 38, 54, § 112:

    ut cadat (avis) e regione loci,

    Lucr. 6, 824:

    ex arbore,

    Plin. 17, 20, 34, § 148; Dig. 50, 16, 30, § 4; 18, 1, 80, § 2:

    cecidisse de equo dicitur,

    Cic. Clu. 62, 175:

    cadere de equo,

    Plaut. Mil. 3, 1, 125 (for which Cæsar, Nepos, and Pliny employ decidere):

    de manibus arma cecidissent,

    Cic. Phil. 14, 7, 21; cf.:

    de manibus civium delapsa arma ipsa ceciderunt,

    id. Off. 1, 22, 77:

    cadunt altis de montibus umbrae,

    Verg. E. 1, 84:

    de caelo,

    Lucr. 5, 791; Ov. M. 2, 322:

    de matre (i. e. nasci),

    Claud. in Rufin. 1, 92.—With per:

    per inane profundum,

    Lucr. 2, 222:

    per aquas,

    id. 2, 230:

    per salebras altaque saxa,

    Mart. 11, 91; cf.:

    imbre per indignas usque cadente genas,

    Ov. Tr. 1, 3, 18.—With the adverb altius: altius atque cadant summotis nubibus imbres, and poured forth from a greater height, etc., Verg. E. 6, 38.—And absol.:

    folia nunc cadunt,

    Plaut. Men. 2, 3, 24; Ter. Ad. 1, 1, 12; Lucr. 6, 297:

    ut pluere in multis regionibus et cadere imbres,

    id. 6, 415:

    cadens nix,

    id. 3, 21; 3, 402:

    velut si prolapsus cecidisset,

    Liv. 1, 56, 12: quaeque ita concus [p. 259] sa est, ut jam casura putetur, Ov. P. 2, 3, 59:

    cadentem Sustinuisse,

    id. M. 8, 148:

    saepius, of epileptics,

    Plin. Val. 12, 58:

    casuri, si leviter excutiantur, flosculi,

    Quint. 12, 10, 73.—
    2.
    Esp.
    a.
    Of heavenly bodies, to decline, set (opp. orior), Ov. F. 1, 295:

    oceani finem juxta solemque cadentem,

    Verg. A. 4, 480; 8, 59; Tac. G. 45:

    soli subjecta cadenti arva,

    Avien. Descr. Orb. 273; cf. Tac. Agr. 12:

    quā (nocte) tristis Orion cadit,

    Hor. Epod. 10, 10:

    Arcturus cadens,

    id. C. 3, 1, 27.—
    b.
    To separate from something by falling, to fall off or away, fall out, to drop off, be shed, etc.:

    nam tum dentes mihi cadebant primulum,

    Plaut. Men. 5, 9, 57:

    dentes cadere imperat aetas,

    Lucr. 5, 671; Sen. Ep. 12, 3; 83, 3:

    pueri qui primus ceciderit dens,

    Plin. 28, 4, 9, § 41:

    barba,

    Verg. E. 1, 29:

    quam multa in silvis autumni frigore primo Lapsa cadunt folia,

    id. A. 6, 310; cf. Cat. 11, 22; Hor. A. P. 61:

    lanigeris gregibus Sponte suā lanae cadunt,

    Ov. M. 7, 541:

    saetae,

    id. ib. 14, 303:

    quadrupedibus pilum cadere,

    Plin. 11, 39, 94, § 231:

    poma,

    Ov. M. 7, 586:

    cecidere manu quas legerat, herbae,

    id. ib. 14, 350:

    elapsae manibus cecidere tabellae,

    id. ib. 9, 571:

    et colus et fusus digitis cecidere remissis,

    id. ib. 4, 229.—
    c.
    Of a stream, to fall, empty itself:

    amnis Aretho cadit in sinum maris,

    Liv. 38, 4, 3; 38, 13, 6; 44, 31, 4:

    flumina in pontum cadent,

    Sen. Med. 406:

    flumina in Hebrum cadentia,

    Plin. 4, 11, 18, § 50:

    tandem in alterum amnem cadit,

    Curt. 6, 4, 6.—
    d.
    Of dice, to be thrown or cast; to turn up:

    illud, quod cecidit forte,

    Ter. Ad. 4, 7, 23 sq.; Liv. 2, 12, 16.—
    e.
    Alicui (alicujus) ad pedes, to fall at one ' s feet in supplication, etc. (post-class. for abicio, proicio), Sen. Contr. 1, 1, 19; Eutr. 4, 7; Aug. Serm. 143, 4; Vulg. Joan. 11, 32 al.—
    f.
    Super collum allcujus, to embrace (late Lat.), Vulg. Luc. 15, 20.—
    B.
    In a more restricted sense.
    1.
    To fall, to fall down, drop, fall to, be precipitated, etc.; to sink down, to sink, settle (the usual class. signif. in prose and poetry):

    cadere in plano,

    Ov. Tr. 3, 4, 17 sq.:

    deorsum,

    Plaut. Rud. 1, 2, 89:

    uspiam,

    Ter. Ad. 1, 1, 12:

    Brutus, velut si prolapsus cecidisset,

    Liv. 1, 56, 12; cf. id. 5, 21, 16; 1, 58, 12:

    dum timent, ne aliquando cadant, semper jacent,

    Quint. 8, 5, 32:

    sinistrā manu sinum ad ima crura deduxit (Caesar), quo honestius caderet,

    Suet. Caes. 82:

    cadere supinus,

    id. Aug. 43 fin.:

    in pectus pronus,

    Ov. M. 4, 579:

    cadunt toti montes,

    Lucr. 6, 546:

    radicitus exturbata (pinus) prona cadit,

    Cat. 64, 109:

    concussae cadunt urbes,

    Lucr. 5, 1236:

    casura moenia Troum,

    Ov. M. 13, 375; id. H. 13, 71:

    multaque praeterea ceciderunt moenia magnis motibus in terris,

    Lucr. 6, 588: languescunt omnia membra;

    bracchia palpebraeque cadunt,

    their arms and eyelids fall, id. 4, 953; 3, 596; so,

    ceciderunt artus,

    id. 3, 453:

    sed tibi tamen oculi, voltus, verba cecidissent,

    Cic. Dom. 52, 133; cf.:

    oculos vigiliā fatigatos cadentesque in opere detineo,

    Sen. Ep. 8, 1:

    patriae cecidere manus,

    Verg. A. 6, 33:

    cur facunda parum decoro Inter verba cadit lingua silentio?

    Hor. C. 4, 1, 36:

    cecidere illis animique manusque,

    Ov. M. 7, 347; Val. Fl. 1, 300; cf. II. F. infra.—
    2.
    In a pregn. signif. (as in most langg., to fall in battle, to die), to fall so as to be unable to rise, to fall dead, to fall, die (opp. vivere), Prop. 2 (3), 28, 42 (usu. of those who die in battle;

    hence most freq. in the histt.): hostes crebri cadunt,

    Plaut. Am. 1, 1, 79 sq.:

    aut in acie cadendum fuit aut in aliquas insidias incidendum,

    Cic. Fam. 7, 3, 3; Curt. 4, 1, 28; Ov. M. 7, 142:

    ut cum dignitate potius cadamus quam cum ignominiā serviamus,

    Cic. Phil. 3, 14, 35:

    pauci de nostris cadunt,

    Caes. B. G. 1, 15; id. B. C. 3, 53:

    optimus quisque cadere aut sauciari,

    Sall. J. 92, 8; so id. C. 60, 6; id. J. 54, 10; Nep. Paus. 1, 2; id. Thras. 2, 7; id. Dat. 1, 2; 6, 1; 8, 3; Liv. 10, 35, 15 and 19; 21, 7, 10; 23, 21, 7; 29, 14, 8; Tac. G. 33; Hor. Ep. 1, 12, 27; Ov. M. 7, 142:

    per acies,

    Tac. A. 1, 2:

    pro patriā,

    Quint. 2, 15, 29:

    ante diem,

    Verg. A. 4, 620:

    bipenni,

    Ov. M. 12, 611:

    ense,

    Val. Fl. 1, 812.—Not in battle:

    inque pio cadit officio,

    Ov. M. 6, 250.—With abl. of means or instrument:

    suoque Marte (i. e. suā manu) cadunt,

    Ov. M. 3, 123; cf. Tac. A. 3, 42 fin.:

    suā manu cecidit,

    fell by his own hand, id. ib. 15, 71:

    exitu voluntario,

    id. H. 1, 40:

    muliebri fraude cadere,

    id. A. 2, 71: cecidere justā Morte Centauri, cecidit tremendae Flamma Chimaerae, Hor. C. 4, 2, 14 sq.:

    manu femineā,

    Sen. Herc. Oet. 1179:

    femineo Marte,

    Ov. M. 12, 610.—With abl. of agent with ab:

    torqueor, infesto ne vir ab hoste cadat,

    should be slain by, Ov. H. 9, 36; so id. M. 5, 192; Suet. Oth. 5:

    a centurione volneribus adversis tamquam in pugnā,

    Tac. A. 16, 9.—And without ab:

    barbarae postquam cecidere turmae Thessalo victore,

    Hor. C. 2, 4, 9; imitated by Claudian, IV. Cons. Hon. 89; Grat. Cyn. 315.—
    b.
    Of victims, to be slain or offered, to be sacrificed, to fall ( poet.):

    multa tibi ante aras nostrā cadet hostia dextrā,

    Verg. A. 1, 334:

    si tener pleno cadit haedus anno,

    Hor. C. 3, 18, 5; Tib. 1, 1, 23; 4, 1, 15; Ov. M. 7, 162; 13, 615; id. F. 4, 653.—
    3.
    In mal. part., = succumbo, to yield to, Plaut. Pers. 4, 4, 104; Tib. 4, 10, 2; Sen. Contr. 1, 3, 7.—
    4.
    Matre cadens, just born ( poet.), Val. Fl. 1, 355; cf. of the custom of laying the new-born child at the father's feet: tellure cadens. Stat. S. 1, 2, 209; 5, 5, 69.
    II.
    Trop.
    A.
    To come or fall under, to fall, to be subject or exposed to something (more rare than its compound incidere, but class.); constr. usually with sub or in, sometimes with ad:

    sub sensus cadere nostros,

    i. e. to be perceived by the senses, Lucr. 1, 448:

    sub sensum,

    Cic. Inv. 1, 30, 48: in cernendi sensum. id. Tim. 3:

    sub oculos,

    id. Or. 3, 9:

    in conspectum,

    to become visible, id. Tusc. 1, 22, 50:

    sub aurium mensuram,

    id. Or. 20, 67:

    sponte suā (genus humanum) cecidit sub leges artaque jura,

    subjected itself to law and the force of right, Lucr. 5, 1146; so id. 3, 848:

    ad servitia,

    Liv. 1, 40, 3:

    utrorum ad regna,

    Lucr. 3, 836; so,

    sub imperium dicionemque Romanorum,

    Cic. Font. 5, 12 (1, 2):

    in potestatem unius,

    id. Att. 8, 3, 2:

    in cogitationem,

    to suggest itself to the thoughts, id. N. D. 1, 9, 21:

    in hominum disceptationem,

    id. de Or. 2, 2, 5:

    in deliberationem,

    id. Off. 1, 3, 9:

    in offensionem alicujus,

    id. N. D. 1, 30, 85:

    in morbum,

    id. Tusc. 1, 32, 79:

    in suspitionem alicujus,

    Nep. Paus. 2, 6:

    in calumniam,

    Quint. 9, 4, 57:

    abrupte cadere in narrationem,

    id. 4, 1, 79:

    in peccatum,

    Aug. in Psa. 65, 13.—
    B.
    In gen.: in or sub aliquem or aliquid, to belong to any object, to be in accordance with, agree with, refer to, be suitable to, to fit, suit, become (so esp. freq. in philos. and rhet. lang.):

    non cadit in hos mores, non in hunc pudorem, non in hanc vitam, non in hunc hominem ista suspitio,

    Cic. Sull. 27, 75:

    cadit ergo in bonum virum mentiri, emolumenti sui causā?

    id. Off. 3, 20, 81; so id. Cael. 29, 69; id. Har. Resp. 26, 56:

    haec Academica... in personas non cadebant,

    id. Att. 13, 19, 5:

    qui pedes in orationem non cadere quī possunt?

    id. Or. 56, 188:

    neque in unam formam cadunt omnia,

    id. ib. 11, 37; 57, 191; 27, 95; id. de Or. 3, 47, 182; Quint. 3, 7, 6; 4, 2, 37; 4, 2, 93; 6, prooem. § 5; 7, 2, 30 and 31; Plin. 35, 10, 36, § 82:

    heu, cadit in quemquam tantum scelus?

    Verg. E. 9, 17; Cic. Or. 27, 95; 11, 37; Quint. 3, 5, 16; 3, 6, 91; 5, 10, 30; 6, 3, 52; 7, 2, 31; 9, 1, 7;

    9, 3, 92: hoc quoque in rerum naturam cadit, ut, etc.,

    id. 2, 17, 32:

    in iis rebus, quae sub eandem rationem cadunt,

    Cic. Inv. 1, 30, 47; Quint. 8, 3, 56.—
    C.
    To fall upon a definite time (rare):

    considera, ne in alienissimum tempus cadat adventus tuus,

    Cic. Fam. 15, 14, 4:

    in id saeculum Romuli cecidit aetas, cum, etc.,

    id. Rep. 2, 10, 18.—Hence, in mercantile lang., of payments, to fall due: in eam diem cadere ( were due) nummos, qui a Quinto debentur, Cic. Att. 15, 20, 4.—
    D.
    (Acc. to I. 1. e.) Alicui, to fall to one (as by lot), fall to one ' s lot, happen to one, befall; and absol. (for accidere), to happen, come to pass, occur, result, turn out, fall out (esp. in an unexpected manner; cf. accido; very freq. in prose and poetry).
    1.
    Alicui:

    nihil ipsis jure incommodi cadere possit,

    Cic. Quint. 16, 51:

    hoc cecidit mihi peropportune, quod, etc.,

    id. de Or. 2, 4, 15; id. Att. 3, 1:

    insperanti mihi, cecidit, ut, etc.,

    id. de Or. 1, 21, 96; id. Att. 8, 3, 6; id. Mil. 30, 81:

    mihi omnia semper honesta et jucunda ceciderunt,

    id. Q. Fr. 1, 3, 1:

    sunt, quibus ad portas cecidit custodia sorti,

    Verg. G. 4, 165:

    haec aliis maledicta cadant,

    Tib. 1, 6, 85:

    neu tibi pro vano verba benigna cadunt,

    Prop. 1, 10, 24:

    ut illis... voluptas cadat dura inter saepe pericla,

    Hor. S. 1, 2, 40: verba cadentia, uttered at random, id. Ep. 1, 18, 12.—
    2.
    Ab sol., Afran. ap. Charis. p. 195 P.;

    Cic. Leg.2, 13, 33: verebar quorsum id casurum esset,

    how it would turn out, id. Att. 3, 24:

    aliorsum vota ceciderunt,

    Flor. 2, 4, 5:

    cum aliter res cecidisset ac putasses,

    had turned out differently from what was expected, Cic. Fam. 5, 19, 1:

    sane ita cadebat ut vellem,

    id. Att. 3, 7, 1; id. Div. 2, 52, 107; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3; Cic. Verr. 1, 2, 5; Caes. B. C. 3, 73, Nep. Milt. 2, 5 Dähne:

    cum, quae tum maxime acciderant, casura praemonens, a furioso incepto eos deterreret,

    Liv. 36, 34, 3; 22, 40, 3; 35, 13, 9; 38, 46, 6; Plin. Pan. 31, 1; Tac. A. 2, 80; 6, 8; Suet. Tib. 14 al.; Verg. A. 2, 709:

    ut omnia fortiter fiant, feliciter cadant,

    Sen. Suas. 2, p. 14:

    multa. fortuito in melius casura,

    Tac. A. 2, 77.—With adj.:

    si non omnia caderent secunda,

    Caes. B. C. 3, 73:

    vota cadunt, i.e. rata sunt,

    are fulfilled, realized, Tib. 2, 2, 17 (diff. from Prop. 1, 17, 4; v. under F.).—
    3.
    With in and acc.: nimia illa libertas et populis et privatis in nimiam servitutem cadit (cf. metaballei), Cic. Rep. 1, 44, 68.—Esp.: in (ad) irritum or cassum, to be frustrated, fail, be or remain fruitless:

    omnia in cassum cadunt,

    Plaut. Poen. 1, 2, 147; Lucr. 2, 1166:

    ad irritum cadens spes,

    Liv. 2, 6, 1; so Tac. H. 3, 26:

    in irritum,

    id. A. 15, 39; cf. with irritus, adj.:

    ut irrita promissa ejus caderent,

    Liv. 2, 31, 5:

    haud irritae cecidere minae,

    id. 6, 35, 10.—
    E.
    To fall, to become less (in strength, power, worth, etc.), to decrease, diminish, lessen:

    cadunt vires,

    Lucr. 5, 410:

    mercenarii milites pretia militiae casura in pace aegre ferebant,

    Liv. 34, 36, 7.—More freq. in an extended signif. (acc. to I. B. 2.),
    F. 1.
    In gen.: pellis item cecidit, vestis contempta ferina. declined in value, Lucr. 5, 1417:

    turpius est enim privatim cadere (i. e. fortunis everti) quam publice,

    Cic. Att. 16, 15, 6; so id. Fam. 6, 10, 2:

    atque ea quidem tua laus pariter cum re publicā cecidit,

    id. Off. 2, 13, 45:

    tanta civitas, si cadet,

    id. Har. Resp. 20, 42:

    huc cecidisse Germanici exercitus gloriam, ut, etc.,

    Tac. H. 3, 13:

    non tibi ingredienti fines ira cecidit?

    Liv. 2, 40, 7; Pers. 5, 91:

    amicitia nec debilitari animos aut cadere patitur,

    Cic. Lael. 7, 23:

    animus,

    to fail, Liv. 1, 11, 3; Ov. M. 11, 537; cf. id. ib. 7, 347:

    non debemus ita cadere animis, etc.,

    to lose courage, be disheartened, Cic. Fam. 6, 1, 4:

    tam graviter,

    id. Off. 1, 21, 73; cf. Sen. Ep. 8, 3.—Esp., to fail in speaking:

    magnus orator est... minimeque in lubrico versabitur, et si semel constiterit numquam cadet,

    Cic. Or. 28, 98:

    alte enim cadere non potest,

    id. ib. —So in the lang. of the jurists, causā or formulā, to lose one ' s cause or suit:

    causā cadere,

    Cic. Inv. 2, 19, 57; so id. de Or. 1, 36, 166 sq.; id. Fam. 7, 14, 1; Quint. 7, 3, 17; Luc. 2, 554; Suet. Calig. 39:

    formulā cadere,

    Sen. Ep. 48, 10; Quint. 3, 6, 69.—With in:

    ita quemquam cadere in judicio, ut, etc.,

    Cic. Mur. 28, 58.—Also absol.:

    cadere,

    Tac. H. 4, 6; and:

    criminibus repetundarum,

    id. ib. 1, 77:

    conjurationis crimine,

    id. A. 6, 14:

    ut cecidit Fortuna Phrygum,

    Ov. M. 13, 435:

    omniaque ingrato litore vota cadunt, i. e. irrita sunt,

    remain unfulfilled, unaccomplished, Prop. 1, 17, 4 (diff. from Tib. 2, 2, 17; v. above, D. 2.); cf.:

    at mea nocturno verba cadunt zephyro,

    Prop. 1, 16, 34:

    multa renascentur, quae jam cecidere, cadentque Quae nunc sunt in honore vocabula,

    to fall into disuse, grow out of date, Hor. A. P. 70 —Hence of theatrical representations, to fall through, to fail, be condemned (opp. stare, to win applause;

    the fig. derived from combatants): securus cadat an recto stet fabula talo,

    Hor. Ep. 2, 1, 176.— Impers.. periculum est, ne cadatur, Aug. Don. Persev. 1.—
    2.
    Esp. of the wind (opp. surgo), to abate, subside, die away, etc.:

    cadit Eurus et umida surgunt Nubila,

    Ov. M. 8, 2:

    ventus premente nebulā cecidit,

    Liv. 29, 27, 10:

    cadente jam Euro,

    id. 25, 27, 11:

    venti vis omnis cecidit,

    id. 26, 39, 8:

    ubi primum aquilones ceciderunt,

    id. 36, 43, 11; cf.:

    sic cunctus pelagi cecidit fragor,

    Verg. A. 1, 154:

    ventosi ceciderunt murmuris aurae,

    id. E. 9, 58; id. G. 1, 354 Serv. and Wagn.—
    G.
    Rhet. and gram. t. t. of words, syllables, clauses, etc., to be terminated, end, close:

    verba melius in syllabas longiores cadunt,

    Cic. Or. 57, 194; 67, 223: qua (littera [p. 260] sc. m) nullum Graece verbum cadit, Quint. 12, 10, 31:

    plerique censent cadere tantum numerose oportere terminarique sententiam,

    Cic. Or. 59, 199; so id. Brut. 8, 34:

    apto cadens oratio,

    Quint. 9, 4, 32:

    numerus opportune cadens,

    id. 9, 4, 27:

    ultima syllaba in gravem vel duas graves cadit semper,

    id. 12, 10, 33 Spald.: similiter cadentia = omoioptôta, the ending of words with the same cases or verbal forms, diff. from similiter desinentia = omoioteleuta, similar endings of any kind, Cic. de Or. 3, 54, 206; id. Or. 34, 135; Auct. Her. 4, 20, 28; Quint. 9, 4, 42; cf. id. 9, 4, 18; 9, 3, 78; 9, 3, 79; 1, 7, 23; Aquil. Rom. Figur. §§ 25 and 26.

    Lewis & Short latin dictionary > cado

  • 4 Alius

    1.
    Ālĭus (better Ālĕus), a, um, adj., = Elius (v. Alis and Elis), Elian; subst., a native of Elis, a town in Achaia (only a few times in Plaut. Capt.):

    postquam belligerant Aetoli cum Aleis,

    Plaut. Capt. prol. 24; 27; 2, 2, 30.
    2.
    ălĭus, a, ud, adj. and subst. (old form, alis, alid, after the analogy of quis, quid:

    alis rare,

    Cat. 66, 28; Sall. ap. Charis, 2, p. 133; Inscr. Orell. 2488:

    alid more freq.,

    Lucr. 1, 263; 5, 257; 5, 1305; 5, 1456; Cat. 29, 15; cf. Prisc. 13, p. 959.— Gen. sing. masc.: alius, rare, and not used by Tac.; for which alterius is com. used (v. alter); also alii, Cato and Licin. ap. Prisc. 194 P.; Varr. R. R. 1, 2.— Fem. gen.:

    aliae,

    Lucr. 3, 918; Cic. Div. 2, 13, 30; Liv. 24, 27, 8; Gell. 2, 28, 1; Capito ap. Gell. 4, 10, 8.— Masc. dat.:

    ali,

    Lucr. 6, 1226:

    alio,

    Plaut. Stich. 1, 2, 13. — Fem. dat.:

    aliae,

    Plaut. Mil. 3, 1, 207; Gell. 9, 4, 8) [cf. allos; Osc. allo ( nom. sing. fem.); Goth. alis; Erse, aile; O. H. Germ. alles, elles ( conj.); Engl. else], another, [p. 90] other (i. e. of many, whereas alter is one of two, v. exceptt. under II. G.); freq. with the indef. pronn. aliquis, quis, aliqui, qui, quidam, and the interrog. quis, qui, etc.
    I.
    A.. In gen.:

    eorum sectam sequuntur multi mortales... multi alii ex Troja strenui viri,

    Naev. Bell. Pun. 1, 16:

    alios multos,

    Vulg. Matt. 15, 30; ib. Marc. 7, 4:

    plures alios,

    ib. ib. 12, 5:

    cum aliis pluribus,

    ib. Act. 15, 35:

    an ita dissolvit, ut omnes alii dissolverunt?

    Cic. Font. 1; Tac. H. 5, 5:

    dum aliud aliquid flagiti conficiat,

    Ter. Phorm. 5, 2, 5:

    nec nobis praeter med alius quisquam est servos Sosia,

    Plaut. Am. 1, 1, 244:

    nec quisquam alius affuit,

    id. ib. 1, 1, 269:

    panem vel aliud quidquam,

    Vulg. 2 Reg. 3, 35. utrum hanc actionem habebis an aliam quampiam; Cic. Caecin. 37:

    quidquid aliud dare,

    Vulg. Lev. 22, 25:

    ALIS NE POTESTO,

    Inscr. Orell. 2488:

    datum Mi esse ab dis aliis,

    Plaut. Am. prol. 12:

    adulescentulo in alio occupato amore,

    Ter. And. 5, 1, 10:

    aut aliae cujus desiderium insideat rei,

    Lucr. 3, 918:

    ne quam aliam quaerat copiam,

    Ter. Heaut. 5, 1, 54:

    nisi quid pater ait aliud,

    id. And. 5, 4, 47:

    si verum est, Q. Fabium Labeonem seu quem alium arbitrum a senatu datum, etc.,

    Cic. Off. 1, 10, 33:

    quodcumque alid auget,

    Lucr. 5, 257:

    Est alius quidam, parasitaster paululus,

    Ter. Ad. 5. 2, 4; so Vulg. Luc. 22, 59:

    tuo (judicio) stabis, si aliud quoddam est tuum,

    Cic. Or. 71, 237:

    L. Aemilius alius vir erat,

    Liv. 44, 18:

    Genus ecce aliud discriminis audi,

    Juv. 12, 24:

    alius, ne condemnaretur, pecuniam dedit,

    Cic. Verr. 5, 117; Tac. Agr. 39:

    nemo alius,

    Cic. Pis. 94; Vulg. Joan. 15, 24:

    alius nemo,

    Cic. Quinct. 76:

    plus alimenti est in pane quam in ullo alio,

    Cels. 2, 18:

    aliud esse causae suspicamur,

    Cic. Fl. 39:

    Anne aliud tunc praefecti?

    Juv. 4, 78:

    estne viris reliqui aliud,

    Sall. Fragm. 187, 19:

    aliud auxilii,

    Tac. A. 5, 8:

    aliud subsidii,

    id. ib. 12, 46:

    alia honorum,

    id. ib. 1, 9:

    alia sumptuum,

    id. ib. 15, 15:

    sunt alia quae magis timeam,

    Cic. Phil. 5, 29: Facete is quidem, sicut alia, many other things, id. Fin. 1, 3, 7 Madv.:

    haec aliaque,

    Tac. H. 3, 51 al. —

    Hence, alio die, t. t. of the soothsayer, when he wished the Comitia postponed to another day, on the pretence of unfavorable omens: quid gravius quam rem susceptam dirimi, si unus augur alio die dixerit?

    Cic. Leg. 2, 12, 31; id. Phil. 2, 33, 83 and 84 Wernsd. Perh. there is a reference to the same thing in Plaut. Poen. 2, 52: ita res divina mihi fuit: res serias omnes extollo ex hoc die in alium diem.—With aliquis, quisquam, or ullus implied (cf. aliqui, V. B., and aliquis, II. B.):

    ut, etiam si aliud melius fuit, tamen legatorum reditum exspectetis,

    Cic. Phil. 6, 6:

    utar post alio, si invenero melius,

    something else, id. Tusc. 1, 7, 14; so,

    si in aliud tempus differetur,

    Caes. B C. 1, 86:

    an alium exspectamus?

    Vulg. Matt. 11, 3; ib. Marc. 4, 36:

    siti magis quam alia re accenditur,

    Sall. J. 89, 5:

    neque sex legiones alia de causa missas in Hispaniam,

    Caes. B. C. 1, 85:

    neque creatura alia poterit nos separare,

    Vulg. Rom. 8, 39.
    Instances of the rare gen.
    alius:

    alius generis bestiae,

    Cic. N. D. 2, 48, 123; Varr. L. L. 9, 40, 67 dub.:

    alius ingenii,

    Liv. 1, 56, 7 Madv. by conj.:

    alius ordinis,

    Amm. 30, 5, 10:

    artificis aliusve,

    Front. Controv. Agr. 2, 40, 27:

    alius coloris,

    Non. p. 450:

    nomine vel ejus pro quo... aut alius qui, etc.,

    Dig. 39, 2, 24, § 6; v. aliusmodi.—
    B.
    In comparisons, with atque, ac, or et, more rarely with nisi and quam; with the latter, in good class. authors, only when preceded by a neg. clause, or by an interrog. implying a neg.; cf. Ruhnk. ad Ter. And. 3, 3, 13; instead of quam, the comp. abl. or praeter, and similar words, sometimes appear, other than, different from, etc.
    (α).
    With atque, ac, or et:

    illi sunt alio ingenio atque tu,

    Plaut. Ps. 4, 7, 35:

    alium esse censes nunc me atque olim quom dabam?

    Ter. And. 3, 3, 13:

    potest non solum aliud mihi ac tibi, sed mihi ipsi aliud alias videri,

    Cic. Or. 71, 237:

    longe alia nobis ac tu scripseras nuntiantur,

    id. Att. 11, 10:

    res alio modo est ac putatur,

    id. Inv. 2, 6, 21 B. and K.:

    qui longe alia ratione ac reliqui Galli bellum gerere coeperunt,

    Caes. B. G. 3, 28:

    non alius essem atque nunc sum,

    Cic. Fam. 1, 9:

    longe aliam esse navigationem in concluso mari atque in vastissimo atque apertissimo Oceano perspiciebant,

    Caes. B. G. 3, 9: aliud (se) esse facturum ac pronunciasset, Nep. Ages. 3, 4:

    alia atque antea sentiret,

    id. Hann. 2, 2:

    lux longe alia est solis et lychnorum,

    is very different, Cic. Cael. 28.—
    (β).
    With nisi or quam (the latter is suspicious in Cic.; cf. Ochsn. Eclog. 252; Orell. ad Cic. Tusc. 1, 31, 75):

    amare autem nihil aliud est, nisi eum ipsum diligere, quem ames,

    nothing else than, only, Cic. Lael. 27, 100:

    neque ulla fuit causa intermissionis epistularum nisi quod, etc.,

    id. Fam. 7, 13:

    erat historia nihil aliud nisi annalium confectio,

    id. de Or. 2, 12:

    Quid est aliud tumultus nisi perturbatio tanta, ut, etc.?

    id. Phil. 8, 3:

    nihil aliud agerem, nisi eum, qui accusatus esset, defenderem,

    id. Sull. 12; id. Att. 5, 10:

    quid est aliud Gigantum modo bellare cum dis nisi naturae repugnare?

    id. Sen. 2, 5; id. Sex. Rosc. 19, 54; id. Rosc. Am. 5, 13; id. Leg. 1, 8, 25:

    pinaster nihil aliud est quam pinus silvestris,

    Plin. 16, 10; Nep. Arist. 2, 2; id. Paus. 1, 4:

    Lysander nihil aliud molitus est quam ut omnes civitates in sua teneret potestate,

    id. Lys. 1, 4:

    neque aliud huic defuit quam generosa stirps,

    id. Eum. 1, 2:

    Nullo quippe alio vincis discrimine quam quod Illi marmoreum caput est, etc.,

    Juv. 8, 54.—Hence, nihil aliud nisi or quam, = ouden allo ê, followed by finite verb, nothing else than, nothing but, only (after these words, fecit, factum est may be supplied, or the phraseology changed to nulla alia re facta; cf. Matth. Gr. 903; Hoogev. ad Vig. p. 475;

    Kuhn. Gr. Gr. II. p. 825): tribunatus P. Sestii nihil aliud nisi meum nomen causamque sustinuit,

    Cic. Sest. 6, 13:

    ut nihil aliud nisi de hoste ac de laude cogitet,

    id. Imp. Pomp. 22, 64; Liv. 2, 8:

    et hostes quidem nihil aliud (i. e. nulla alia re facta) quam perfusis vano timore Romanis citato agmine abeunt,

    id. 2, 63; 31, 24:

    sed ab lictore nihil aliud quam prehendere prohibito, cum conversus in Patres impetus esset,

    id. 2, 29:

    ut domo abditus nihil aliud quam per edicta obnuntiaret,

    Suet. Caes. 20:

    mox nihil aliud quam vectabatur et deambulabat,

    id. Aug. 83.—So, quid aliud quam? what other thing than? what else than? quibus quid aliud quam admonemus cives nos eorum esse, Liv. 4, 3:

    quid aliud quam ad bellum vocabantur?

    Flor. 3, 23 med.; so,

    Quid Tullius? Anne aliud quam sidus?

    Juv. 7, 199.—In affirmative-clauses rare, and only post-Aug.:

    te alia omnia, quam quae velis, agere, moleste ferrem,

    Plin. Ep. 7, 15, 2:

    quod alium quam se cooptassent,

    Suet. Ner. 2 al. —So, with the simple interrogative, quis alius? quid aliud? Qui, malum, alii? Ter. Eun. 4, 7, 10:

    Quid te aliud sollicitat?

    id. ib. 1, 2, 82:

    Quid aliud tibi vis?

    id. Heaut. 2, 3, 90:

    Numquid vis aliud?

    id. Eun. 1, 2, 111:

    Sed quis nunc alius audet praeferre? etc.,

    Juv. 12, 48:

    Quid enim est aliud Antonius?

    Cic. Phil. 2, 70:

    Quid est aliud furere?

    id. Pis. 47:

    Quid est alia sinistra liberalitas?

    Cat. 29, 15 al. —
    (γ).
    With comp. abl. (cf. in Gr. alla tôn dikaiôn, Xen. Mem. 4, 4, 25):

    qui quaerit alia his, malum videtur quaerere,

    other than, Plaut. Poen. prol. 22:

    quod est aliud melle,

    Varr. R. R. 3, 16: nec quidquam aliud libertate communi quaesisse, nothing else but, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2:

    neve putes alium sapiente bonoque beatum,

    Hor. Ep. 1, 16, 20:

    alius Lysippo,

    id. ib. 2, 1, 240:

    accusator alius Sejano,

    Phaedr. 3, prol. 41.—
    (δ).
    With praeter:

    nec nobis praeter me alius quisquam est servos Sosia,

    Plaut. Am. 1, 1, 249:

    nec quidquam aliud est philosophia praeter studium sapientiae,

    Cic. Off. 2, 2, 5:

    non est alius praeter eum,

    Vulg. Marc. 12, 32:

    rogavit numquid aliud ferret praeter arcam?

    Cic. de Or. 2, 69:

    Num quid igitur aliud in illis judiciis versatum est praeter hasce insidias?

    id. Clu. 62:

    nec jam tela alia habebant praeter gladios,

    Liv. 38, 21, 5.—
    (ε).
    With extra (eccl. Lat.):

    neque est alius extra te,

    Vulg. 1 Reg. 2. 2; ib. Soph. 2, 15.—
    (ζ).
    With absque (eccl. Lat.):

    non est alius Deus absque te,

    Vulg. 1 Par. 17, 20.—
    (η).
    With praeterquam:

    cum aliud, praeterquam de quo retulissent, decemviri dicere prohiberent,

    Liv. 3, 40.
    II.
    Esp.
    A.
    In distributive-clauses repeated even several times, and also interchanged with non nulli, quidam, ceteri, pars, partim, etc., the one... the other; plur., some... others:

    quid potes dicere cur alia defendas, alia non cures?

    Cic. Phil. 2, 111:

    latera tegentes alios, alios praegredientes amicos,

    id. ib. 13, 4: cum alii fossas complerent, alii defensores vallo depellerent, Caes. B. G. 3, 25; id. B. C. 1, 55:

    alii experimentorum notitiam necessariam esse contendunt, alii non satis potentem usum esse proponunt, Cels. prooem.: quae minus tuta erant, alia fossis, alia vallis, alia turribus muniebat,

    Liv. 32, 5; so Vulg. Matt. 13, 5 sqq.; ib. 1 Cor. 12, 10; Cels. 3, 3, enumerating the different kinds of fever, repeats aliae seventeen times:

    cum aliis Q. Frater legatus, aliis C. Pomptinus legatus, reliquis M. Anneius legatus etc.,

    Cic. Fam. 15, 4, 8:

    proferebant alii purpuram, tus alii, gemmas alii, vina non nulli Graeca,

    id. Verr. 2, 5, 56, § 146: alias bestias nantes, alias volucres, serpentes quasdam, quasdam esse gradientes; earum ipsarum partim solivagas, partim congregatas;

    immanes alias, quasdam autem cicures, non nullas abditas,

    id. Tusc. 5, 13, 38:

    principes partim interfecerant, alios in exsilium ejecerant,

    Nep. Pelop. 1, 4:

    nos alii ibimus Afros, pars Scythiam veniemus,

    Verg. E. 1, 65:

    alii superstantes proeliarentur, pars occulti muros subruerent,

    Tac. H. 4, 23.—Sometimes alius is omitted in one clause:

    Helvetii ea spe dejecti navibus junctis, alii vadis Rhodani, etc.,

    Caes. B. G. 1, 8:

    Veientes ignari in partem praedae suae vocatos deos, alios votis ex urbe sua evocatos, etc.,

    Liv. 5, 21; Plin. 2, 43, 44, § 114:

    castra metari placuit, ut opus et alii proelium inciperent,

    Tac. A. 1, 63.—Also with aliquis:

    alia sunt tamquam sibi nata, ut oculi, ut aures: aliqua etiam ceterorum membrorum usum adjuvant,

    Cic. Fin. 3, 19, 63: [putat aliquis esse voluptatem bonum;

    alius autem pecuniam],

    id. Tusc. 5, 28, 60 B. and K.; cf. Goer. ad Cic. Ac. 2, 10, 20.—Sometimes aliud... aliud designate merely a distinction between two objects contrasted, one thing... another:

    Numquam aliud natura, aliud sapientia dicit,

    Juv. 14, 321:

    Fuit tempus, quo alia adversa, alia secunda principi,

    Plin. Pan. 72:

    aliud est male dicere, aliud accusare,

    Cic. Cael. 3; id. Lig. 16; Quint. 10, 1, 53:

    aliud est servum esse, aliud servire,

    id. 5, 10, 60 al.:

    jam sciunt longe aliud esse virgines rapere, aliud pugnare cum viris,

    Liv. 1, 12; cf. infra, e.—
    B.
    Alius repeated in another case, or with its derivatives, aliter, alias, alio, alibi, aliunde, etc. (but never with its derivatives in Tac.), in imitation of the Greek (cf. L. and S. s. v. allos, and Ochsn. Eclog. 110): simul alis alid aliunde rumitant inter se, Naev. ap. Fest. pp. 135 and 225; cf.

    Bothe, Fragm. Comic. p. 25: alius alium percontamur, cuja est navis?

    one another, Plaut. Stich. 2, 2, 46:

    fallacia alia aliam trudit,

    Ter. And. 4, 4, 40:

    fecerunt alii quidem alia quam multa,

    Cic. Phil. 3, 20, 6:

    signa et ornamenta alia alio in loco intuebantur,

    some in one place and some in another, id. Verr. 2. 1, 22:

    alius in alia est re magis utilis,

    id. Sex. Rosc. 111:

    alius ex alia parte,

    id. Verr. 1, 66:

    dies alios alio dedit ordine Luna felicis operum,

    Verg. G. 1, 276:

    ut ipsi inter se alii aliis prodesse possent,

    Cic. Off. 1, 7, 22; id. Leg. 1, 12, 33:

    ideo multa conjecta sunt, aliud alio tempore,

    id. Q. Fr. 3, 1, 7:

    habes Sardos venales, alium alio nequiorem,

    one worse than another, id. Fam. 7, 24: quo facto cum alius alii subsidium ferrent, one to another, Fr., l'un a

    l'autre,

    Caes. B. G. 2, 26 Herz.:

    legiones aliae alia in parte resistunt,

    id. ib. 2, 22:

    alius alia causa illata,

    id. ib. 1, 39:

    cum ceteros alii alium alia de causa improbarent,

    Suet. Vesp. 6:

    alius alii subsidium ferunt,

    Caes. B. G. 2, 26:

    alius alio more viventes,

    each in a different way, Sall. C. 6, 2:

    alius alii tanti facinoris conscii,

    id. ib. 22, 2; so id. ib. 52, 28; id. J. 53, 8; Curt. 10, 5, 16; Just. 15, 2:

    alii autem aliud clamabant,

    Vulg. Act. 19, 32:

    illi alias aliud iisdem de rebus sentiunt,

    now this, now that, Cic. de Or. 2, 7 fin.:

    aliter ab aliis digeruntur,

    id. ib. 2, 19; Vulg. 3 Reg. 22, 20:

    equites alii alia dilapsi sunt,

    some in this way, some in that, Liv. 44, 43:

    cum alii alio mitterentur,

    id. 7, 39: Alis alibi stantes, omnes tamen adversis volneribus conciderunt, Sall. ap. Charis. 2, p. 133:

    jussit alios alibi fodere,

    Liv. 44, 33; Vulg. Sap. 18, 18.—
    C.
    Alius ex alio, super alium, post alium, one after another; so often of the connection between ideas:

    ut aliud ex alio incidit, occurrit, etc.,

    Ter. Heaut. 3, 3, 37:

    aliud ex alio succurrit mihi,

    Cic. Fragm. C. 12:

    alid ex alio reficit natura,

    Lucr. 1, 263; 5, 1305; 5, 1456: sed, [p. 91] ut aliud ex alio, mihi non est dubium, quin, etc., Cic. Att. 16, 14, Plin. Pan. 18, 1:

    ex alio in aliud vicissitudo atque mutatio,

    Cic. Tusc. 5, 24, 69:

    alias ex aliis nectendo moras,

    Liv. 7, 39:

    aliam ex alia prolem,

    Verg. G. 3, 65; id. Cir. 364:

    nos alia ex aliis in fata vocamur,

    id. A. 3, 494:

    quae impie per biennium alia super alia es ausus,

    Liv. 3, 56; 23, 36:

    aliud super aliud scelus,

    id. 30, 26; Plin. Ep. 7, 8; Suet. Ner. 49:

    deinde ab eo magistratu alium post alium sibi peperit,

    Sall. J. 63, 5.—
    D.
    Alius atque alius or alius aliusque, the one and the other; now this, now that; different:

    eadem res saepe aut probatur aut reicitur, alio atque alio elata verbo,

    Cic. Or. 22, 72:

    alio atque alio loco requiescere,

    in different places, Sall. J. 72, 2:

    inchoata res aliis atque aliis de causis dilata erat,

    Liv. 8, 23:

    aliud ejus subinde atque aliud facientes initium,

    Sen. Ep. 32, 2:

    cum alia atque alia appetendo loca munirent,

    Liv. 1, 8:

    milites trans flumen aliis atque aliis locis traiciebant,

    id. 2, 2:

    luna alio atque alio loco exoritur,

    Plin. 2, 10:

    febres aliae aliaeque subinde oriuntur,

    Cels. 3, 3:

    cancer aliis aliisque signis discernitur,

    id. 5, 26:

    aliis atque aliis causis,

    Suet. Aug. 97.—In Sall. also alius deinde alius or alius post alius:

    saepe tentantes agros alia deinde alia loca petiverant, J. 18, 7: alias deinde alias morae causas facere,

    id. ib. 36, 2:

    aliis post aliis minitari,

    id. ib. 55, 8.—
    E.
    Of another kind or nature, i. e. different; hence, alium facere, to make different, to change, transform; and alium fleri, to become different, to be wholly changed:

    nunc haec dies aliam vitam affert, alios mores postulat,

    Ter. And. 1, 2, 18 (aliam vitam pro diversam, contrariam, Don.):

    alium nunc censes esse me atque olim cum dabam,

    id. ib. 3, 3, 13:

    Huic aliud mercedis erit,

    Verg. E. 6, 26:

    longe alia mihi mens est,

    Sall. C. 52, 2:

    Vos aliam potatis aquam,

    Juv. 5, 52:

    lectus non alius cuiquam,

    id. 8, 178:

    ensesque recondit mors alia,

    Stat. Th. 7, 806:

    ostensus est in alia effigie,

    Vulg. Marc. 16, 12; ib. Rom. 7, 23; ib. Gal. 1, 6; ib. Jac. 2, 25:

    alium fecisti me, alius ad te veneram,

    Plaut. Trin. 1, 2, 123: alius nunc fieri volo, id. Poen. prol. fin.:

    homines alii facti sunt,

    Cic. Fam. 11, 12:

    mutaberis in virum alium,

    Vulg. 1 Reg. 10, 6; cf. supra, II. A. fin. —Hence, in alia omnia ire, transire, or discedere, sc. vota, to differ from the thing proposed; and in gen., to reject or oppose it, to go over to the opposite side: qui hoc censetis, illuc transite;

    qui alia omnia, in hanc partem: his verbis praeit ominis videlicet causa, ne dicat: qui non censetis,

    Fest. p. 221; Plin. Ep. 8, 14, 19:

    frequens eum senatus reliquit et in alia omnia discessit,

    Cic. Fam. 10, 12:

    de tribus legatis frequentes ierunt in alia omnia,

    id. ib. 1, 2 Manut.: cum prima M. Marcelli sententia pronunciata esset, frequens senatus in alia omnia iit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13:

    discessionem faciente Marcello, senatus frequens in alia omnia transiit,

    Hirt. B. G. 8, 53: aliud or alias res agere, v. ago, II. 7.—
    F.
    Of that which remains of a whole, = reliquus, ceteri, the rest, the remainder:

    Divitiaco ex aliis Gallis maximam fidem habebat,

    Caes. B. G. 1, 41:

    inter primos atrox proelium fuit, alia multitudo terga vertit,

    Liv. 7, 26:

    vulgus aliud trucidatum,

    id. 7, 19; 2, 23; so id. 24, 1:

    legiones in testudinem glomerabantur et alii tela incutiebant,

    Tac. H. 3, 31; id. A. 1, 30; 3, 42:

    cum alios incessus hostis clausisset, unum reliquum aestas impediret,

    id. ib. 6, 33 al.—
    G.
    Like alter, one of two, the other of two:

    huic fuerunt filii nati duo, alium servus surpuit, etc.,

    Plaut. Capt. prol. 8; cf. id. ib. arg. 2 and 9: eis genus, aetas, eloquentia prope aequalia fuere;

    magnitudo animi par, item gloria, sed alia alii,

    Sall. C. 54, 1 Kritz:

    duo Romani super alium alius corruerunt,

    one upon the other, Liv. 1, 25, 5:

    ita duo deinceps reges, alius alia via, civitatem auxerunt,

    each in a different way, id. 1, 21, 6; 24, 27:

    marique alio Nicopolim ingressus,

    Tac. A. 5, 10 ( Ionio, Halm); so,

    alias partes fovere,

    the other side, id. H. 1, 8.—Also in the enumeration of the parts of any thing:

    Gallia est omnis divisa in partes tres, quarum unam incolunt Belgae, aliam Aquitani, tertiam Celtae,

    Caes. B. G. 1, 1 Herz.:

    classium item duo genera sunt: unum liburnarum, aliud lusoriarum,

    Veg. 2, 1 (cf. in Gr. meinantes de tautên tên hêmeran, têi allêi eporeuonto, Xen. Anab. 3, 4, 1; and so the Vulg.: Alia die profecti, the next day, Act. 21, 8).—Hence, alius with a proper name used as an appell. (cf. alter):

    ne quis alius Ariovistus regno Galliarum potiretur,

    a second Ariovistus, Tac. H. 4, 73 fin.:

    alius Nero,

    Suet. Tit. 7.—
    H.
    A peculiar enhancement of the idea is produced by alius with a neg. and the comp.:

    mulier, qua mulier alia nulla est pulchrior,

    than whom no other woman is more beautiful, to whom no other woman is equal in beauty, Plaut. Merc. 1, 1, 100:

    facinus, quo non fortius ausit alis,

    Cat. 66, 28:

    Fama malum qua non aliud velocius ullum,

    Verg. A. 4, 174:

    quo neque melius neque amplius aliud in natura mortalium est,

    Sall. J. 2, 4:

    quo non aliud atrocius visum,

    Tac. A. 6, 24:

    (Sulla) neque consilio neque manu priorem alium pati,

    Sall. J. 96, 3:

    neque majus aliud neque praestabilius invenias,

    id. ib. 1, 2; Liv. 1, 24:

    non alia ante Romana pugna atrocior fuit,

    id. 1, 27; 2, 31; Tac. A. 6, 7 al.; cf. under aliter, 2. b. z.—Hence the advv.
    A.
    ălĭō, adv. (an old dat. form, designating direction to a place; cf.: eo, quo), elsewhither (arch.), elsewhere, to another place, person, or thing, allose (class., esp. among poets; but not found in Lucr. or Juv.).
    1.
    In gen.
    a.
    Of place:

    fortasse tu profectus alio fueras,

    Ter. Eun. 2, 2, 49:

    ut ab Norba alio traducerentur,

    Liv. 32, 2:

    translatos alio maerebis amores,

    Hor. Epod. 15, 23:

    decurrens alio,

    id. S. 2, 1, 32:

    nam frustra vitium vitaveris illud, Si te alio pravum detorseris,

    id. ib. 2, 2, 55.—With quo:

    Arpinumne mihi eundum sit, an quo alio,

    to some other place, Cic. Att. 9, 17:

    si quando Romam aliove quo mitterent legatos,

    Liv. 38, 30. —
    b.
    Of persons or things (cf. alias, alibi, alicunde, etc.):

    illi suum animum alio conferunt,

    Ter. Heaut. 2, 4, 10 (cf. Plaut. Merc. 2, 2, 62:

    ne ad illam me animum adjecisse sentiat): ne quando iratus tu alio conferas,

    id. Eun. 3, 1, 60 Don.:

    hi narrata ferunt alio,

    Ov. M. 12, 57: tamen vocat me alio ( to another subject) jam dudum tacita vestra exspectatio, Cic. Clu. 23, 63; id. Verr. 2, 1, 53, § 139:

    sed, si placet, sermonem alio transferamus,

    id. de Or. 1, 29, 133:

    quoniam alio properare tempus monet,

    Sall. J. 19, 2; so Tac. A. 1, 18 al.—
    c.
    Of purpose or design:

    appellet haec desideria naturae: cupiditatis nomen servet alio,

    for another purpose, Cic. Fin. 2, 9, 27:

    hoc longe alio spectabat,

    looked quite elsewhere, had a far different design, Nep. Them. 6, 3.—
    2.
    a.. Alio... alio, in one way... in another; hither... thither, = huc... illuc:

    hic (i. e. in ea re) alio res familiaris, alio ducit humanitas,

    Cic. Off. 3, 23, 89: alio atque alio, in one way and another:

    nihil alio atque alio spargitur,

    Sen. Brev. Vit. 11, 2.—
    b.
    Alius alio, each in a different way, one in one way, another in another:

    et ceteri quidem alius alio,

    Cic. Off. 3, 20, 80:

    aliud alio dissipavit,

    id. Div. 1, 34, 76; so Liv. 2, 54, 9; 7, 39.—So, aliunde alio, from one place to another:

    quassatione terrae aliunde alio (aquae) transferuntur,

    Sen. Q. N. 3, 11, 1; cf. aliunde.—
    c.
    Like alius or aliter with a negative and the particles of comparison quam or atque;

    in questions with nisi: plebem nusquam alio natam quam ad serviendum,

    for nothing but, Liv. 7, 18, 7: non alio datam summam quam in emptionem, etc., * Suet. Aug. 98 Ruhnk.:

    quo alio nisi ad nos confugerent?

    Liv. 39, 36, 11; cf. Hand, Turs. I. pp. 232-234.—
    B.
    ălĭā, adv. (sc. via), in another way, in a different manner (in the whole ante-class. and class. per. dub.); for in Plaut. Rud. prol. 10, aliuta has been proposed; in Lucr. 6, 986, Lachm. reads alio; in Liv. 21, 56, 2, Weissenb. alibi; and in id. 44, 43, 2, via may be supplied from the preced. context; certain only in Don. ad Ter. Hec. 1, 2, 5; cf. Hand, Turs. I. p. 219.—
    C.
    ălĭās, adv. (acc. to Prisc. 1014 P., and Corss. Ausspr. I. p. 769, an acc. form like foras; but acc. to Herz. ad Caes. B. G. 5, 57, and Hab. Syn. 79, old gen. like paterfamili as, Alcmen as, etc. In the ante-class. per. rare; only once in Plaut., twice in Ter., twice in Varro; in the class. per. most freq. in Cic., but only three times in his orations; also in Plin.).
    1.
    Of time, at a time other than the present, whether it be in the past or (more freq.) in the future.
    a.
    At another time, at other times, on another occasion (alias: temporis adverbium, quod Graeci allote, aliter allôs, Capitol. Orth. 2242 P.; cf.

    Herz. and Hab., as cited above): alias ut uti possim causa hac integra,

    Ter. Hec. 1, 2, 4; so id. And. 3, 2, 49 (alias = alio tempore, Don.):

    sed alias jocabimur,

    Cic. Fam. 7, 13, 2:

    sed plura scribemus alias,

    id. ib. 7, 6:

    et alias et in consulatus petitione vinci,

    id. Planc. 18:

    nil oriturum alias,

    Hor. Ep. 2, 1, 17.—In the future, freq. in contrast with nunc, in praesentia, tum, hactenus:

    recte secusne, alias viderimus,

    Cic. Ac. 2, 44, 135:

    Hactenus haec: alias justum sit necne poema, Nunc, etc.,

    Hor. S. 1, 4, 63: sed haec alias pluribus;

    nunc, etc.,

    Cic. Div. 2, 2 fin.; Liv. 44, 36 fin.: quare placeat, alias ostendemus; in praesentia, etc., Auct. ad Her. 3, 16, 28.—In the past:

    gubernatores alias imperare soliti, tum metu mortis jussa exsequebantur,

    Curt. 4, 3, 18:

    alias bellare inter se solitos, tunc periculi societas junxerat,

    id. 9, 4, 15.—Freq. with advv. of time;

    as numquam, umquam, and the like: si umquam in dicendo fuimus aliquid, aut etiam si numquam alias fuimus, tum profecto, etc.,

    Cic. Att. 4, 2, 2:

    consilio numquam alias dato,

    Hor. C. 3, 5, 45:

    numquam ante alias,

    Liv. 2, 22, 7:

    non umquam alias ante tantus terror senatum invasit,

    id. 2, 9, 5; 1, 28, 4:

    si quando umquam ante alias,

    id. 32, 5 (where the four advv. of time are to be taken together):

    Saturnalibus et si quando alias libuisset, modo munera dividebat,

    Suet. Aug. 75.—
    b.
    Alias... alias, as in Gr. allote... allote; allote men... allote de, at one time... at another; once... another time; sometimes... sometimes; now... now:

    Alias me poscit pro illa triginta minas, Alias talentum magnum,

    Plaut. Curc. 1, 1, 63; so Varr. L. L. 8, § 76 Mull.; id. R. R. 2, 1, 15; Cic. Verr. 1, 46, 120:

    nec potest quisquam alias beatus esse, alias miser,

    id. Fin. 2, 27, 87:

    contentius alias, alias summissius,

    id. de Or. 3, 55, 212:

    cum alias bellum inferrent, alias inlatum defenderent,

    Caes. B. G. 2, 29; so id. ib. 5, 57 al.; it occurs four times in successive clauses in Cic. Inv. 1, 52, 99.—Sometimes plerumque, saepe, aliquando, interdum stand in corresponding clauses:

    nec umquam sine usura reddit (terra), quod accepit, sed alias minore, plerumque majore cum foenore,

    Cic. Sen. 15, 51:

    geminatio verborum habet interdum vim, leporem alias,

    id. de Or. 3, 54, 206:

    hoc alias fastidio, alias contumacia, saepius imbecillitate, evenit,

    Plin. 16, 32, 58, § 134; 7, 15, 13, § 63.—Sometimes one alias is omitted:

    illi eruptione tentata alias cuniculis ad aggerem actis, etc.,

    Caes. B. G. 3, 21; Plin. 26, 3, 7, § 13.—
    c.
    Alias aliter, alias alius, etc. (cf. alius), at one time in one way... at another in another; now so... now otherwise; now this... now that:

    et alias aliter haec in utramque partem causae solent convenire,

    Cic. Inv. 2, 13, 45:

    alii enim sunt, alias nostrique familiares fere demortui,

    id. Att. 16, 11 (Madv. interprets this of time):

    illi alias aliud iisdem de rebus judicant,

    id. de Or. 2, 7, 30; id. Or. 59, 200:

    (deos) non semper eosdem atque alias alios solemus venerari,

    id. Red. in Sen. 30:

    ut iidem versus alias in aliam rem posse accommodari viderentur,

    id. Div. 2, 54, 111.—
    d.
    Saepe alias or alias saepe... nunc, nuper, quondam, etc.;

    also: cum saepe alias... tum, etc. (very common in Cic.): quod cum saepe alias tum nuper, etc.,

    Cic. Tusc. 4, 4, 7:

    fecimus et alias saepe et nuper in Tusculano,

    id. ib. 5, 4, 11:

    quibus de rebus et alias saepe... et quondam in Hortensii villa,

    id. Ac. 2, 3, 9:

    quorum pater et saepe alias et maxime censor saluti rei publicae fuit,

    id. de Or. 1, 9, 38:

    cum saepe alias, tum apud centumviros,

    id. Brut. 39, 144:

    cum saepe alias, tum Pyrrhi bello,

    id. Off. 3, 22, 86; 3, 11, 47:

    neque tum solum, sed saepe alias,

    Nep. Hann. 11, 7.—In comparative sentences rare:

    nunc tamen libentius quam saepe alias,

    Symm. Ep. 1, 90.—So,
    e.
    Semper alias, always at other times or in other cases (apparently only post-Aug.): et super cenam autem et semper alias communissimus, multa joco transigebat. Suet. Vesp. 22; id. Tib. 18; Gell. 15, 1.—
    f.
    Raro alias, rarely at other times, on other occasions:

    ut raro alias quisquam tanto favore est auditus,

    Liv. 45, 20; 3, 69; Tac. H. 1, 89.—
    g.
    Non alias, at no other time, never, = numquam (a choice poet. expression, often imitated by [p. 92] the histt.):

    non alias caelo ceciderunt plura sereno Fulgura,

    never at any other time did so much lightning fall from a clear sky, Verg. G. 1, 487:

    non alias militi familiarior dux fuit,

    Liv. 7, 33; 45, 7:

    non alias majore mole concursum,

    Tac. A. 2, 46; 4. 69;

    11, 31: non sane alias exercitatior Britannia fuit,

    id. Agr. 5:

    haud alias intentior populus plus vocis permisit,

    id. A. 3, 11, and 15, 46; Suet. Tit. 8; Flor. 3, 6.—
    2.
    Of place, at another place, elsewhere; or in respect of other things, in other circumstances, otherwise (only post-Aug.; v. Madv. ad Cic. Fin. 1, 3, 7):

    Idaeus rubus appellatus est, quoniam in Ida, non alias, nascitur,

    Plin. 24, 14, 75, § 123 (Jan, alius): nusquam alias tam torrens fretum, * Just. 4, 1, 9:

    sicut vir alias doctissimus Cornutus existimat,

    Macr. S. 5, 19.—
    3.
    Alias for alioqui (only post-Aug.), to indicate that something is in a different condition in one instance, not in others, except that, for the rest, otherwise:

    in Silaro non virgulta modo immersa, verum et folia lapidescunt, alias salubri potu ejus aquae,

    Plin. 2, 103, 106, § 224; so id. 18, 6, 7, § 37; 19, 8, 48, § 163; 25, 2, 6, § 16 al.—
    4.
    Non alias quam, for no other reason, on no other condition, in no other circumstances than, not other than; and non alias nisi, on no other condition, not otherwise, except (prob. taken from the lang. of common life):

    non alias magis indoluisse Caesarem ferunt quam quod, etc.,

    Tac. A. 3, 73:

    debilitatum vulnere jacuisse non alias quam simulatione mortis tutiorem,

    by nothing safer than by feigning death, Curt. 8, 1, 24; 8, 14, 16; Dig. 29, 7, 6, § 2: non alias ( on no other condition) existet heres ex substitutione nisi, etc., ib. 28, 6, 8; 23, 3, 37, 23, 3, 29.—
    5.
    Alias like aliter, in another manner; flrst in the Lat. of the jurists (cf. Suet. Tib. 71 Oud.; Liv. 21, 56, 2 Drak.; Ter. And. 3, 2, 49 Ruhnk.), Dig. 33, 8, 8, § 8; cf. Hand, Turs. I. pp. 219-227. —
    D.
    ălĭtĕr, adv. [alis; v. alius init. ], otherwise, in another manner, allôs.
    1.
    With comparative-clause expressed; constr. both affirm. and neg. without distinction.
    a.
    With atque, ac, quam, and rarely ut, otherwise than, different from what, etc., Ter. Heaut. 2, 3, 23:

    sed aliter atque ostenderam facio,

    Cic. Fam. 2, 3, 4; Ter. Ad. 4, 3, 6:

    aliter ac nos vellemus,

    Cic. Mil. 9, 23:

    de quo tu aliter sentias atque ego,

    id. Fin. 4, 22, 60; id. Att. 6, 3:

    si aliter nos faciant quam aequum est,

    Plaut. Stich. 1, 1, 42:

    si aliter quippiam coacti faciant quam libere,

    Cic. Rab. Post. 11, 29; id. Verr. 2, 1, 19, § 24; id. Inv. 2, 22, 66:

    Sed si aliter ut dixi accidisset, qui possem queri?

    id. Rep. 1, 4, 7.—
    b.
    Non (or haud) aliter, not otherwise (per litoten), = just as; with quam si, ac si, quam cum, quam, exactly, just as if:

    Non aliter quam si ruat omnis Karthago,

    Verg. A. 4, 669:

    dividor haud aliter quam si mea membra relinquam,

    Ov. Tr. 1, 3, 73:

    nihil in senatu actum aliter quam si, etc.,

    Liv. 23, 4; 21, 63, 9:

    illi negabant se aliter ituros quam si, etc.,

    id. 3, 51, 12:

    nec aliter quam si mihi tradatur, etc., Quint. prooem. 5: ut non aliter ratio constet quam si uni reddatur,

    Tac. A. 1, 6; 1, 49:

    Non aliter quam si fecisset Juno maritum Insanum,

    Juv. 6, 619; Suet. Aug. 40:

    non aliter quam cum, etc.,

    Ov. F. 2, 209; so id. M. 2, 623; 4, 348; 6, 516 al.:

    nec scripsi aliter ac si, etc.,

    Cic. Att. 13, 51; Suet. Oth. 6; Col. 2, 14 (15), 8:

    Non aliter quam qui lembum subigit,

    Verg. G. 1, 201:

    non aliter praeformidat quam qui ferrum medici, priusquam curetur, aspexit,

    Quint. 4, 5, 5; so id. 4, 5, 22; 2, 5, 11:

    neque aliter quam ii, qui traduntur, etc.,

    id. 5, 8, 1:

    patere inde aliquid decrescere, non aliter quam Institor hibernae tegetis,

    Juv. 7, 220:

    successorem non aliter quam indicium mortis accepturum,

    Tac. A. 6, 30.—
    * c.
    Aliter ab aliquo (analog. to alius with the abl., and alienus with ab), differently from any one:

    cultores regionum multo aliter a ceteris agunt,

    Mel. 1, 9, 6.—
    d.
    Non ali ter nisi, by no other means, on no other condition, not otherwise, except:

    qui aliter obsistere fato fatetur se non potuisse, nisi etc.,

    Cic. Fat. 20, 48; id. Fam. 1, 9: non pati C. Caesarem consulem aliter fieri, nisi exercitum et provincias tradiderit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14; so Lentulus ap. Cic. Fam. 12, 14, 18; Liv. 35, 39; 45, 11; 38; Tac. Or. 32; Just. 12, 14, 7; Suet. Ner. 36; Dig. 37, 9, 6; 48, 18, 9. —
    e.
    Non aliter quam ut, on no other condition than that:

    neque aliter poterit palos, ad quos perducitur, pertingere, quam ut diffluat,

    Col. Arb. 7, 5; so Suet. Tib. 15; 24; id. Galb. 8; Curt. 9, 5, 23.—
    2.
    Without a comparative clause expressed.
    a.
    In gen., otherwise, in another manner, in other respects; and in the poets: haud aliter (per litoten), just so:

    vale atque salve, etsi aliter ut dicam meres,

    though you deserve that I speak differently, Plaut. Capt. 3, 5, 86 Brix:

    tu si aliter existimes, nihil errabis,

    Cic. Fam. 3, 7, 16:

    ut eadem ab utrisque dicantur, aliter dicuntur,

    in a different sense, Plin. Pan. 72, 7:

    Si quis aliter docet,

    Vulg. 1 Tim. 6, 3:

    quae aliter se habent,

    ib. ib. 5, 25:

    Quippe aliter tunc vivebant homines,

    Juv. 6, 11: quod uterque nostrum his etiam ex studiis notus, quibus aliter ignotus est, otherwise, i. e. personally, unknown, Plin. Ep. 9, 23, 3.—With negatives:

    non fuit faciendum aliter,

    Cic. Att. 6, 9; Tac. A. 15, 68:

    Ergo non aliter poterit dormire?

    Juv. 3, 281:

    aliter haud facile eos ad tantum negotium impelli posse,

    Sall. C. 44, 1; Curt. 8, 10, 27:

    haud aliter Rutulo muros et castra tuenti Ignescunt irae (the comparison of the wolf precedes),

    Verg. A. 9, 65:

    haud aliter (i. e. like a wild beast) juvenis medios moriturus in hostes Irruit,

    id. ib. 9, 554 al.; Ov. M. 8, 473; 9, 642:

    non aliter (i. e. than I) Samio dicunt arsisse Bathyllo Anacreonta Teium,

    Hor. Epod. 14, 10:

    neque Mordaces aliter (i. e. than by means of wine) diffugiunt sollicitudines,

    id. C. 1, 18, 4:

    neque exercitum Romanum aliter transmissurum,

    Tac. H. 5, 19:

    nec aliter expiari potest,

    Vulg. Num. 35, 33. —So, fieri aliter non potest or fieri non potest aliter (not fieri non aliter potest): nihil agis;

    Fieri aliter non potest,

    Ter. Ad. 5, 8, 13: assentior;

    fieri non potuit aliter,

    Cic. Att. 6, 6.—
    b.
    Esp.
    (α).
    Pregn., otherwise, in the contrary manner: Pe. Servos Epidicus dixit mihi. Ph. Quid si servo aliter visum est? i. e. if he does not speak the truth? Plaut. Ep. 4, 2, 29:

    verum aliter evenire multo intellegit,

    Ter. And. prol. 4 (aliter autem contra significat, Don.):

    amplis cornibus et nigris potius quam aliter,

    Varr. R. R. 1, 20, 1: ne aliter quid eveniat, providere de cet, otherwise than harmoniously, Sall. J. 10, 7:

    dis aliter visum,

    Verg. A. 2, 428:

    sin aliter tibi videtur,

    Vulg. Num. 11, 15: adversi... saevaque circuitu curvantem bracchia longo Scorpion atque aliter ( in the opposite direction) curvantem bracchia Cancrum, Ov. M. 2, 83: aliterque ( and in the opposite course) secante jam pelagus rostro, Luc. 8, 197.—Hence, qui aliter fecerit, who will not do that:

    neu quis de his postea ad senatum referat, neve cum populo agat: qui aliter fecerit, etc.,

    Sall. C. 51, 43; Just. 6, 6, 1; cf. Brisson. de Form. p. 200, and de Verb. Signif. p. 66.—
    (β).
    Aliter esse, to be of a different nature, differently constituted or disposed:

    sed longe aliter est amicus atque amator,

    Plaut. Truc. 1, 2, 70: ego hunc esse aliter credidi: iste me fefellit;

    ego isti nihilo sum aliter ac fui,

    Ter. Phorm. 3, 2, 44; id. Ad. 3, 4, 46; Cic. Rosc. Am. 47, 137.—
    (γ).
    For alioqui (q. v. II. C.), otherwise, else, in any other case:

    jus enim semper est quaesitum aequabile: neque enim aliter esset jus (and just after: nam aliter justitia non esset),

    Cic. Off. 2, 12, 42; 1, 39, 139; id. Lael. 20, 74:

    si suos legatos recipere vellent, quos Athenas miserant, se remitterent, aliter illos numquam in patriam essent recepturi,

    Nep. Them. 7 fin.:

    aliter sine populi jussu nulli earum rerum consuli jus est,

    Sall. C. 29, 3 Kritz:

    aliter non viribus ullis Vincere poteris,

    Verg. A. 6, 147:

    veniam ostentantes, si praesentia sequerentur: aliter nihil spei,

    Tac. H. 4, 59:

    quoniam aliter non possem,

    Vulg. Sap. 8, 21.—
    (δ).
    Like alius (q. v. II. A.) repeated even several times in a distributive manner, in one way... in another: sed aliter leges, aliter philosophi tollunt astutias. Cic. Off. 3, 17, 68; so id. ib. 1, 12, 38; id. Lael. 24, 89; id. Fam. 15, 21, 6:

    aliter utimur propriis, aliter commodatis,

    Tac. Or. 32:

    Aliter catuli longe olent, aliter sues,

    Plaut. Ep. 4, 2, 9:

    aliter Diodoro, aliter Philoni, Chrysippo aliter placet,

    id. Ac. 2, 47, 143:

    idem illud aliter Caesar, aliter Cicero, aliter Cato suadere debebit,

    Quint. 3, 8, 49: Et aliter acutis morbis medendum, aliter vetustis; aliter increscentibus, aliter subsistentibus, aliter jam ad sanitatem inclinatis, Cels. prooem. p. 10.—
    (ε).
    With alius or its derivatives, one in one way, another in another (v. alius, II. B.):

    quoniam aliter ab aliis digeruntur,

    Cic. de Or. 2, 19, 79; id. Att. 7, 8; Liv. 2, 21; so id. 39, 53:

    hoc ex locorum occasione aliter alibi decernitur,

    Plin. 18, 5, 6, § 30; so id. 25, 4, 10, § 29.—
    (ζ).
    Non aliter, analog. to non alius (v. alius, II. H.) with a comp. (only in Plin.):

    non aliter utilius id fieri putare quam, etc.,

    Plin. 37, 2, 10, § 28:

    idque non aliter clarius intellegi potest,

    id. 37, 4, 15, § 59; so id. 22, 22, 36, § 78; 24, 11, 50, § 85; 28, 9, 41, § 148; cf. Hand, Turs. I. pp. 267-276.

    Lewis & Short latin dictionary > Alius

  • 5 alius

    1.
    Ālĭus (better Ālĕus), a, um, adj., = Elius (v. Alis and Elis), Elian; subst., a native of Elis, a town in Achaia (only a few times in Plaut. Capt.):

    postquam belligerant Aetoli cum Aleis,

    Plaut. Capt. prol. 24; 27; 2, 2, 30.
    2.
    ălĭus, a, ud, adj. and subst. (old form, alis, alid, after the analogy of quis, quid:

    alis rare,

    Cat. 66, 28; Sall. ap. Charis, 2, p. 133; Inscr. Orell. 2488:

    alid more freq.,

    Lucr. 1, 263; 5, 257; 5, 1305; 5, 1456; Cat. 29, 15; cf. Prisc. 13, p. 959.— Gen. sing. masc.: alius, rare, and not used by Tac.; for which alterius is com. used (v. alter); also alii, Cato and Licin. ap. Prisc. 194 P.; Varr. R. R. 1, 2.— Fem. gen.:

    aliae,

    Lucr. 3, 918; Cic. Div. 2, 13, 30; Liv. 24, 27, 8; Gell. 2, 28, 1; Capito ap. Gell. 4, 10, 8.— Masc. dat.:

    ali,

    Lucr. 6, 1226:

    alio,

    Plaut. Stich. 1, 2, 13. — Fem. dat.:

    aliae,

    Plaut. Mil. 3, 1, 207; Gell. 9, 4, 8) [cf. allos; Osc. allo ( nom. sing. fem.); Goth. alis; Erse, aile; O. H. Germ. alles, elles ( conj.); Engl. else], another, [p. 90] other (i. e. of many, whereas alter is one of two, v. exceptt. under II. G.); freq. with the indef. pronn. aliquis, quis, aliqui, qui, quidam, and the interrog. quis, qui, etc.
    I.
    A.. In gen.:

    eorum sectam sequuntur multi mortales... multi alii ex Troja strenui viri,

    Naev. Bell. Pun. 1, 16:

    alios multos,

    Vulg. Matt. 15, 30; ib. Marc. 7, 4:

    plures alios,

    ib. ib. 12, 5:

    cum aliis pluribus,

    ib. Act. 15, 35:

    an ita dissolvit, ut omnes alii dissolverunt?

    Cic. Font. 1; Tac. H. 5, 5:

    dum aliud aliquid flagiti conficiat,

    Ter. Phorm. 5, 2, 5:

    nec nobis praeter med alius quisquam est servos Sosia,

    Plaut. Am. 1, 1, 244:

    nec quisquam alius affuit,

    id. ib. 1, 1, 269:

    panem vel aliud quidquam,

    Vulg. 2 Reg. 3, 35. utrum hanc actionem habebis an aliam quampiam; Cic. Caecin. 37:

    quidquid aliud dare,

    Vulg. Lev. 22, 25:

    ALIS NE POTESTO,

    Inscr. Orell. 2488:

    datum Mi esse ab dis aliis,

    Plaut. Am. prol. 12:

    adulescentulo in alio occupato amore,

    Ter. And. 5, 1, 10:

    aut aliae cujus desiderium insideat rei,

    Lucr. 3, 918:

    ne quam aliam quaerat copiam,

    Ter. Heaut. 5, 1, 54:

    nisi quid pater ait aliud,

    id. And. 5, 4, 47:

    si verum est, Q. Fabium Labeonem seu quem alium arbitrum a senatu datum, etc.,

    Cic. Off. 1, 10, 33:

    quodcumque alid auget,

    Lucr. 5, 257:

    Est alius quidam, parasitaster paululus,

    Ter. Ad. 5. 2, 4; so Vulg. Luc. 22, 59:

    tuo (judicio) stabis, si aliud quoddam est tuum,

    Cic. Or. 71, 237:

    L. Aemilius alius vir erat,

    Liv. 44, 18:

    Genus ecce aliud discriminis audi,

    Juv. 12, 24:

    alius, ne condemnaretur, pecuniam dedit,

    Cic. Verr. 5, 117; Tac. Agr. 39:

    nemo alius,

    Cic. Pis. 94; Vulg. Joan. 15, 24:

    alius nemo,

    Cic. Quinct. 76:

    plus alimenti est in pane quam in ullo alio,

    Cels. 2, 18:

    aliud esse causae suspicamur,

    Cic. Fl. 39:

    Anne aliud tunc praefecti?

    Juv. 4, 78:

    estne viris reliqui aliud,

    Sall. Fragm. 187, 19:

    aliud auxilii,

    Tac. A. 5, 8:

    aliud subsidii,

    id. ib. 12, 46:

    alia honorum,

    id. ib. 1, 9:

    alia sumptuum,

    id. ib. 15, 15:

    sunt alia quae magis timeam,

    Cic. Phil. 5, 29: Facete is quidem, sicut alia, many other things, id. Fin. 1, 3, 7 Madv.:

    haec aliaque,

    Tac. H. 3, 51 al. —

    Hence, alio die, t. t. of the soothsayer, when he wished the Comitia postponed to another day, on the pretence of unfavorable omens: quid gravius quam rem susceptam dirimi, si unus augur alio die dixerit?

    Cic. Leg. 2, 12, 31; id. Phil. 2, 33, 83 and 84 Wernsd. Perh. there is a reference to the same thing in Plaut. Poen. 2, 52: ita res divina mihi fuit: res serias omnes extollo ex hoc die in alium diem.—With aliquis, quisquam, or ullus implied (cf. aliqui, V. B., and aliquis, II. B.):

    ut, etiam si aliud melius fuit, tamen legatorum reditum exspectetis,

    Cic. Phil. 6, 6:

    utar post alio, si invenero melius,

    something else, id. Tusc. 1, 7, 14; so,

    si in aliud tempus differetur,

    Caes. B C. 1, 86:

    an alium exspectamus?

    Vulg. Matt. 11, 3; ib. Marc. 4, 36:

    siti magis quam alia re accenditur,

    Sall. J. 89, 5:

    neque sex legiones alia de causa missas in Hispaniam,

    Caes. B. C. 1, 85:

    neque creatura alia poterit nos separare,

    Vulg. Rom. 8, 39.
    Instances of the rare gen.
    alius:

    alius generis bestiae,

    Cic. N. D. 2, 48, 123; Varr. L. L. 9, 40, 67 dub.:

    alius ingenii,

    Liv. 1, 56, 7 Madv. by conj.:

    alius ordinis,

    Amm. 30, 5, 10:

    artificis aliusve,

    Front. Controv. Agr. 2, 40, 27:

    alius coloris,

    Non. p. 450:

    nomine vel ejus pro quo... aut alius qui, etc.,

    Dig. 39, 2, 24, § 6; v. aliusmodi.—
    B.
    In comparisons, with atque, ac, or et, more rarely with nisi and quam; with the latter, in good class. authors, only when preceded by a neg. clause, or by an interrog. implying a neg.; cf. Ruhnk. ad Ter. And. 3, 3, 13; instead of quam, the comp. abl. or praeter, and similar words, sometimes appear, other than, different from, etc.
    (α).
    With atque, ac, or et:

    illi sunt alio ingenio atque tu,

    Plaut. Ps. 4, 7, 35:

    alium esse censes nunc me atque olim quom dabam?

    Ter. And. 3, 3, 13:

    potest non solum aliud mihi ac tibi, sed mihi ipsi aliud alias videri,

    Cic. Or. 71, 237:

    longe alia nobis ac tu scripseras nuntiantur,

    id. Att. 11, 10:

    res alio modo est ac putatur,

    id. Inv. 2, 6, 21 B. and K.:

    qui longe alia ratione ac reliqui Galli bellum gerere coeperunt,

    Caes. B. G. 3, 28:

    non alius essem atque nunc sum,

    Cic. Fam. 1, 9:

    longe aliam esse navigationem in concluso mari atque in vastissimo atque apertissimo Oceano perspiciebant,

    Caes. B. G. 3, 9: aliud (se) esse facturum ac pronunciasset, Nep. Ages. 3, 4:

    alia atque antea sentiret,

    id. Hann. 2, 2:

    lux longe alia est solis et lychnorum,

    is very different, Cic. Cael. 28.—
    (β).
    With nisi or quam (the latter is suspicious in Cic.; cf. Ochsn. Eclog. 252; Orell. ad Cic. Tusc. 1, 31, 75):

    amare autem nihil aliud est, nisi eum ipsum diligere, quem ames,

    nothing else than, only, Cic. Lael. 27, 100:

    neque ulla fuit causa intermissionis epistularum nisi quod, etc.,

    id. Fam. 7, 13:

    erat historia nihil aliud nisi annalium confectio,

    id. de Or. 2, 12:

    Quid est aliud tumultus nisi perturbatio tanta, ut, etc.?

    id. Phil. 8, 3:

    nihil aliud agerem, nisi eum, qui accusatus esset, defenderem,

    id. Sull. 12; id. Att. 5, 10:

    quid est aliud Gigantum modo bellare cum dis nisi naturae repugnare?

    id. Sen. 2, 5; id. Sex. Rosc. 19, 54; id. Rosc. Am. 5, 13; id. Leg. 1, 8, 25:

    pinaster nihil aliud est quam pinus silvestris,

    Plin. 16, 10; Nep. Arist. 2, 2; id. Paus. 1, 4:

    Lysander nihil aliud molitus est quam ut omnes civitates in sua teneret potestate,

    id. Lys. 1, 4:

    neque aliud huic defuit quam generosa stirps,

    id. Eum. 1, 2:

    Nullo quippe alio vincis discrimine quam quod Illi marmoreum caput est, etc.,

    Juv. 8, 54.—Hence, nihil aliud nisi or quam, = ouden allo ê, followed by finite verb, nothing else than, nothing but, only (after these words, fecit, factum est may be supplied, or the phraseology changed to nulla alia re facta; cf. Matth. Gr. 903; Hoogev. ad Vig. p. 475;

    Kuhn. Gr. Gr. II. p. 825): tribunatus P. Sestii nihil aliud nisi meum nomen causamque sustinuit,

    Cic. Sest. 6, 13:

    ut nihil aliud nisi de hoste ac de laude cogitet,

    id. Imp. Pomp. 22, 64; Liv. 2, 8:

    et hostes quidem nihil aliud (i. e. nulla alia re facta) quam perfusis vano timore Romanis citato agmine abeunt,

    id. 2, 63; 31, 24:

    sed ab lictore nihil aliud quam prehendere prohibito, cum conversus in Patres impetus esset,

    id. 2, 29:

    ut domo abditus nihil aliud quam per edicta obnuntiaret,

    Suet. Caes. 20:

    mox nihil aliud quam vectabatur et deambulabat,

    id. Aug. 83.—So, quid aliud quam? what other thing than? what else than? quibus quid aliud quam admonemus cives nos eorum esse, Liv. 4, 3:

    quid aliud quam ad bellum vocabantur?

    Flor. 3, 23 med.; so,

    Quid Tullius? Anne aliud quam sidus?

    Juv. 7, 199.—In affirmative-clauses rare, and only post-Aug.:

    te alia omnia, quam quae velis, agere, moleste ferrem,

    Plin. Ep. 7, 15, 2:

    quod alium quam se cooptassent,

    Suet. Ner. 2 al. —So, with the simple interrogative, quis alius? quid aliud? Qui, malum, alii? Ter. Eun. 4, 7, 10:

    Quid te aliud sollicitat?

    id. ib. 1, 2, 82:

    Quid aliud tibi vis?

    id. Heaut. 2, 3, 90:

    Numquid vis aliud?

    id. Eun. 1, 2, 111:

    Sed quis nunc alius audet praeferre? etc.,

    Juv. 12, 48:

    Quid enim est aliud Antonius?

    Cic. Phil. 2, 70:

    Quid est aliud furere?

    id. Pis. 47:

    Quid est alia sinistra liberalitas?

    Cat. 29, 15 al. —
    (γ).
    With comp. abl. (cf. in Gr. alla tôn dikaiôn, Xen. Mem. 4, 4, 25):

    qui quaerit alia his, malum videtur quaerere,

    other than, Plaut. Poen. prol. 22:

    quod est aliud melle,

    Varr. R. R. 3, 16: nec quidquam aliud libertate communi quaesisse, nothing else but, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2:

    neve putes alium sapiente bonoque beatum,

    Hor. Ep. 1, 16, 20:

    alius Lysippo,

    id. ib. 2, 1, 240:

    accusator alius Sejano,

    Phaedr. 3, prol. 41.—
    (δ).
    With praeter:

    nec nobis praeter me alius quisquam est servos Sosia,

    Plaut. Am. 1, 1, 249:

    nec quidquam aliud est philosophia praeter studium sapientiae,

    Cic. Off. 2, 2, 5:

    non est alius praeter eum,

    Vulg. Marc. 12, 32:

    rogavit numquid aliud ferret praeter arcam?

    Cic. de Or. 2, 69:

    Num quid igitur aliud in illis judiciis versatum est praeter hasce insidias?

    id. Clu. 62:

    nec jam tela alia habebant praeter gladios,

    Liv. 38, 21, 5.—
    (ε).
    With extra (eccl. Lat.):

    neque est alius extra te,

    Vulg. 1 Reg. 2. 2; ib. Soph. 2, 15.—
    (ζ).
    With absque (eccl. Lat.):

    non est alius Deus absque te,

    Vulg. 1 Par. 17, 20.—
    (η).
    With praeterquam:

    cum aliud, praeterquam de quo retulissent, decemviri dicere prohiberent,

    Liv. 3, 40.
    II.
    Esp.
    A.
    In distributive-clauses repeated even several times, and also interchanged with non nulli, quidam, ceteri, pars, partim, etc., the one... the other; plur., some... others:

    quid potes dicere cur alia defendas, alia non cures?

    Cic. Phil. 2, 111:

    latera tegentes alios, alios praegredientes amicos,

    id. ib. 13, 4: cum alii fossas complerent, alii defensores vallo depellerent, Caes. B. G. 3, 25; id. B. C. 1, 55:

    alii experimentorum notitiam necessariam esse contendunt, alii non satis potentem usum esse proponunt, Cels. prooem.: quae minus tuta erant, alia fossis, alia vallis, alia turribus muniebat,

    Liv. 32, 5; so Vulg. Matt. 13, 5 sqq.; ib. 1 Cor. 12, 10; Cels. 3, 3, enumerating the different kinds of fever, repeats aliae seventeen times:

    cum aliis Q. Frater legatus, aliis C. Pomptinus legatus, reliquis M. Anneius legatus etc.,

    Cic. Fam. 15, 4, 8:

    proferebant alii purpuram, tus alii, gemmas alii, vina non nulli Graeca,

    id. Verr. 2, 5, 56, § 146: alias bestias nantes, alias volucres, serpentes quasdam, quasdam esse gradientes; earum ipsarum partim solivagas, partim congregatas;

    immanes alias, quasdam autem cicures, non nullas abditas,

    id. Tusc. 5, 13, 38:

    principes partim interfecerant, alios in exsilium ejecerant,

    Nep. Pelop. 1, 4:

    nos alii ibimus Afros, pars Scythiam veniemus,

    Verg. E. 1, 65:

    alii superstantes proeliarentur, pars occulti muros subruerent,

    Tac. H. 4, 23.—Sometimes alius is omitted in one clause:

    Helvetii ea spe dejecti navibus junctis, alii vadis Rhodani, etc.,

    Caes. B. G. 1, 8:

    Veientes ignari in partem praedae suae vocatos deos, alios votis ex urbe sua evocatos, etc.,

    Liv. 5, 21; Plin. 2, 43, 44, § 114:

    castra metari placuit, ut opus et alii proelium inciperent,

    Tac. A. 1, 63.—Also with aliquis:

    alia sunt tamquam sibi nata, ut oculi, ut aures: aliqua etiam ceterorum membrorum usum adjuvant,

    Cic. Fin. 3, 19, 63: [putat aliquis esse voluptatem bonum;

    alius autem pecuniam],

    id. Tusc. 5, 28, 60 B. and K.; cf. Goer. ad Cic. Ac. 2, 10, 20.—Sometimes aliud... aliud designate merely a distinction between two objects contrasted, one thing... another:

    Numquam aliud natura, aliud sapientia dicit,

    Juv. 14, 321:

    Fuit tempus, quo alia adversa, alia secunda principi,

    Plin. Pan. 72:

    aliud est male dicere, aliud accusare,

    Cic. Cael. 3; id. Lig. 16; Quint. 10, 1, 53:

    aliud est servum esse, aliud servire,

    id. 5, 10, 60 al.:

    jam sciunt longe aliud esse virgines rapere, aliud pugnare cum viris,

    Liv. 1, 12; cf. infra, e.—
    B.
    Alius repeated in another case, or with its derivatives, aliter, alias, alio, alibi, aliunde, etc. (but never with its derivatives in Tac.), in imitation of the Greek (cf. L. and S. s. v. allos, and Ochsn. Eclog. 110): simul alis alid aliunde rumitant inter se, Naev. ap. Fest. pp. 135 and 225; cf.

    Bothe, Fragm. Comic. p. 25: alius alium percontamur, cuja est navis?

    one another, Plaut. Stich. 2, 2, 46:

    fallacia alia aliam trudit,

    Ter. And. 4, 4, 40:

    fecerunt alii quidem alia quam multa,

    Cic. Phil. 3, 20, 6:

    signa et ornamenta alia alio in loco intuebantur,

    some in one place and some in another, id. Verr. 2. 1, 22:

    alius in alia est re magis utilis,

    id. Sex. Rosc. 111:

    alius ex alia parte,

    id. Verr. 1, 66:

    dies alios alio dedit ordine Luna felicis operum,

    Verg. G. 1, 276:

    ut ipsi inter se alii aliis prodesse possent,

    Cic. Off. 1, 7, 22; id. Leg. 1, 12, 33:

    ideo multa conjecta sunt, aliud alio tempore,

    id. Q. Fr. 3, 1, 7:

    habes Sardos venales, alium alio nequiorem,

    one worse than another, id. Fam. 7, 24: quo facto cum alius alii subsidium ferrent, one to another, Fr., l'un a

    l'autre,

    Caes. B. G. 2, 26 Herz.:

    legiones aliae alia in parte resistunt,

    id. ib. 2, 22:

    alius alia causa illata,

    id. ib. 1, 39:

    cum ceteros alii alium alia de causa improbarent,

    Suet. Vesp. 6:

    alius alii subsidium ferunt,

    Caes. B. G. 2, 26:

    alius alio more viventes,

    each in a different way, Sall. C. 6, 2:

    alius alii tanti facinoris conscii,

    id. ib. 22, 2; so id. ib. 52, 28; id. J. 53, 8; Curt. 10, 5, 16; Just. 15, 2:

    alii autem aliud clamabant,

    Vulg. Act. 19, 32:

    illi alias aliud iisdem de rebus sentiunt,

    now this, now that, Cic. de Or. 2, 7 fin.:

    aliter ab aliis digeruntur,

    id. ib. 2, 19; Vulg. 3 Reg. 22, 20:

    equites alii alia dilapsi sunt,

    some in this way, some in that, Liv. 44, 43:

    cum alii alio mitterentur,

    id. 7, 39: Alis alibi stantes, omnes tamen adversis volneribus conciderunt, Sall. ap. Charis. 2, p. 133:

    jussit alios alibi fodere,

    Liv. 44, 33; Vulg. Sap. 18, 18.—
    C.
    Alius ex alio, super alium, post alium, one after another; so often of the connection between ideas:

    ut aliud ex alio incidit, occurrit, etc.,

    Ter. Heaut. 3, 3, 37:

    aliud ex alio succurrit mihi,

    Cic. Fragm. C. 12:

    alid ex alio reficit natura,

    Lucr. 1, 263; 5, 1305; 5, 1456: sed, [p. 91] ut aliud ex alio, mihi non est dubium, quin, etc., Cic. Att. 16, 14, Plin. Pan. 18, 1:

    ex alio in aliud vicissitudo atque mutatio,

    Cic. Tusc. 5, 24, 69:

    alias ex aliis nectendo moras,

    Liv. 7, 39:

    aliam ex alia prolem,

    Verg. G. 3, 65; id. Cir. 364:

    nos alia ex aliis in fata vocamur,

    id. A. 3, 494:

    quae impie per biennium alia super alia es ausus,

    Liv. 3, 56; 23, 36:

    aliud super aliud scelus,

    id. 30, 26; Plin. Ep. 7, 8; Suet. Ner. 49:

    deinde ab eo magistratu alium post alium sibi peperit,

    Sall. J. 63, 5.—
    D.
    Alius atque alius or alius aliusque, the one and the other; now this, now that; different:

    eadem res saepe aut probatur aut reicitur, alio atque alio elata verbo,

    Cic. Or. 22, 72:

    alio atque alio loco requiescere,

    in different places, Sall. J. 72, 2:

    inchoata res aliis atque aliis de causis dilata erat,

    Liv. 8, 23:

    aliud ejus subinde atque aliud facientes initium,

    Sen. Ep. 32, 2:

    cum alia atque alia appetendo loca munirent,

    Liv. 1, 8:

    milites trans flumen aliis atque aliis locis traiciebant,

    id. 2, 2:

    luna alio atque alio loco exoritur,

    Plin. 2, 10:

    febres aliae aliaeque subinde oriuntur,

    Cels. 3, 3:

    cancer aliis aliisque signis discernitur,

    id. 5, 26:

    aliis atque aliis causis,

    Suet. Aug. 97.—In Sall. also alius deinde alius or alius post alius:

    saepe tentantes agros alia deinde alia loca petiverant, J. 18, 7: alias deinde alias morae causas facere,

    id. ib. 36, 2:

    aliis post aliis minitari,

    id. ib. 55, 8.—
    E.
    Of another kind or nature, i. e. different; hence, alium facere, to make different, to change, transform; and alium fleri, to become different, to be wholly changed:

    nunc haec dies aliam vitam affert, alios mores postulat,

    Ter. And. 1, 2, 18 (aliam vitam pro diversam, contrariam, Don.):

    alium nunc censes esse me atque olim cum dabam,

    id. ib. 3, 3, 13:

    Huic aliud mercedis erit,

    Verg. E. 6, 26:

    longe alia mihi mens est,

    Sall. C. 52, 2:

    Vos aliam potatis aquam,

    Juv. 5, 52:

    lectus non alius cuiquam,

    id. 8, 178:

    ensesque recondit mors alia,

    Stat. Th. 7, 806:

    ostensus est in alia effigie,

    Vulg. Marc. 16, 12; ib. Rom. 7, 23; ib. Gal. 1, 6; ib. Jac. 2, 25:

    alium fecisti me, alius ad te veneram,

    Plaut. Trin. 1, 2, 123: alius nunc fieri volo, id. Poen. prol. fin.:

    homines alii facti sunt,

    Cic. Fam. 11, 12:

    mutaberis in virum alium,

    Vulg. 1 Reg. 10, 6; cf. supra, II. A. fin. —Hence, in alia omnia ire, transire, or discedere, sc. vota, to differ from the thing proposed; and in gen., to reject or oppose it, to go over to the opposite side: qui hoc censetis, illuc transite;

    qui alia omnia, in hanc partem: his verbis praeit ominis videlicet causa, ne dicat: qui non censetis,

    Fest. p. 221; Plin. Ep. 8, 14, 19:

    frequens eum senatus reliquit et in alia omnia discessit,

    Cic. Fam. 10, 12:

    de tribus legatis frequentes ierunt in alia omnia,

    id. ib. 1, 2 Manut.: cum prima M. Marcelli sententia pronunciata esset, frequens senatus in alia omnia iit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13:

    discessionem faciente Marcello, senatus frequens in alia omnia transiit,

    Hirt. B. G. 8, 53: aliud or alias res agere, v. ago, II. 7.—
    F.
    Of that which remains of a whole, = reliquus, ceteri, the rest, the remainder:

    Divitiaco ex aliis Gallis maximam fidem habebat,

    Caes. B. G. 1, 41:

    inter primos atrox proelium fuit, alia multitudo terga vertit,

    Liv. 7, 26:

    vulgus aliud trucidatum,

    id. 7, 19; 2, 23; so id. 24, 1:

    legiones in testudinem glomerabantur et alii tela incutiebant,

    Tac. H. 3, 31; id. A. 1, 30; 3, 42:

    cum alios incessus hostis clausisset, unum reliquum aestas impediret,

    id. ib. 6, 33 al.—
    G.
    Like alter, one of two, the other of two:

    huic fuerunt filii nati duo, alium servus surpuit, etc.,

    Plaut. Capt. prol. 8; cf. id. ib. arg. 2 and 9: eis genus, aetas, eloquentia prope aequalia fuere;

    magnitudo animi par, item gloria, sed alia alii,

    Sall. C. 54, 1 Kritz:

    duo Romani super alium alius corruerunt,

    one upon the other, Liv. 1, 25, 5:

    ita duo deinceps reges, alius alia via, civitatem auxerunt,

    each in a different way, id. 1, 21, 6; 24, 27:

    marique alio Nicopolim ingressus,

    Tac. A. 5, 10 ( Ionio, Halm); so,

    alias partes fovere,

    the other side, id. H. 1, 8.—Also in the enumeration of the parts of any thing:

    Gallia est omnis divisa in partes tres, quarum unam incolunt Belgae, aliam Aquitani, tertiam Celtae,

    Caes. B. G. 1, 1 Herz.:

    classium item duo genera sunt: unum liburnarum, aliud lusoriarum,

    Veg. 2, 1 (cf. in Gr. meinantes de tautên tên hêmeran, têi allêi eporeuonto, Xen. Anab. 3, 4, 1; and so the Vulg.: Alia die profecti, the next day, Act. 21, 8).—Hence, alius with a proper name used as an appell. (cf. alter):

    ne quis alius Ariovistus regno Galliarum potiretur,

    a second Ariovistus, Tac. H. 4, 73 fin.:

    alius Nero,

    Suet. Tit. 7.—
    H.
    A peculiar enhancement of the idea is produced by alius with a neg. and the comp.:

    mulier, qua mulier alia nulla est pulchrior,

    than whom no other woman is more beautiful, to whom no other woman is equal in beauty, Plaut. Merc. 1, 1, 100:

    facinus, quo non fortius ausit alis,

    Cat. 66, 28:

    Fama malum qua non aliud velocius ullum,

    Verg. A. 4, 174:

    quo neque melius neque amplius aliud in natura mortalium est,

    Sall. J. 2, 4:

    quo non aliud atrocius visum,

    Tac. A. 6, 24:

    (Sulla) neque consilio neque manu priorem alium pati,

    Sall. J. 96, 3:

    neque majus aliud neque praestabilius invenias,

    id. ib. 1, 2; Liv. 1, 24:

    non alia ante Romana pugna atrocior fuit,

    id. 1, 27; 2, 31; Tac. A. 6, 7 al.; cf. under aliter, 2. b. z.—Hence the advv.
    A.
    ălĭō, adv. (an old dat. form, designating direction to a place; cf.: eo, quo), elsewhither (arch.), elsewhere, to another place, person, or thing, allose (class., esp. among poets; but not found in Lucr. or Juv.).
    1.
    In gen.
    a.
    Of place:

    fortasse tu profectus alio fueras,

    Ter. Eun. 2, 2, 49:

    ut ab Norba alio traducerentur,

    Liv. 32, 2:

    translatos alio maerebis amores,

    Hor. Epod. 15, 23:

    decurrens alio,

    id. S. 2, 1, 32:

    nam frustra vitium vitaveris illud, Si te alio pravum detorseris,

    id. ib. 2, 2, 55.—With quo:

    Arpinumne mihi eundum sit, an quo alio,

    to some other place, Cic. Att. 9, 17:

    si quando Romam aliove quo mitterent legatos,

    Liv. 38, 30. —
    b.
    Of persons or things (cf. alias, alibi, alicunde, etc.):

    illi suum animum alio conferunt,

    Ter. Heaut. 2, 4, 10 (cf. Plaut. Merc. 2, 2, 62:

    ne ad illam me animum adjecisse sentiat): ne quando iratus tu alio conferas,

    id. Eun. 3, 1, 60 Don.:

    hi narrata ferunt alio,

    Ov. M. 12, 57: tamen vocat me alio ( to another subject) jam dudum tacita vestra exspectatio, Cic. Clu. 23, 63; id. Verr. 2, 1, 53, § 139:

    sed, si placet, sermonem alio transferamus,

    id. de Or. 1, 29, 133:

    quoniam alio properare tempus monet,

    Sall. J. 19, 2; so Tac. A. 1, 18 al.—
    c.
    Of purpose or design:

    appellet haec desideria naturae: cupiditatis nomen servet alio,

    for another purpose, Cic. Fin. 2, 9, 27:

    hoc longe alio spectabat,

    looked quite elsewhere, had a far different design, Nep. Them. 6, 3.—
    2.
    a.. Alio... alio, in one way... in another; hither... thither, = huc... illuc:

    hic (i. e. in ea re) alio res familiaris, alio ducit humanitas,

    Cic. Off. 3, 23, 89: alio atque alio, in one way and another:

    nihil alio atque alio spargitur,

    Sen. Brev. Vit. 11, 2.—
    b.
    Alius alio, each in a different way, one in one way, another in another:

    et ceteri quidem alius alio,

    Cic. Off. 3, 20, 80:

    aliud alio dissipavit,

    id. Div. 1, 34, 76; so Liv. 2, 54, 9; 7, 39.—So, aliunde alio, from one place to another:

    quassatione terrae aliunde alio (aquae) transferuntur,

    Sen. Q. N. 3, 11, 1; cf. aliunde.—
    c.
    Like alius or aliter with a negative and the particles of comparison quam or atque;

    in questions with nisi: plebem nusquam alio natam quam ad serviendum,

    for nothing but, Liv. 7, 18, 7: non alio datam summam quam in emptionem, etc., * Suet. Aug. 98 Ruhnk.:

    quo alio nisi ad nos confugerent?

    Liv. 39, 36, 11; cf. Hand, Turs. I. pp. 232-234.—
    B.
    ălĭā, adv. (sc. via), in another way, in a different manner (in the whole ante-class. and class. per. dub.); for in Plaut. Rud. prol. 10, aliuta has been proposed; in Lucr. 6, 986, Lachm. reads alio; in Liv. 21, 56, 2, Weissenb. alibi; and in id. 44, 43, 2, via may be supplied from the preced. context; certain only in Don. ad Ter. Hec. 1, 2, 5; cf. Hand, Turs. I. p. 219.—
    C.
    ălĭās, adv. (acc. to Prisc. 1014 P., and Corss. Ausspr. I. p. 769, an acc. form like foras; but acc. to Herz. ad Caes. B. G. 5, 57, and Hab. Syn. 79, old gen. like paterfamili as, Alcmen as, etc. In the ante-class. per. rare; only once in Plaut., twice in Ter., twice in Varro; in the class. per. most freq. in Cic., but only three times in his orations; also in Plin.).
    1.
    Of time, at a time other than the present, whether it be in the past or (more freq.) in the future.
    a.
    At another time, at other times, on another occasion (alias: temporis adverbium, quod Graeci allote, aliter allôs, Capitol. Orth. 2242 P.; cf.

    Herz. and Hab., as cited above): alias ut uti possim causa hac integra,

    Ter. Hec. 1, 2, 4; so id. And. 3, 2, 49 (alias = alio tempore, Don.):

    sed alias jocabimur,

    Cic. Fam. 7, 13, 2:

    sed plura scribemus alias,

    id. ib. 7, 6:

    et alias et in consulatus petitione vinci,

    id. Planc. 18:

    nil oriturum alias,

    Hor. Ep. 2, 1, 17.—In the future, freq. in contrast with nunc, in praesentia, tum, hactenus:

    recte secusne, alias viderimus,

    Cic. Ac. 2, 44, 135:

    Hactenus haec: alias justum sit necne poema, Nunc, etc.,

    Hor. S. 1, 4, 63: sed haec alias pluribus;

    nunc, etc.,

    Cic. Div. 2, 2 fin.; Liv. 44, 36 fin.: quare placeat, alias ostendemus; in praesentia, etc., Auct. ad Her. 3, 16, 28.—In the past:

    gubernatores alias imperare soliti, tum metu mortis jussa exsequebantur,

    Curt. 4, 3, 18:

    alias bellare inter se solitos, tunc periculi societas junxerat,

    id. 9, 4, 15.—Freq. with advv. of time;

    as numquam, umquam, and the like: si umquam in dicendo fuimus aliquid, aut etiam si numquam alias fuimus, tum profecto, etc.,

    Cic. Att. 4, 2, 2:

    consilio numquam alias dato,

    Hor. C. 3, 5, 45:

    numquam ante alias,

    Liv. 2, 22, 7:

    non umquam alias ante tantus terror senatum invasit,

    id. 2, 9, 5; 1, 28, 4:

    si quando umquam ante alias,

    id. 32, 5 (where the four advv. of time are to be taken together):

    Saturnalibus et si quando alias libuisset, modo munera dividebat,

    Suet. Aug. 75.—
    b.
    Alias... alias, as in Gr. allote... allote; allote men... allote de, at one time... at another; once... another time; sometimes... sometimes; now... now:

    Alias me poscit pro illa triginta minas, Alias talentum magnum,

    Plaut. Curc. 1, 1, 63; so Varr. L. L. 8, § 76 Mull.; id. R. R. 2, 1, 15; Cic. Verr. 1, 46, 120:

    nec potest quisquam alias beatus esse, alias miser,

    id. Fin. 2, 27, 87:

    contentius alias, alias summissius,

    id. de Or. 3, 55, 212:

    cum alias bellum inferrent, alias inlatum defenderent,

    Caes. B. G. 2, 29; so id. ib. 5, 57 al.; it occurs four times in successive clauses in Cic. Inv. 1, 52, 99.—Sometimes plerumque, saepe, aliquando, interdum stand in corresponding clauses:

    nec umquam sine usura reddit (terra), quod accepit, sed alias minore, plerumque majore cum foenore,

    Cic. Sen. 15, 51:

    geminatio verborum habet interdum vim, leporem alias,

    id. de Or. 3, 54, 206:

    hoc alias fastidio, alias contumacia, saepius imbecillitate, evenit,

    Plin. 16, 32, 58, § 134; 7, 15, 13, § 63.—Sometimes one alias is omitted:

    illi eruptione tentata alias cuniculis ad aggerem actis, etc.,

    Caes. B. G. 3, 21; Plin. 26, 3, 7, § 13.—
    c.
    Alias aliter, alias alius, etc. (cf. alius), at one time in one way... at another in another; now so... now otherwise; now this... now that:

    et alias aliter haec in utramque partem causae solent convenire,

    Cic. Inv. 2, 13, 45:

    alii enim sunt, alias nostrique familiares fere demortui,

    id. Att. 16, 11 (Madv. interprets this of time):

    illi alias aliud iisdem de rebus judicant,

    id. de Or. 2, 7, 30; id. Or. 59, 200:

    (deos) non semper eosdem atque alias alios solemus venerari,

    id. Red. in Sen. 30:

    ut iidem versus alias in aliam rem posse accommodari viderentur,

    id. Div. 2, 54, 111.—
    d.
    Saepe alias or alias saepe... nunc, nuper, quondam, etc.;

    also: cum saepe alias... tum, etc. (very common in Cic.): quod cum saepe alias tum nuper, etc.,

    Cic. Tusc. 4, 4, 7:

    fecimus et alias saepe et nuper in Tusculano,

    id. ib. 5, 4, 11:

    quibus de rebus et alias saepe... et quondam in Hortensii villa,

    id. Ac. 2, 3, 9:

    quorum pater et saepe alias et maxime censor saluti rei publicae fuit,

    id. de Or. 1, 9, 38:

    cum saepe alias, tum apud centumviros,

    id. Brut. 39, 144:

    cum saepe alias, tum Pyrrhi bello,

    id. Off. 3, 22, 86; 3, 11, 47:

    neque tum solum, sed saepe alias,

    Nep. Hann. 11, 7.—In comparative sentences rare:

    nunc tamen libentius quam saepe alias,

    Symm. Ep. 1, 90.—So,
    e.
    Semper alias, always at other times or in other cases (apparently only post-Aug.): et super cenam autem et semper alias communissimus, multa joco transigebat. Suet. Vesp. 22; id. Tib. 18; Gell. 15, 1.—
    f.
    Raro alias, rarely at other times, on other occasions:

    ut raro alias quisquam tanto favore est auditus,

    Liv. 45, 20; 3, 69; Tac. H. 1, 89.—
    g.
    Non alias, at no other time, never, = numquam (a choice poet. expression, often imitated by [p. 92] the histt.):

    non alias caelo ceciderunt plura sereno Fulgura,

    never at any other time did so much lightning fall from a clear sky, Verg. G. 1, 487:

    non alias militi familiarior dux fuit,

    Liv. 7, 33; 45, 7:

    non alias majore mole concursum,

    Tac. A. 2, 46; 4. 69;

    11, 31: non sane alias exercitatior Britannia fuit,

    id. Agr. 5:

    haud alias intentior populus plus vocis permisit,

    id. A. 3, 11, and 15, 46; Suet. Tit. 8; Flor. 3, 6.—
    2.
    Of place, at another place, elsewhere; or in respect of other things, in other circumstances, otherwise (only post-Aug.; v. Madv. ad Cic. Fin. 1, 3, 7):

    Idaeus rubus appellatus est, quoniam in Ida, non alias, nascitur,

    Plin. 24, 14, 75, § 123 (Jan, alius): nusquam alias tam torrens fretum, * Just. 4, 1, 9:

    sicut vir alias doctissimus Cornutus existimat,

    Macr. S. 5, 19.—
    3.
    Alias for alioqui (only post-Aug.), to indicate that something is in a different condition in one instance, not in others, except that, for the rest, otherwise:

    in Silaro non virgulta modo immersa, verum et folia lapidescunt, alias salubri potu ejus aquae,

    Plin. 2, 103, 106, § 224; so id. 18, 6, 7, § 37; 19, 8, 48, § 163; 25, 2, 6, § 16 al.—
    4.
    Non alias quam, for no other reason, on no other condition, in no other circumstances than, not other than; and non alias nisi, on no other condition, not otherwise, except (prob. taken from the lang. of common life):

    non alias magis indoluisse Caesarem ferunt quam quod, etc.,

    Tac. A. 3, 73:

    debilitatum vulnere jacuisse non alias quam simulatione mortis tutiorem,

    by nothing safer than by feigning death, Curt. 8, 1, 24; 8, 14, 16; Dig. 29, 7, 6, § 2: non alias ( on no other condition) existet heres ex substitutione nisi, etc., ib. 28, 6, 8; 23, 3, 37, 23, 3, 29.—
    5.
    Alias like aliter, in another manner; flrst in the Lat. of the jurists (cf. Suet. Tib. 71 Oud.; Liv. 21, 56, 2 Drak.; Ter. And. 3, 2, 49 Ruhnk.), Dig. 33, 8, 8, § 8; cf. Hand, Turs. I. pp. 219-227. —
    D.
    ălĭtĕr, adv. [alis; v. alius init. ], otherwise, in another manner, allôs.
    1.
    With comparative-clause expressed; constr. both affirm. and neg. without distinction.
    a.
    With atque, ac, quam, and rarely ut, otherwise than, different from what, etc., Ter. Heaut. 2, 3, 23:

    sed aliter atque ostenderam facio,

    Cic. Fam. 2, 3, 4; Ter. Ad. 4, 3, 6:

    aliter ac nos vellemus,

    Cic. Mil. 9, 23:

    de quo tu aliter sentias atque ego,

    id. Fin. 4, 22, 60; id. Att. 6, 3:

    si aliter nos faciant quam aequum est,

    Plaut. Stich. 1, 1, 42:

    si aliter quippiam coacti faciant quam libere,

    Cic. Rab. Post. 11, 29; id. Verr. 2, 1, 19, § 24; id. Inv. 2, 22, 66:

    Sed si aliter ut dixi accidisset, qui possem queri?

    id. Rep. 1, 4, 7.—
    b.
    Non (or haud) aliter, not otherwise (per litoten), = just as; with quam si, ac si, quam cum, quam, exactly, just as if:

    Non aliter quam si ruat omnis Karthago,

    Verg. A. 4, 669:

    dividor haud aliter quam si mea membra relinquam,

    Ov. Tr. 1, 3, 73:

    nihil in senatu actum aliter quam si, etc.,

    Liv. 23, 4; 21, 63, 9:

    illi negabant se aliter ituros quam si, etc.,

    id. 3, 51, 12:

    nec aliter quam si mihi tradatur, etc., Quint. prooem. 5: ut non aliter ratio constet quam si uni reddatur,

    Tac. A. 1, 6; 1, 49:

    Non aliter quam si fecisset Juno maritum Insanum,

    Juv. 6, 619; Suet. Aug. 40:

    non aliter quam cum, etc.,

    Ov. F. 2, 209; so id. M. 2, 623; 4, 348; 6, 516 al.:

    nec scripsi aliter ac si, etc.,

    Cic. Att. 13, 51; Suet. Oth. 6; Col. 2, 14 (15), 8:

    Non aliter quam qui lembum subigit,

    Verg. G. 1, 201:

    non aliter praeformidat quam qui ferrum medici, priusquam curetur, aspexit,

    Quint. 4, 5, 5; so id. 4, 5, 22; 2, 5, 11:

    neque aliter quam ii, qui traduntur, etc.,

    id. 5, 8, 1:

    patere inde aliquid decrescere, non aliter quam Institor hibernae tegetis,

    Juv. 7, 220:

    successorem non aliter quam indicium mortis accepturum,

    Tac. A. 6, 30.—
    * c.
    Aliter ab aliquo (analog. to alius with the abl., and alienus with ab), differently from any one:

    cultores regionum multo aliter a ceteris agunt,

    Mel. 1, 9, 6.—
    d.
    Non ali ter nisi, by no other means, on no other condition, not otherwise, except:

    qui aliter obsistere fato fatetur se non potuisse, nisi etc.,

    Cic. Fat. 20, 48; id. Fam. 1, 9: non pati C. Caesarem consulem aliter fieri, nisi exercitum et provincias tradiderit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14; so Lentulus ap. Cic. Fam. 12, 14, 18; Liv. 35, 39; 45, 11; 38; Tac. Or. 32; Just. 12, 14, 7; Suet. Ner. 36; Dig. 37, 9, 6; 48, 18, 9. —
    e.
    Non aliter quam ut, on no other condition than that:

    neque aliter poterit palos, ad quos perducitur, pertingere, quam ut diffluat,

    Col. Arb. 7, 5; so Suet. Tib. 15; 24; id. Galb. 8; Curt. 9, 5, 23.—
    2.
    Without a comparative clause expressed.
    a.
    In gen., otherwise, in another manner, in other respects; and in the poets: haud aliter (per litoten), just so:

    vale atque salve, etsi aliter ut dicam meres,

    though you deserve that I speak differently, Plaut. Capt. 3, 5, 86 Brix:

    tu si aliter existimes, nihil errabis,

    Cic. Fam. 3, 7, 16:

    ut eadem ab utrisque dicantur, aliter dicuntur,

    in a different sense, Plin. Pan. 72, 7:

    Si quis aliter docet,

    Vulg. 1 Tim. 6, 3:

    quae aliter se habent,

    ib. ib. 5, 25:

    Quippe aliter tunc vivebant homines,

    Juv. 6, 11: quod uterque nostrum his etiam ex studiis notus, quibus aliter ignotus est, otherwise, i. e. personally, unknown, Plin. Ep. 9, 23, 3.—With negatives:

    non fuit faciendum aliter,

    Cic. Att. 6, 9; Tac. A. 15, 68:

    Ergo non aliter poterit dormire?

    Juv. 3, 281:

    aliter haud facile eos ad tantum negotium impelli posse,

    Sall. C. 44, 1; Curt. 8, 10, 27:

    haud aliter Rutulo muros et castra tuenti Ignescunt irae (the comparison of the wolf precedes),

    Verg. A. 9, 65:

    haud aliter (i. e. like a wild beast) juvenis medios moriturus in hostes Irruit,

    id. ib. 9, 554 al.; Ov. M. 8, 473; 9, 642:

    non aliter (i. e. than I) Samio dicunt arsisse Bathyllo Anacreonta Teium,

    Hor. Epod. 14, 10:

    neque Mordaces aliter (i. e. than by means of wine) diffugiunt sollicitudines,

    id. C. 1, 18, 4:

    neque exercitum Romanum aliter transmissurum,

    Tac. H. 5, 19:

    nec aliter expiari potest,

    Vulg. Num. 35, 33. —So, fieri aliter non potest or fieri non potest aliter (not fieri non aliter potest): nihil agis;

    Fieri aliter non potest,

    Ter. Ad. 5, 8, 13: assentior;

    fieri non potuit aliter,

    Cic. Att. 6, 6.—
    b.
    Esp.
    (α).
    Pregn., otherwise, in the contrary manner: Pe. Servos Epidicus dixit mihi. Ph. Quid si servo aliter visum est? i. e. if he does not speak the truth? Plaut. Ep. 4, 2, 29:

    verum aliter evenire multo intellegit,

    Ter. And. prol. 4 (aliter autem contra significat, Don.):

    amplis cornibus et nigris potius quam aliter,

    Varr. R. R. 1, 20, 1: ne aliter quid eveniat, providere de cet, otherwise than harmoniously, Sall. J. 10, 7:

    dis aliter visum,

    Verg. A. 2, 428:

    sin aliter tibi videtur,

    Vulg. Num. 11, 15: adversi... saevaque circuitu curvantem bracchia longo Scorpion atque aliter ( in the opposite direction) curvantem bracchia Cancrum, Ov. M. 2, 83: aliterque ( and in the opposite course) secante jam pelagus rostro, Luc. 8, 197.—Hence, qui aliter fecerit, who will not do that:

    neu quis de his postea ad senatum referat, neve cum populo agat: qui aliter fecerit, etc.,

    Sall. C. 51, 43; Just. 6, 6, 1; cf. Brisson. de Form. p. 200, and de Verb. Signif. p. 66.—
    (β).
    Aliter esse, to be of a different nature, differently constituted or disposed:

    sed longe aliter est amicus atque amator,

    Plaut. Truc. 1, 2, 70: ego hunc esse aliter credidi: iste me fefellit;

    ego isti nihilo sum aliter ac fui,

    Ter. Phorm. 3, 2, 44; id. Ad. 3, 4, 46; Cic. Rosc. Am. 47, 137.—
    (γ).
    For alioqui (q. v. II. C.), otherwise, else, in any other case:

    jus enim semper est quaesitum aequabile: neque enim aliter esset jus (and just after: nam aliter justitia non esset),

    Cic. Off. 2, 12, 42; 1, 39, 139; id. Lael. 20, 74:

    si suos legatos recipere vellent, quos Athenas miserant, se remitterent, aliter illos numquam in patriam essent recepturi,

    Nep. Them. 7 fin.:

    aliter sine populi jussu nulli earum rerum consuli jus est,

    Sall. C. 29, 3 Kritz:

    aliter non viribus ullis Vincere poteris,

    Verg. A. 6, 147:

    veniam ostentantes, si praesentia sequerentur: aliter nihil spei,

    Tac. H. 4, 59:

    quoniam aliter non possem,

    Vulg. Sap. 8, 21.—
    (δ).
    Like alius (q. v. II. A.) repeated even several times in a distributive manner, in one way... in another: sed aliter leges, aliter philosophi tollunt astutias. Cic. Off. 3, 17, 68; so id. ib. 1, 12, 38; id. Lael. 24, 89; id. Fam. 15, 21, 6:

    aliter utimur propriis, aliter commodatis,

    Tac. Or. 32:

    Aliter catuli longe olent, aliter sues,

    Plaut. Ep. 4, 2, 9:

    aliter Diodoro, aliter Philoni, Chrysippo aliter placet,

    id. Ac. 2, 47, 143:

    idem illud aliter Caesar, aliter Cicero, aliter Cato suadere debebit,

    Quint. 3, 8, 49: Et aliter acutis morbis medendum, aliter vetustis; aliter increscentibus, aliter subsistentibus, aliter jam ad sanitatem inclinatis, Cels. prooem. p. 10.—
    (ε).
    With alius or its derivatives, one in one way, another in another (v. alius, II. B.):

    quoniam aliter ab aliis digeruntur,

    Cic. de Or. 2, 19, 79; id. Att. 7, 8; Liv. 2, 21; so id. 39, 53:

    hoc ex locorum occasione aliter alibi decernitur,

    Plin. 18, 5, 6, § 30; so id. 25, 4, 10, § 29.—
    (ζ).
    Non aliter, analog. to non alius (v. alius, II. H.) with a comp. (only in Plin.):

    non aliter utilius id fieri putare quam, etc.,

    Plin. 37, 2, 10, § 28:

    idque non aliter clarius intellegi potest,

    id. 37, 4, 15, § 59; so id. 22, 22, 36, § 78; 24, 11, 50, § 85; 28, 9, 41, § 148; cf. Hand, Turs. I. pp. 267-276.

    Lewis & Short latin dictionary > alius

  • 6 ōs

       ōs ōris (no gen plur.), n     the mouth: ad haec omnia percipienda os est aptissimum: tenerum pueri, H.: os loquentis Opprimere, O.: e foliis natos Ore legunt (apes), V.: Gallica Temperat ora frenis, i. e. controls the horses, H.: nidum sibi construit ore, beak, O.: hostilia Ora canum, jaws, O.— Prov.: equi frenato est auris in ore, H.—The organ of speech, mouth, tongue, lips: in orest omni populo, in everybody's mouth, T.: istius nequitiam in ore volgi esse versatam: Postumius in ore erat, was the common talk, L.: consolatio, quam semper in ore habere debemus, to talk of constantly: poscebatur ore volgi dux Agricola, unanimously, Ta.: uno ore dicere, with one consent, T.: Uno ore auctores fuere, ut, etc., unanimously advised, T.: volito vivus per ora virūm, become famous, Enn. ap. C.: in ora hominum pro ludibrio abire, become a by-word of mockery, L.: quasi pleniore ore laudare, with more zest.—The face, countenance, look, expression, features: figura oris, T.: in ore sunt omnia, i. e. everything depends on the expression: concedas hinc aliquo ab ore eorum aliquantisper, leave them alone, T.: ad tribunum ora convertunt, looks, Cs.: agnoscunt ora parentum, V.: ales cristati cantibus oris, O.: coram in os te laudare, to your face, T.: nulli laedere os, insult to his face, T.: qui hodie usque os praebui, exposed myself to insult, T.: ut esset posteris ante os documentum, etc.: ante ora coniugum omnia pati, L.: Ora corticibus horrenda cavatis, masks, V.—As expressing boldness or modesty, the face, cheek, front, brow<*> os durum! brazen cheek! T.: os durissimum, very bold front: quo redibo ore ad eam, with what face? T.: quo ore ostendi posse? etc., L.: in testimonio nihil praeter vocem et os praestare.—Boldness, effrontery, impudence: quod tandem os est eius patroni, qui, etc.: nostis os hominis.—A voice, speech, expression: ora sono discordia signant, V.: ruit profundo Pindarus ore, H.: falsi ambages oris, O.— A mouth, opening, entrance, aperture, orifice, front: ante os ipsum portūs, L.: ingentem lato dedit ore <*>enestram, V.: os atque aditus portūs: Tiberis, L.: per ora novem, etc., sources, V.: ora navium Rostrata, beaks, H.—Fig., a mouth: ex tot<*>us belli ore ac faucibus.
    * * *
    I
    mouth, speech, expression; face; pronunciation
    II
    bone; (implement, gnawed, dead); kernel (nut); heartwood (tree); stone (fruit)
    III
    bones (pl.); (dead people)

    Latin-English dictionary > ōs

  • 7 os

    1.
    ōs, ōris (no gen. plur.), n. [kindr. with Sanscr. āsya, os, vultus, facies], the mouth (syn. bucca): quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit, Enn. ap. Non. p. 512, 8:

    ex ore in ejus os inflato aquam dato palumbo,

    Cato, R. R. 90:

    ad haec omnia percipienda os est aptissimum,

    Cic. N. D. 2, 54, 184:

    oris hiatus,

    id. ib. 2, 47, 122:

    os tenerum pueri,

    Hor. Ep. 2, 1, 126:

    fetidum,

    Cic. Pis. 7, 13:

    trilingue,

    Hor. C. 2, 19, 31:

    os loquentis Opprimere,

    Ov. M. 3, 296: in ore omnium esse, to be in everybody's mouth, to be the common talk:

    in ore est omni populo,

    Ter. Ad. 1, 2, 13:

    istius nequitiam in ore vulgi atque in communibus proverbiis esse versatam,

    Cic. Verr. 2, 1, 46, § 121:

    Harmodius in ore est,

    id. Tusc. 1, 49, 116:

    in ore omnium,

    id. Verr. 2, 2, 23, § 56:

    habere aliquid in ore,

    to have a thing in one's mouth, be constantly talking of it, id. Fam. 6, 18, 6; id. ib. 5, 16, 2; id. Fin. 3, 11, 37; id. Att. 14, 22, 2:

    poscebatur ore vulgi dux Agricola,

    with one voice, one consent, unanimously, Tac. Agr. 41.—So, uno ore, unanimously, Ter. Phorm. 4, 3, 20; id. And. 1, 1, 69; Curt. 10, 2, 18; Cic. Lael. 23, 86; Sen. Ep. 81, 31:

    uno omnes eadem ore fremebant,

    Verg. A. 11, 132: volito vivus per ora virūm, soon become famous, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 15, 34 (Epigr. v. 4 Vahl.):

    virūm volitare per ora,

    Verg. G 3, 9:

    in ora vulgi, or hominum pervenire, or abire,

    to get into people's mouths, become the common talk, Cat. 40, 5; Liv. 2, 36, 3:

    ire per ora Nomen,

    Sil. 3, 135:

    hic Graecā doctrinā ore tenus exercitus animum bonis artibus non induerat,

    i. e. only as far as his tongue, only so as to talk, Tac. A. 15, 45.—Hence, os suum aperire (eccl. Lat.), to begin to speak, Vulg. Job, 33, 2; id. Ecclus. 51, 33 et saep.:

    os alicujus aperire,

    to cause to speak, id. Ezech. 33, 22; cf. id. ib. 24, 27;

    3, 27.—But: aperuerunt super me os suum, sicut leo,

    threatened, Vulg. Psa. 21, 13: os sublinere alicui, to cheat, befool, v. sublino.—
    B.
    Esp.: pleno ore, i. e. heartily, zealously:

    ea nescio quomodo quasi pleniore ore laudamus,

    Cic. Off. 1, 18, 61.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen.: the face, countenance (syn.:

    vultus, facies), acutis oculis, ore rubicundo,

    Plaut. Ps. 4, 7, 118:

    figura oris,

    Ter. Eun. 2, 3, 26: iratorum, [p. 1282] Cic. Off. 1, 29, 102:

    in ore sunt omhia, in eo autem ipso dominatus est omnis oculorum,

    i. e. every thing depends on the countenance, id. de Or. 3, 59, 221:

    in tuo ore vultuque acquiesco,

    id. Deiot. 2, 5:

    concedas hinc aliquo ab ore eorum aliquantisper,

    come out from them, out from their presence, leave them alone, Ter. Heaut. 3, 3, 11. —So of lower animals:

    insignis et ore Et rutilis clarus squamis,

    Verg. G. 4, 92:

    ore rubicundo (gallina),

    Plin. 10, 56, 77, § 156:

    ales cristati cantibus oris,

    Ov. M. 11, 597:

    coram in os aliquem laudare,

    to praise one to his face, Ter. Ad. 2, 4, 5:

    alicui laedere os,

    to insult one to his face, id. ib. 5, 4, 10:

    praebere os,

    to expose one's self to personal insults, id. ib. 2, 2, 7; so,

    os praebere ad contumeliam,

    Liv. 4, 35:

    in ore parentum liberos jugulat,

    before their parents' eyes, Sen. Ben. 7, 19, 8:

    quae in ore atque in oculis provinciae gesta sunt,

    Cic. Verr. 2, 2, 33, § 81:

    in ore omnium cotidie versari,

    id. Rosc. Am. 6, 16:

    ut esset posteris ante os documentum Persarum sceleris sempiternum,

    id. Rep. 3, 9, 15:

    illos aiunt epulis ante ora positis excruciari fame,

    Macr. Somn. Scip. 1, 10, 13:

    ante ora conjugum omnia pati,

    Liv. 28, 19, 12.—So of the face, front, as indicative of modesty or impudence: os habet, linguam, perfidiam, = Engl. cheek, Plaut. Mil. 2, 2, 33:

    os durum!

    you brazen face! Ter. Eun. 4, 7, 36:

    os durissimum,

    very bold, Cic. Quint. 24, 77:

    impudens,

    Ter. Eun. 3, 5, 49:

    quo redibo ore ad eam, quam contempserim?

    with what face? id. Phorm. 5, 7, 24; cf. id. ib. 5, 9, 53; id. Heaut. 4, 3, 22; Liv. 26, 32.—Hence, transf., boldness, effrontery, impudence:

    quod tandem os est illius patroni, qui, etc.,

    Cic. de Or. 1, 38, 175:

    nostis os hominis, nostis audaciam,

    id. Verr. 2, 2, 20, § 48; id. Rab. Post. 12, 34:

    non, si Appii os haberem,

    id. Fam. 5, 10, a, 2; id. ib. 9, 8, 1.—On the contrary: os molle, modest, bashful:

    nihil erat mollius ore Pompeii,

    Sen. Ep. 11, 3.—
    B.
    The head:

    Gorgonis os pulcherrimum, cinctum anguibus,

    Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124:

    truncis arborum antefixa ora,

    Tac. A. 1, 61. —
    C.
    Speech ( poet.):

    ora sono discordia signant,

    Verg. A. 2, 423.—
    D.
    A mouth, opening, entrance, aperture, orifice:

    os lenonis aedium,

    Plaut. Ps. 4, 1, 41:

    porta velut in ore urbis,

    Liv. 25, 11 fin.:

    ingentem lato dedit ore fenestram,

    Verg. A. 2, 482:

    Ponti,

    Cic. Verr. 2, 4, 58, § 129:

    os atque aditus portus,

    id. ib. 2, 5, 12, §

    30: specūs,

    entrance, Tac. A. 4, 59:

    vascula oris angusti,

    Quint. 1, 2, 28:

    ulceris,

    Verg. G. 3, 454:

    Tiberis,

    Liv. 1, 33:

    venarum,

    Cels. 2, 7.— Also of the sources of a stream:

    fontem superare Timavi, Unde per ora novem, etc.,

    Verg. A. 1, 245.—
    E.
    The beak of a ship:

    ora navium Rostrata,

    Hor. Epod. 4, 17.—
    F.
    Os leonis, lion's-mouth, a plant, Col. 10, 98.—
    G.
    The edge of a sword:

    interfecit in ore gladii,

    Vulg. 1 Reg. 15, 8; id. 4 Reg. 10, 25 et saep.
    2.
    ŏs, ossis (collat. form ossum, i, Varr. ap. Charis. p. 112 P.; Att. ap. Prisc. p. 750 ib.; Tert. Carm. adv. Marc. 2, 196: ossu, u, Charis. p. 12 P.—In plur.:

    OSSVA for OSSA, freq. in inscrr.,

    Inscr. Orell. 2906; 4361; 4806; Inscr. Osann. Syll. p. 497, 1; Cardin. Dipl. Imp. 2, 11: ossuum for ossium, Prud. steph. 5, 111), n. [prop. ossis for ostis, kindred with Sanscr. asthi, os; Gr. osteon; Slav. kostj], a bone (class.).
    I.
    Lit.:

    quid dicam de ossibus?

    Cic. N. D. 2, 55, 139:

    cur hunc dolorem cineri ejus atque ossibus inussisti? (i. e. mortuo),

    id. Verr. 2, 1, 44, § 113; id. ib. 2, 5, 49, § 128: ossa legere, to gather up the bones that remain after burning a corpse, Verg. A. 6, 228; Sen. Ira, 2, 33, 6:

    condere,

    to bury, Verg. A. 5, 47: ossa legere, to extract fragments of bone from a wound, Sen. Ben. 5, 24, 3; id. Prov. 3; Quint. 6, 1, 30: tum vero exarsit juveni dolor ossibus ingens, in his bones, i. e. in his inmost part, in his soul, Verg. A. 5, 172:

    cui versat in ossibus Durus amor,

    id. G. 3, 258; id. A. 6, 55; cf. Vulg. Job, 4, 14.—
    B.
    Transf., the hard or innermost part of trees or fruits:

    arborum ossa,

    i. e. the inside wood, the heart, Plin. 17, 27, 43, § 252:

    olearum ac palmularum,

    i. e. the stones, Suet. Claud. 8.—
    II.
    Trop., the bones, the solid parts or outlines of a discourse:

    utinam imitarentur (Atticos dicendo), nec ossa solum, sed etiam sanguinem,

    Cic. Brut. 17, 68; cf. id. Fin. 4, 3, 6; Quint. 1, p. 34.

    Lewis & Short latin dictionary > os

  • 8 ossu

    1.
    ōs, ōris (no gen. plur.), n. [kindr. with Sanscr. āsya, os, vultus, facies], the mouth (syn. bucca): quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit, Enn. ap. Non. p. 512, 8:

    ex ore in ejus os inflato aquam dato palumbo,

    Cato, R. R. 90:

    ad haec omnia percipienda os est aptissimum,

    Cic. N. D. 2, 54, 184:

    oris hiatus,

    id. ib. 2, 47, 122:

    os tenerum pueri,

    Hor. Ep. 2, 1, 126:

    fetidum,

    Cic. Pis. 7, 13:

    trilingue,

    Hor. C. 2, 19, 31:

    os loquentis Opprimere,

    Ov. M. 3, 296: in ore omnium esse, to be in everybody's mouth, to be the common talk:

    in ore est omni populo,

    Ter. Ad. 1, 2, 13:

    istius nequitiam in ore vulgi atque in communibus proverbiis esse versatam,

    Cic. Verr. 2, 1, 46, § 121:

    Harmodius in ore est,

    id. Tusc. 1, 49, 116:

    in ore omnium,

    id. Verr. 2, 2, 23, § 56:

    habere aliquid in ore,

    to have a thing in one's mouth, be constantly talking of it, id. Fam. 6, 18, 6; id. ib. 5, 16, 2; id. Fin. 3, 11, 37; id. Att. 14, 22, 2:

    poscebatur ore vulgi dux Agricola,

    with one voice, one consent, unanimously, Tac. Agr. 41.—So, uno ore, unanimously, Ter. Phorm. 4, 3, 20; id. And. 1, 1, 69; Curt. 10, 2, 18; Cic. Lael. 23, 86; Sen. Ep. 81, 31:

    uno omnes eadem ore fremebant,

    Verg. A. 11, 132: volito vivus per ora virūm, soon become famous, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 15, 34 (Epigr. v. 4 Vahl.):

    virūm volitare per ora,

    Verg. G 3, 9:

    in ora vulgi, or hominum pervenire, or abire,

    to get into people's mouths, become the common talk, Cat. 40, 5; Liv. 2, 36, 3:

    ire per ora Nomen,

    Sil. 3, 135:

    hic Graecā doctrinā ore tenus exercitus animum bonis artibus non induerat,

    i. e. only as far as his tongue, only so as to talk, Tac. A. 15, 45.—Hence, os suum aperire (eccl. Lat.), to begin to speak, Vulg. Job, 33, 2; id. Ecclus. 51, 33 et saep.:

    os alicujus aperire,

    to cause to speak, id. Ezech. 33, 22; cf. id. ib. 24, 27;

    3, 27.—But: aperuerunt super me os suum, sicut leo,

    threatened, Vulg. Psa. 21, 13: os sublinere alicui, to cheat, befool, v. sublino.—
    B.
    Esp.: pleno ore, i. e. heartily, zealously:

    ea nescio quomodo quasi pleniore ore laudamus,

    Cic. Off. 1, 18, 61.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen.: the face, countenance (syn.:

    vultus, facies), acutis oculis, ore rubicundo,

    Plaut. Ps. 4, 7, 118:

    figura oris,

    Ter. Eun. 2, 3, 26: iratorum, [p. 1282] Cic. Off. 1, 29, 102:

    in ore sunt omhia, in eo autem ipso dominatus est omnis oculorum,

    i. e. every thing depends on the countenance, id. de Or. 3, 59, 221:

    in tuo ore vultuque acquiesco,

    id. Deiot. 2, 5:

    concedas hinc aliquo ab ore eorum aliquantisper,

    come out from them, out from their presence, leave them alone, Ter. Heaut. 3, 3, 11. —So of lower animals:

    insignis et ore Et rutilis clarus squamis,

    Verg. G. 4, 92:

    ore rubicundo (gallina),

    Plin. 10, 56, 77, § 156:

    ales cristati cantibus oris,

    Ov. M. 11, 597:

    coram in os aliquem laudare,

    to praise one to his face, Ter. Ad. 2, 4, 5:

    alicui laedere os,

    to insult one to his face, id. ib. 5, 4, 10:

    praebere os,

    to expose one's self to personal insults, id. ib. 2, 2, 7; so,

    os praebere ad contumeliam,

    Liv. 4, 35:

    in ore parentum liberos jugulat,

    before their parents' eyes, Sen. Ben. 7, 19, 8:

    quae in ore atque in oculis provinciae gesta sunt,

    Cic. Verr. 2, 2, 33, § 81:

    in ore omnium cotidie versari,

    id. Rosc. Am. 6, 16:

    ut esset posteris ante os documentum Persarum sceleris sempiternum,

    id. Rep. 3, 9, 15:

    illos aiunt epulis ante ora positis excruciari fame,

    Macr. Somn. Scip. 1, 10, 13:

    ante ora conjugum omnia pati,

    Liv. 28, 19, 12.—So of the face, front, as indicative of modesty or impudence: os habet, linguam, perfidiam, = Engl. cheek, Plaut. Mil. 2, 2, 33:

    os durum!

    you brazen face! Ter. Eun. 4, 7, 36:

    os durissimum,

    very bold, Cic. Quint. 24, 77:

    impudens,

    Ter. Eun. 3, 5, 49:

    quo redibo ore ad eam, quam contempserim?

    with what face? id. Phorm. 5, 7, 24; cf. id. ib. 5, 9, 53; id. Heaut. 4, 3, 22; Liv. 26, 32.—Hence, transf., boldness, effrontery, impudence:

    quod tandem os est illius patroni, qui, etc.,

    Cic. de Or. 1, 38, 175:

    nostis os hominis, nostis audaciam,

    id. Verr. 2, 2, 20, § 48; id. Rab. Post. 12, 34:

    non, si Appii os haberem,

    id. Fam. 5, 10, a, 2; id. ib. 9, 8, 1.—On the contrary: os molle, modest, bashful:

    nihil erat mollius ore Pompeii,

    Sen. Ep. 11, 3.—
    B.
    The head:

    Gorgonis os pulcherrimum, cinctum anguibus,

    Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124:

    truncis arborum antefixa ora,

    Tac. A. 1, 61. —
    C.
    Speech ( poet.):

    ora sono discordia signant,

    Verg. A. 2, 423.—
    D.
    A mouth, opening, entrance, aperture, orifice:

    os lenonis aedium,

    Plaut. Ps. 4, 1, 41:

    porta velut in ore urbis,

    Liv. 25, 11 fin.:

    ingentem lato dedit ore fenestram,

    Verg. A. 2, 482:

    Ponti,

    Cic. Verr. 2, 4, 58, § 129:

    os atque aditus portus,

    id. ib. 2, 5, 12, §

    30: specūs,

    entrance, Tac. A. 4, 59:

    vascula oris angusti,

    Quint. 1, 2, 28:

    ulceris,

    Verg. G. 3, 454:

    Tiberis,

    Liv. 1, 33:

    venarum,

    Cels. 2, 7.— Also of the sources of a stream:

    fontem superare Timavi, Unde per ora novem, etc.,

    Verg. A. 1, 245.—
    E.
    The beak of a ship:

    ora navium Rostrata,

    Hor. Epod. 4, 17.—
    F.
    Os leonis, lion's-mouth, a plant, Col. 10, 98.—
    G.
    The edge of a sword:

    interfecit in ore gladii,

    Vulg. 1 Reg. 15, 8; id. 4 Reg. 10, 25 et saep.
    2.
    ŏs, ossis (collat. form ossum, i, Varr. ap. Charis. p. 112 P.; Att. ap. Prisc. p. 750 ib.; Tert. Carm. adv. Marc. 2, 196: ossu, u, Charis. p. 12 P.—In plur.:

    OSSVA for OSSA, freq. in inscrr.,

    Inscr. Orell. 2906; 4361; 4806; Inscr. Osann. Syll. p. 497, 1; Cardin. Dipl. Imp. 2, 11: ossuum for ossium, Prud. steph. 5, 111), n. [prop. ossis for ostis, kindred with Sanscr. asthi, os; Gr. osteon; Slav. kostj], a bone (class.).
    I.
    Lit.:

    quid dicam de ossibus?

    Cic. N. D. 2, 55, 139:

    cur hunc dolorem cineri ejus atque ossibus inussisti? (i. e. mortuo),

    id. Verr. 2, 1, 44, § 113; id. ib. 2, 5, 49, § 128: ossa legere, to gather up the bones that remain after burning a corpse, Verg. A. 6, 228; Sen. Ira, 2, 33, 6:

    condere,

    to bury, Verg. A. 5, 47: ossa legere, to extract fragments of bone from a wound, Sen. Ben. 5, 24, 3; id. Prov. 3; Quint. 6, 1, 30: tum vero exarsit juveni dolor ossibus ingens, in his bones, i. e. in his inmost part, in his soul, Verg. A. 5, 172:

    cui versat in ossibus Durus amor,

    id. G. 3, 258; id. A. 6, 55; cf. Vulg. Job, 4, 14.—
    B.
    Transf., the hard or innermost part of trees or fruits:

    arborum ossa,

    i. e. the inside wood, the heart, Plin. 17, 27, 43, § 252:

    olearum ac palmularum,

    i. e. the stones, Suet. Claud. 8.—
    II.
    Trop., the bones, the solid parts or outlines of a discourse:

    utinam imitarentur (Atticos dicendo), nec ossa solum, sed etiam sanguinem,

    Cic. Brut. 17, 68; cf. id. Fin. 4, 3, 6; Quint. 1, p. 34.

    Lewis & Short latin dictionary > ossu

  • 9 sisto

    sisto, stĭti (Charis. p. 220, and Diom. p. 369, give steti for both sisto and sto, confining stiti to the compounds of both. But steti, as perfect of sisto, is late jurid. Lat., and perh. dub.;

    for steterant,

    Verg. A. 3, 110;

    steterint,

    id. ib. 3, 403; Liv. 8, 32, 12, belong to stare; cf. also Gell. 2, 14, 1 sqq.; and v. Neue, Formenl. 2, 461 sq.), stătum [root stă, strengthened by reduplication; cf. histêmi], used in two general senses, I. To cause to stand, place, = colloco, pono; II. To stand, be placed, = sto.
    I.
    Sistere, in gen., = collocare (in class. prose only in the partic. uses, v. A. 4. C. and D., infra).
    A.
    Causative, with acc.
    1.
    To place = facere ut stet; constr. with in and abl., with abl. alone, and with ad, super, etc., and acc.:

    O qui me gelidis in vallibus Haemi Sistat,

    Verg. G. 2, 489:

    tertia lux classem Cretaeis sistet in oris,

    id. A. 3, 117 (classis stat;

    v. sto): inque tuo celerem litore siste gradum,

    Ov. H. 13, 102 (cf. infra, III. 2. A.):

    jaculum clamanti (al. clamantis) sistit in ore,

    plants the dart in his face, Verg. A. 10, 323:

    disponit quas in fronte manus, medio quas robore sistat,

    Stat. Th. 7, 393:

    (equum ligneum) sacratā sistimus arā,

    Verg. A. 2, 245:

    aeternis potius me pruinis siste,

    Stat. Th. 4, 395: ut stata (est) lux pelago, as soon as light was set ( shone) on the sea, id. ib. 5, 476:

    victima Sistitur ante aras,

    Ov. M. 15, 132:

    quam (suem) Aeneas ubi... sistit ad aram,

    Verg. A. 8, 85:

    post haec Sistitur crater,

    Ov. M. 8, 669: vestigia in altero (monte) sisti (non posse), that no footprints can be placed ( made) on the other mountain, Plin. 2, 96, 98, § 211:

    cohortes expeditas super caput hostium sistit,

    Tac. H. 3, 77; cf. id. A. 12, 13; Stat. Th. 4, 445; Sil. 4, 612. —
    2.
    To place, as the result of guidance or conveyance; hence, to convey, to send, lead, take, conduct to, = facere ut veniat; constr. with in and abl., with abl. alone, and with advv. of place: officio meo ripā sistetur in illā Haec, will be carried by me to, etc., Ov. M. 9, 109:

    terrā sistēre petitā,

    id. ib. 3, 635:

    (vos) facili jam tramite sistam,

    Verg. A. 6, 676:

    ut eum in Syriā aut Aegypto sisterent orabat,

    to convey him to, Tac. H. 2, 9.—So with hic (= in with abl.) or huc (= in with acc.):

    hic siste patrem,

    Sen. Phoen. 121:

    Annam huc siste sororem,

    Verg. A. 4, 634.—
    3.
    To place an army in order of battle, draw up, = instruere:

    aciem in litore sistit,

    Verg. A. 10, 309; cf.:

    sistere tertiam decimam legionem in ipso aggere jubet,

    Tac. H. 3, 21.—
    4.
    Se sistere = to betake one's self, to present one's self, to come (so twice in Cicero's letters):

    des operam, id quod mihi affirmasti, ut te ante Kal. Jan., ubicumque erimus, sistas,

    Cic. Att. 3, 25:

    te vegetum nobis in Graeciā sistas,

    id. ib. 10, 16, 6 (cf. infra, E.):

    hic dea se primum rapido pulcherrima nisu Sistit,

    Verg. A. 11, 853.—
    5.
    With two acc. (cf.: praesto, reddo) = to cause to be in a certain condition, to place, etc.; often with dat. of interest (ante- and post-class., and poet.; cf.

    supra, 4.): ego vos salvos sistam,

    I will place you in safety, see you to a safe place, Plaut. Rud. 4, 4, 5:

    omnia salva sistentur tibi,

    all will be returned to you in good order, id. ib. 5, 3, 3; so,

    suam rem sibi salvam sistam,

    id. Poen. 5, 2, 123; cf.:

    rectius tacitas tibi res sistam, quam quod dictum est mutae mulieri,

    will keep your secrets, id. ib. 4, 2, 54:

    neque (dotem) incolumem sistere illi, et detraxe autument,

    that you deliver it entire to her, id. Trin. 3, 3, 15:

    cum te reducem aetas prospera sistet,

    Cat. 64, 238: tu modo servitio vacuum me siste (= praesta) superbo, set me free from, Prop. 4, 16 (3, 17), 42:

    tutum patrio te limine sistam,

    will see you safe home, Verg. A. 2, 620:

    praedā onustos triumphantesque mecum domos reduces sistatis,

    Liv. 29, 27, 3 Weissenb. ad loc.:

    Pelasgis siste levem campum,

    Stat. Th. 8, 328:

    modo se isdem in terris victorem sisterent,

    Tac. A. 2, 14:

    operā tuā sistas hunc nobis sanum atque validum,

    give him back to us, safe and sound, Gell. 18, 10, 7: ita mihi salvam ac sospitem rempublicam sistere in suā sede liceat, Aug. ap. Suet. Aug. 28.—
    b.
    Neutr, with double nom., = exsistere, to be, to become: judex extremae sistet vitaeque necisque, he will become a judge, etc., Manil. 4, 548 (dub.):

    tempora quod sistant propriis parentia signis,

    id. 3, 529 (dub.; al. sic stant; cf. infra, II.).—
    B.
    As neuter verb, to stand, rest, be placed, lie ( poet.);

    constr. like sto: ne quis mihi obstiterit obviam, nam qui obstiterit, ore sistet,

    will lie on his face, Plaut. Capt. 4, 2, 13 Brix ad loc.: (nemo sit) tantā gloriā... quin cadat, quin capite sistat, will be placed or stand on his head, id. Curc. 2, 3, 8:

    ibi crebro, credo, capite sistebant cadi,

    id. Mil. 3, 2, 36 Lorenz (Brix, hoc illi crebro capite):

    ipsum si quicquam posse in se sistere credis,

    to rest upon itself, Lucr. 1, 1057:

    neque posse in terrā sistere terram,

    nor can the earth rest upon itself, id. 2, 603:

    at conlectus aquae... qui lapides inter sistit per strata viarum,

    id. 4, 415:

    incerti quo fata ferant, ubi sistere detur,

    to rest, to stay, Verg. A. 3, 7; cf.:

    quaesitisque diu terris, ubi sistere detur,

    Ov. M. 1, 307. —
    C.
    As jurid. term.
    1.
    In both a causative and neuter sense = to produce in court, or to appear in court after being bound over by the judge or by promise to the adversary (vadimonium); constr. either absol. or with the dat. of the adversary to whom the promise is made (alicui sisti), to appear upon somebody's demand; also, in judicio sisti. The present active is either used reflexively (se sistere = to appear), or with a transitive object (sistere aliquem = to produce in court one in whose behalf the promise has been made). The present passive, sisti, sistendus, sistitur, = to appear or to be produced. The perfect act., stiti, stitisse, rarely the perfect passive, status sum, = to have appeared, I appeared. So in all periods of the language:

    cum autem in jus vocatus fuerit adversarius, ni eo die finitum fuerit negotium, vadimonium ei faciendum est, id est ut promittat se certo die sisti,

    Gai. 4, 184:

    fit ut Alfenus promittat, Naevio sisti Quinctium,

    that Quinctius would be forthcoming upon Naevius's complaint, Cic. Quint. 21, 67; cf. id. ib. 8, 30 (v. infra, B.):

    testificatur, P. Quinctium non stitisse, et se stitisse,

    id. ib. 6, 25:

    quin puellam sistendam promittat (= fore ut puella sistatur in judicio),

    Liv. 3, 45, 3:

    interrogavit quisquam, in quem diem locumque vadimonium promitti juberet, et Scipio manum ad ipsam oppidi, quod obsidebatur, arcem protendens: Perendie sese sistant illo in loco,

    Gell. 7, 1, 10:

    si quis quendam in judicio sisti promiserit, in eādem causā eum debet sistere,

    Dig. 2, 11, 11:

    si servum in eādem causā sistere promiserit, et liber factus sistatur,... non recte sistitur,

    ib. 2, 9, 5:

    sed si statu liberum sisti promissum sit, in eādem causā sisti videtur, quamvis liber sistatur,

    ib. 2, 9, 6:

    cum quis in judicio sisti promiserit, neque adjecerit poenam si status non esset,

    ib. 2, 6, 4:

    si quis in judicio secundum suam promissionem non stitit,

    ib. 2, 11, 2, § 1; cf. ib. 2, 5, 1; 2, 8, 2; 2, 11, 2, § 3.—
    2.
    Vadimonium sistere, to present one's self in court, thus keeping the solemn engagement (vadimonium) made to that effect; lit., to make the vadimonium stand, i. e. effective, opp. deserere vadimonium = not to appear, to forfeit the vadimonium. The phrase does not occur in the jurists of the Pandects, the institution of the vadimonium being abolished by Marcus Aurelius. It is found in the following three places only: quid si vadimonium capite obvoluto stitisses? Cat. ap. Gell. 2, 14, 1: ut Quinctium sisti Alfenus promitteret. Venit Romam Quinctius;

    vadimonium sistit,

    Cic. Quint. 8, 30:

    ut nullum illa stiterit vadimonium sine Attico,

    Nep. Att. 9; Gai. 4, 185; cf. diem sistere under status, P. a. infra.—
    D.
    Transf., out of judicial usage, in gen., = to appear or present one's self, quasi ex vadimonio; constr. absol. or with dat. of the person entitled to demand the appearance:

    ubi tu es qui me vadatus's Veneriis vadimoniis? Sisto ego tibi me, et mihi contra itidem ted ut sistas suadeo (of a lover's appointment),

    Plaut. Curc. 1, 3, 5; so,

    tibi amatorem illum alacrem vadimonio sistam,

    produce, App. M. 9, p. 227, 14:

    nam promisimus carnufici aut talentum magnum, aut hunc hodie sistere,

    Plaut. Rud. 3, 4, 73:

    vas factus est alter ejus sistendi, ut si ille non revertisset, moriendum esset sibi,

    Cic. Off. 3, 10, 45. —
    E.
    Fana sistere, acc. to Festus anciently used, either = to place ( secure and fix places for) temples in founding a city, or to place the couches in the lectisternia:

    sistere fana, cum in urbe condendā dicitur, significat loca in oppido futurorum fanorum constituere: quamquam Antistius Labeo, in commentario XV. juris pontificii ait fana sistere esse lectisternia certis locis et diebus habere,

    Fest. p. 267 Lind. To this usage Plaut. perh. alludes:

    apud illas aedis sistendae mihi sunt sycophantiae,

    the place about that house I must make the scene of my tricks, Plaut. Trin. 4, 2, 25.—
    F.
    Sistere monumenta, etc., or sistere alone, to erect statues, etc. (= statuere; post-class. and rare;

    mostly in Tac.): ut apud Palatium effigies eorum sisteret,

    Tac. A. 15, 72:

    cum Augustus sibi templum sisti non prohibuisset,

    id. ib. 4 37:

    at Romae tropaea de Parthis arcusque sistebantur,

    id. ib. 15, 18:

    monuere ut... templum iisdem vestigiis sisteretur,

    id. H. 4, 53:

    sistere monumenta,

    Aus. Ep. 24, 55: Ast ego te... Carthaginis arce Marmoreis sistam templis (cf. histanai tina), Sil. 8, 231; v. statuo.
    II.
    Sistere = to cause what is tottering or loose to stand firm, to support or fasten; and neutr., to stand firm.
    A.
    Causative (rare;

    perh. not in class. prose) = stabilire: sucus... mobilis (dentes) sistit,

    Plin. 20, 3, 8, § 15; and trop.: hic (Marcellus) rem Romanam magno turbante tumultu Sistet (cf.: respublica stat;

    v. sto),

    Verg. A. 6, 858; cf.:

    non ita civitatem aegram esse, ut consuetis remediis sisti posset,

    Liv. 3, 20, 8 (where sisti may be impers.; v. infra, III. C.).—
    B.
    Neutr., to stand firm, to last, = stare:

    nec mortale genus, nec divum corpora sancta Exiguom possent horai sistere tempus,

    Lucr. 1, 1016: qui rem publicam sistere negat posse, nisi ad equestrem ordinem judicia referantur, Cotta ap. Cic. Verr. 2, 3, 96, § 223.—
    2.
    Neutr., to stand firm, to resist:

    nec quicquam Teucros Sustentare valet telis, aut sistere contra,

    Verg. A. 11, 873; so with dat. = resistere:

    donec Galba, inruenti turbae neque aetate neque corpore sistens, sella levaretur,

    Tac. H. 1, 35; cf. sisti = resistere, III. B. 1. f. infra.
    III.
    Sistere = to stand still, and to cause to stand still.
    A.
    Neutr. = stare (rare; in Varr., Tac., and the poets).
    a.
    To stand still:

    solstitium dictum est quod sol eo die sistere videatur,

    Varr. L. L. 5, p. 53 (Bip.):

    sistunt amnes,

    Verg. G. 1, 479:

    incurrit, errat, sistit,

    Sen. Herc. Oet. 248.—
    b.
    To remain, stop:

    Siste! Quo praeceps ruis?

    Sen. Thyest. 77; id. Oedip. 1050:

    vis tu quidem istum intra locum sistere?

    will you remain in that position? Tac. A. 4, 40.—
    c.
    Trop., to stop, not to go any farther:

    depunge, ubi sistam,

    Pers. 6, 79:

    nec in Hectore tracto sistere,

    to stop at the dragging of Hector, Stat. Achill. 1, 7.—
    d.
    To cease (dub.):

    hactenus sistat nefas' pius est,

    if his crime ceases here, he will be pious, Sen. Thyest. 744 (perh. act., to stop, end).—
    B.
    Causative (not ante-Aug.; freq. in Tac., Plin., and the poets).
    1.
    To arrest, stop, check an advancing motion.
    a.
    With gradum:

    plano sistit uterque gradum,

    arrest their steps, Prop. 5 (4), 10, 36; Verg. A. 6, 465:

    siste properantem gradum,

    Sen. Herc. Fur. 772:

    repente sistunt gradum,

    Curt. 4, 6, 14. —With pedem, Ov. R. Am. 80.—
    b.
    With fugam, to stop, stay, check, stem, arrest the flight:

    fugam foedam siste,

    Liv. 1, 12, 5:

    si periculo suo fugam sistere posset,

    id. 30, 12, 1; so Curt. 8, 14, 37; 4, 16, 2; 8, 3, 2; Tac. A. 12, 39.—
    c.
    Of vehicles, horses, etc.:

    esseda siste,

    Prop. 2, 1, 76:

    equos,

    Verg. A. 12, 355:

    quadrijugos,

    Stat. Achill. 2, 429; so id. Th. 5, 364.—
    d.
    With iter, to arrest the advance of an army, to halt:

    exercitus iter sistit,

    Tac. H. 3, 50.—
    e.
    With bellum, to halt (cf. infra, D.):

    Aquilejae sisti bellum expectarique Mucianum jubebat,

    Tac. H. 3, [p. 1712] 8.—
    f.
    Of living objects, in gen.
    (α).
    To arrest their course, make them halt:

    aegre coercitam legionem Bedriaci sistit,

    Tac. H. 2, 23:

    festinantia sistens Fata,

    staying the hurrying Fates, Stat. S. 3, 4, 24.—So, se sistere with ab, to desist from:

    non prius se ab effuso cursu sistunt,

    Liv. 6, 29, 3; hence, to arrest by wounding, i. e. to wound or kill:

    aliquem cuspide,

    Sil. 1, 382; 1, 163; so,

    cervum vulnere sistere,

    id. 2, 78.—
    (β).
    To stop a hostile attack of persons, to resist them, ward them off:

    ut non sisterent modo Sabinas legiones, sed in fugam averterent,

    Liv. 1, 37, 3:

    ibi integrae vires sistunt invehentem se jam Samnitem,

    id. 10, 14, 18:

    nec sisti vis hostium poterat,

    Curt. 5, 3, 11:

    nec sisti poterant scandentes,

    Tac. H. 3, 71; 5, 21. —
    g.
    Trop., to stop the advance of prices:

    pretia augeri in dies, nec mediocribus remediis sisti posse,

    Tac. A. 3, 52.—
    2. a.
    Of water:

    sistere aquam fluviis,

    Verg. A. 4, 489:

    amnis, siste parumper aquas,

    Ov. Am. 3, 6, 2:

    quae concita flumina sistunt,

    id. M. 7, 154:

    sistito infestum mare,

    calm, Sen. Agam. 523; cf. Ov. M. 7, 200; id. H. 6, 87; Plin. 28, 8, 29, § 118.—
    b.
    Of blood and secretions:

    (ea) quibus sistitur sanguis parari jubet,

    Tac. A. 15, 54:

    sanguinem,

    Plin. 20, 7, 25, § 59; 28, 18, 73, § 239; 27, 4, 5, § 18:

    haemorrhoidum abundantiam,

    id. 27, 4, 5, § 19:

    fluctiones,

    id. 20, 8, 27, § 71, 34, 10, 23, § 105; 35, 17, 57, § 195:

    nomas,

    id. 30, 13, 39, § 116; 24, 16, 94, § 151:

    mensis,

    id. 23, 6, 60, § 112:

    vomitiones,

    id. 20, 20, 81, § 213:

    alvum bubus,

    id. 18, 16, 42, § 143:

    alvum,

    stop the bowels, id. 23, 6, 60, § 113; 22, 25, 59, § 126; 20, 5, 18, § 37:

    ventrem,

    id. 20, 23, 96, § 256; Mart. 13, 116.—
    3.
    To arrest the motion of life, make rigid:

    ille oculos sistit,

    Stat. Th. 2, 539.—
    4.
    To end, put an end to (= finem facere alicui rei); pass., to cease:

    querelas,

    Ov. M. 7, 711:

    fletus,

    id. ib. 14, 835:

    lacrimas,

    id. F. 1, 367; 480; 6, 154:

    minas,

    id. Tr. 1, 2, 60:

    opus,

    id. H. 16 (17), 266; id. M. 3, 153:

    labores,

    id. ib. 5, 490:

    furorem,

    Stat. Th. 5, 663:

    furialem impetum,

    Sen. Med. 157; id. Agam. 203:

    pace tamen sisti bellum placet,

    Ov. M. 14, 803:

    antequam summa dies spectacula sistat,

    id. F. 4, 387:

    sitim sistere,

    to allay, id. P. 3, 1, 18:

    nec primo in limine sistit conatus scelerum,

    suppresses, Stat. S. 5, 2, 86:

    ruinas,

    to stop destruction, Plin. Pan. 50, 4:

    ventum,

    to ward off, turn the wind, id. Ep. 2, 17, 17;

    (motus terrae) non ante quadraginta dies sistuntur, = desinunt,

    Plin. 2, 82, 84, § 198.—
    5.
    Sistere with intra = to confine, keep within:

    transgresso jam Alpes Caecina, quem sisti intra Gallias posse speraverant,

    Tac. H. 2, 11:

    dum populatio lucem intra sisteretur,

    provided the raids were confined to day-time, id. A. 4, 48. —
    C.
    Impers. and trop., to arrest or avoid an impending misfortune, or to stand, i. e. to endure; generally in the form sisti non potest (more rarely: sisti potest) = it cannot be endured, a disaster cannot be avoided or met (once in Plaut.; freq. in Liv.; sometimes in Tac.; cf., in gen., Brix ad Plaut. Trin. 720; Drak. ad Liv. 3, 16, 4; Weissenb. ad Liv. 2, 29, 8; Gronov. ad Liv. 4, 12, 6; Beneke ad Just. 11, 1, 6).
    1.
    Without a subject, res or a noun of general import being understood:

    quid ego nunc agam, nisi ut clipeum ad dorsum accommodem, etc.? Non sisti potest,

    it is intolerable, Plaut. Trin. 3, 2, 94:

    totam plebem aere alieno demersam esse, nec sisti posse nisi omnibus consulatur,

    Liv. 2, 29, 8:

    si domestica seditio adiciatur, sisti non posse,

    the situation will be desperate, id. 45, 19, 3:

    si quem similem priore anno dedissent, non potuisse sisti,

    id. 3, 9, 8:

    vixque concordiā sisti videbatur,

    that the crisis could scarcely be met, even by harmonious action, id. 3, 16, 4:

    qualicunque urbis statu, manente disciplinā militari sisti potuisse,

    these evils were endurable, id. 2, 44, 10: exercitum gravi morbo affectari, nec sisti potuisse ni, etc., it would have ended in disaster, if not, etc., id. 29, 10, 1:

    qui omnes populi si pariter deficiant, sisti nullo modo posse,

    Just. 11, 1, 6 Gronov. ad loc.; cf. Liv. 3, 20, 8 supra, II. A. 1.— Rarely with a subject-clause understood: nec jam sisti poterat, and it was no longer tolerable, i. e. that Nero should disgrace himself, etc., Tac. A. 14, 14.—
    2.
    Rarely with quin, to prevent etc. (pregn., implying also the stopping of something; cf.

    supra, III. B. 1.): neque sisti potuit quin et palatium et domus et cuncta circum haurirentur (igni),

    Tac. A. 15, 39.—Hence, stătus, a, um, P. a., as attribute of nouns, occurs in several conventional phrases, as relics of archaic usage.
    A.
    Status (condictusve) dies cum hoste, in the XII. Tables, = a day of trial fixed by the judge or agreed upon with the adversary;

    esp., a peregrinus (= hostis),

    Cic. Off. 1, 12, 37. It presupposes a phrase, diem sistere, prob.=vadimonium sistere (v. supra, I. C. 2.). Such an appointment was an excuse from the most important public duties, even for soldiers from joining the army, Cinc. ap. Gell. 16, 4, 4.—

    Hence, transf.: si status condictus cum hoste intercedit dies, tamen est eundum quo imperant,

    i. e. under all circumstances we must go, Plaut. Curc. 1, 1, 5.—
    B.
    In certain phrases, appointed, fixed, regular (cf. statutus, with which it is often confounded in MSS.):

    status dies: tres in anno statos dies habere quibus, etc.,

    Liv. 39, 13, 8:

    stato loco statisque diebus,

    id. 42, 32, 2; so id. 5, 52, 2; 27, 23 fin.:

    stato lustri die,

    Sen. Troad. 781:

    status sacrificii dies,

    Flor. 1, 3, 16:

    statum tempus, statā vice, etc.: lunae defectio statis temporibus fit,

    Liv. 44, 37 init.; so id. 28, 6, 10:

    stato tempore,

    Tac. A. 12, 13; id. H. 4, 81; Plin. 11, 37, 65, § 173:

    stata tempora (partus),

    Stat. Achill. 2, 673:

    adeo in illā plagā mundus statas vices temporum mutat,

    Curt. 8, 19, 13; so id. 9, 9, 9; 5, 1, 23; so, feriae, etc.: feriae statae appellabantur quod certo statutoque die observarentur, Paul. ex Fest. p. 69 Lind.:

    stata quinquennia,

    Stat. S. 5, 3, 113:

    stata sacra or sacrificia: stata sacrificia sunt quae certis diebus fieri debent,

    Fest. p. 264 Lind.:

    proficiscuntur Aeniam ad statum sacrificium,

    Liv. 40, 4, 9; 23, 35, 3; 5, 46, 2; 39, 13, 8; Cic. Mil. 17, 45:

    solemne et statum sacrificium (al. statutum),

    id. Tusc. 1, 47, 113; so Liv. 23, 35, 3:

    stata sacra,

    Ov. F. 2, 528; Stat. Th. 1, 666:

    stata foedera,

    id. ib. 11, 380:

    status flatus,

    Sen. Ben. 4, 28:

    stati cursus siderum,

    Plin. 18, 29, 69, § 291 (different: statae stellae = fixed stars, Censor. D. N. 8, belonging to II. 2. supra): statae febres, intermittent fevers, returning regularly, Plin. 28, 27, 28, § 107.—
    C.
    Moderate, average, normal:

    inter enim pulcherrimam feminam et deformissimam media forma quaedam est, quae et a nimio pulcritudinis periculo et a summo deformitatis odio vacat, qualis a Q. Ennio perquam eleganti vocabulo stata dicitur...Ennius autem eas fere feminas ait incolumi pudicitia esse quae statā formā forent,

    Gell. 5, 11, 12 -14 (v. Enn. Trag. p. 133 Vahl.).

    Lewis & Short latin dictionary > sisto

  • 10 status

        status ūs, m    [STA-], a station, position, place: statu movere (hostīs), dislodge, L.— A standing, way of standing, posture, position, attitude, station, carriage, pose: Qui esset status (videre vellem), etc., what figure you cut, T.: in gestu status (oratoris erit) erectus: Dumque silens astat, status est voltusque diserti, O.: iis statibus in statuis ponendis uti, N.: decorum istud in corporis motu et statu cernitur.— Position, order, arrangement, state, condition: eodem statu caeli et stellarum nati, aspect: statum caeli notare, L.— Fig., of persons, standing, condition, state, position, situation, rank, status: hunc vitae statum usque ad senectutem obtinere: hunc bonorum statum odisse, the social position of the aristocracy: ecquis umquam tam ex amplo statu concidit?: tueri meum statum, to maintain my character: Omnis Aristippum decuit color et status et res, H.: iste non dolendi status non vocatur voluptas: Flebilis ut noster status est, ita flebile carmen, O.: vitae statum commutatum ferre, N.: id suis rebus tali in statu saluti fore, Cu.—Abl. in phrases with verbs of removal, a position, place: vis, quae animum certo de statu demovet, from its balance: saepe adversarios de statu omni deiecimus, utterly confounded: mentem ex suā sede et statu demovere, unbalance: de statu suo declinare, i. e. become unsettled: de meo statu declinare, to abandon my position ; cf. demovendis statu suo sacris religionem facere, to excite scruples against profaning, etc., L.—Of communities, a condition, state, public order, organization, constitution: Siciliam ita perdidit ut ea restitui in antiquum statum nullo modo possit: rei p. status: tolerabilis civitatis: statum orbis terrae... redemi: eo tum statu res erat ut, etc., Cs.: statum civitatis ea victoria firmavit, i. e. commercial prosperity, L.: qui se moverit ad sollicitandum statum civitatis, internal peace, L.: a Maronitis certiora de statu civitatium scituros, i. e. the political relations, L.: numquam constitisse civitatis statum, the government had never been permanent: status civitatis in hoc uno iudicio (positus), the constitution: status enim rei p. maxime iudicatis rebus continetur, i. e. the existence of the republic: Tu civitatem quis deceat status Curas, what institutions, H.—In rhet., the controverted point, substance of dispute, method of inquiry.
    * * *
    position, situation, condition; rank; standing, status

    Latin-English dictionary > status

  • 11 Forocorneliensis

    fŏrum, i, (archaic form fŏrus, i, m., to accord with locus, Lucil. ap. Charis. p. 55 P., and ap. Non. 206, 15; Pompon. ib.), n. [etym. dub.; perh. root Sanscr. dhar-, support; dhar-as, mountain, etc.; Lat. forma, fortis, frenum, etc.; lit., a place or space with set bounds, Corss. Ausspr. 1, 149], what is out of doors, an outside space or place; in partic., as opp. the house, a public place, a market-place, market (cf.: macellum, emporium, velabrum): forum sex modis intelligitur. Primo, negotiationis locus, ut forum Flaminium, forum Julium, ab eorum nominibus, qui ea fora constituenda curarunt, quod etiam locis privatis et in viis et in agris fieri solet. Alio, in quo judicia fieri, cum populo agi, contiones haberi solent. Tertio, cum is, qui provinciae praeest, forum agere dicitur, cum civitates vocat et de controversiis eorum cognoscit. Quarto, cum id forum antiqui appellabant, quod nunc vestibulum sepulcri dicari solet. Quinto, locus in navi, sed tum masculini generis est et plurale (v. forus). Sexto, fori significant et Circensia spectacula, ex quibus etiam minores forulos dicimus. Inde et forare, foras dare, et fores, foras et foriculae, id est ostiola dicuntur, [p. 774] Paul. ex Fest. p. 84 Müll.
    I.
    In gen., an open space.
    A.
    The area before a tomb, fore-court:

    quod (lex XII. Tabularum de sepulcris) FORUM, id est, vestibulum sepulcri, BUSTUMVE USUCAPI vetat, tuetur jus sepulcrorum,

    Cic. Leg. 2, 24, 61.—
    B.
    The part of the wine-press in which the grapes were laid, Varr. R. R. 1, 54, 2; Col. 11, 2, 71; 12, 18, 3.—
    C.
    Plur.: fora = fori, the gangways of a ship, Gell. ap. Charis. 55 P.—
    II.
    In partic., a public place, market-place.
    A.
    A market, as a place for buying and selling:

    quae vendere vellent quo conferrent, forum appellarunt. Ubi quid generatim (i. e. secundum singula genera), additum ab eo cognomen, ut forum boarium, forum olitorium, cupedinis, etc.... Haec omnia posteaquam contracta in unum locum quae ad victum pertinebant et aedificatus locus: appellatum macellum, etc.,

    Varr. L. L. 5, § 145 sq. Müll.— Esp.
    (α).
    forum boarium, the cattlemarket, between the Circus Maximus and the Tiber, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Paul. ex Fest. p. 30, 5; Liv. 21, 62, 2; Plin. 34, 2, 5, § 10; Tac. A. 12, 24; cf. Ov. F. 6, 477. A part of this was probably the forum suarium, Dig. 1, 12, 1, § 11.—
    (β).
    forum olitorium, the vegetable-market, south of the theatre of Marcellus, between the Tiber and the Capitoline hill;

    here stood the columna lactaria, at which infants were exposed,

    Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Liv. 21, 63, 3; Tac. A. 2, 49; Paul. ex Fest. p. 118, 6. Here was probably the forum coquinum also, in which professional cooks offered their services in preparing special entertainments, Plaut. Ps. 3, 2, 1.—
    (γ).
    forum piscarium (or piscatorium), the fish-market, between the basilica Porcia and the Temple of Vesta, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Plaut. Curc. 4, 1, 13; Liv. 26, 27, 3; 40, 51, 5; Col. 8, 17, 15.—
    (δ).
    forum cuppedinis, the market for dainties, between the via sacra and the macellum, Varr. L. L. 5, § 186 Müll. Cf. the similar market in another town, App. M. 1, p. 113, 30 (dub. Hildebr. cupidinis).—Of places where markets were held, a market-town, market-place:

    L. Clodius, pharmacopola circumforaneus, qui properaret, cui fora multa restarent, simul atque introductus est, rem confecit,

    Cic. Clu. 14, 40:

    oppidum Numidarum, nomine Vaga, forum rerum venalium totius regni maxime celebratum,

    Sall. J. 47, 1.—Prov.: Scisti uti foro, you knew how to make your market, i. e. how to act for your advantage, Ter. Phorm. 1, 2, 29; v. Don. ad loc.—
    B.
    The market-place, forum, in each city, as the principal place of meeting, where public affairs were discussed, courts of justice held, money transactions carried on:

    statua ejus (Anicii) Praeneste in foro statuta,

    Liv. 23, 19, 18; hence also, transf., to denote affairs of state, administration of justice, or banking business. In Rome esp. the forum Romanum, Plin. 3, 5, 9, § 66; Tac. A. 12, 24; called also forum magnum, vetus, or, oftener, absol., forum, Liv. 1, 12, 8; 9, 40, 16; Cic. Att. 4, 16, 14 et saep.; a low, open artificial level, about six hundred and thirty Parisian feet long, and rather more than a hundred wide, between the Capitoline and Palatine hills, surrounded by porticos (basilicae) and the shops of money-changers (argentariae), in later times surrounded with fine buildings, and adorned with numberless statues (cf. on it Becker's Antiq. 1, p. 281 sq., and Dict. of Antiq. p. 451):

    in foro infumo boni homines atque dites ambulant,

    Plaut. Curc. 4, 1, 14:

    in foro turbaque,

    Cic. Rep. 1, 17:

    arripere verba de foro,

    to pick them up in the street, id. Fin. 3, 2, 4:

    in vulgus et in foro dicere,

    id. Rep. 3, 30 (Fragm. ap. Non. 262, 24):

    cum Decimus quidam Verginius virginem filiam in foro sua manu interemisset,

    id. Rep. 2, 37:

    in forum descendere,

    id. ib. 6, 2 (Fragm. ap. Non. 501, 28):

    foro nimium distare Carinas,

    Hor. Ep. 1, 7, 48:

    fallacem Circum vespertinumque pererro Saepe forum,

    id. S. 1, 6, 114:

    forumque litibus orbum,

    id. C. 4, 2, 44:

    Hostes in foro ac locis patentioribus cuneatim constiterunt,

    Caes. B. G. 7, 28, 1:

    gladiatores ad forum producti,

    id. B. C. 1, 14, 4:

    ut primum forum attigerim,

    i. e. engaged in public affairs, Cic. Fam. 5, 8, 3:

    studia fori,

    Tac. Agr. 39: forum putealque Libonis Mandabo siccis, adimam cantare severis, i. e. the grave affairs of state, Hor. Ep. 1, 19, 8.—Of administering justice in the forum: NI PAGVNT, IN COMITIO AVT IN FORO ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20:

    ut pacem cum bello, leges cum vi, forum et juris dictionem cum ferro et armis conferatis,

    Cic. Verr. 2, 4, 54 fin.:

    quod (tempus) in judiciis ac foro datur,

    Quint. 10, 7, 20:

    nec ferrea jura Insanumque forum aut populi tabularia vidit,

    Verg. G. 2, 502:

    forum agere,

    to hold a court, hold an assize, Cic. Att. 5, 16, 4; cf. id. Fam. 3, 6, 4:

    lenta fori pugnamus harena,

    Juv. 16, 47; cf. vv. sqq.— Poet. transf.:

    indicitque forum et patribus dat jura vocatis,

    Verg. A. 5, 758:

    civitates, quae in id forum convenerant,

    to that court - district, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 38:

    extra suum forum vadimonium promittere,

    beyond his district, id. ib. 2, 3, 15, §

    38.—Prov.: egomet video rem vorti in meo foro,

    is pending in my own court, affects me nearly, Plaut. Most. 5, 1, 10:

    in alieno foro litigare,

    i. e. not to know what to do, which way to turn, Mart. 12 praef. —Of the transaction of business in the forum:

    haec fides atque haec ratio pecuniarum, quae Romae, quae in foro versatur,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quousque negotiabere? annos jam triginta in foro versaris,

    id. Fl. 29, 70:

    sublata erat de foro fides,

    id. Agr. 2, 3 fin.:

    nisi, etc.... nos hunc Postumum jam pridem in foro non haberemus,

    i. e. he would have been a bankrupt long ago, id. Rab. Post. 15, 41: cedere foro, to quit the market, i. e. to become bankrupt, Sen. Ben. 4, 39; Dig. 16, 3, 7, § 2; Juv. 11, 50; cf. Plaut. Ep. 1, 2, 16. Justice was administered in Rome not only in the forum Romanum, but also, in the times of the emperors, in the forum (Julii) Caesaris (erected by Julius Caesar, Suet. Caes. 26; Plin. 36, 15, 24, § 103; 16, 44, 86, § 236) and in the forum Augusti (erected by the Emperor Augustus, Suet. Aug. 29, and adorned with a fine ivory statue of Apollo, Plin. 7, 53, 54, § 183; Ov. F. 5, 552; id. Tr. 3, 1, 27);

    called simply forum,

    Juv. 1, 128 (where Apollo is called juris peritus, in allusion to the judicial proceedings held here); hence, circumscriptiones, furta, fraudes, quibus trina non sufficiunt fora, Sen. de Ira, 2, 9, 1; so,

    quae (verba) trino juvenis foro tonabas,

    Stat. S. 4, 9, 15; and:

    erit in triplici par mihi nemo foro,

    Mart. 3, 38, 4:

    vacuo clausoque sonant fora sola theatro,

    Juv. 6, 68.—
    C.
    Nom. propr. Fŏrum, a name of many market and assize towns, nine of which, in Etruria, are named, Plin. 3, 15, 20, § 116. The most celebrated are,
    1.
    Forum Ăliēni, a town in Gallia Transpadana, now Ferrara, Tac. H. 3, 6.—
    2.
    Forum Appii, a market-town in Latium, on the Via Appia, near Tres Tavernae, now Foro Appio, Cic. Att. 2, 10; Plin. 3, 5, 9, § 64; Hor. S. 1, 5, 3; Inscr. Orell. 780 al.—
    3.
    Forum Aurēlium, a small city near Rome, on the Via Aurelia, now Montalto, Cic. Cat. 1, 9, 24.—
    4.
    Forum Cornēlium, a town in Gallia Cispadana, now Imola, Cic. Fam. 12, 5, 2.—Hence, Forocorneliensis, e, adj.:

    ager,

    Plin. 3, 16, 20, § 120.—
    5.
    Forum Gallōrum, a town in Gallia Cispadana, between Mutina and Bononia, now Castel Franco, Cic. Fam. 10, 30, 2.—
    6.
    Forum Jūlii, a town in Gallia Narbonensis, a colony of the eighth legion, now Frejus, Mel. 2, 5, 3; Plin. 3, 4, 5, § 35; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 3; 10, 17, 1; Tac. H. 3, 43.—Deriv.: Forojuliensis, e, adj., of or belonging to Forum Julii, Forojulian:

    colonia,

    i. e. Forum Julii, Tac. H. 2, 14; 3, 43.—In plur.: Forojulienses, inhabitants of Forum Julii, Forojulians, Tac. Agr. 4.—
    7.
    Forum Vŏcōnii, 24 miles from Forum Julii, in the Pyrenees, now, acc. to some, Le Canet; acc. to others, Luc, Cic. Fam. 10, 17, 1; 10, 34, 1; Plin. 3, 4, 5, § 36.

    Lewis & Short latin dictionary > Forocorneliensis

  • 12 Forojulienses

    fŏrum, i, (archaic form fŏrus, i, m., to accord with locus, Lucil. ap. Charis. p. 55 P., and ap. Non. 206, 15; Pompon. ib.), n. [etym. dub.; perh. root Sanscr. dhar-, support; dhar-as, mountain, etc.; Lat. forma, fortis, frenum, etc.; lit., a place or space with set bounds, Corss. Ausspr. 1, 149], what is out of doors, an outside space or place; in partic., as opp. the house, a public place, a market-place, market (cf.: macellum, emporium, velabrum): forum sex modis intelligitur. Primo, negotiationis locus, ut forum Flaminium, forum Julium, ab eorum nominibus, qui ea fora constituenda curarunt, quod etiam locis privatis et in viis et in agris fieri solet. Alio, in quo judicia fieri, cum populo agi, contiones haberi solent. Tertio, cum is, qui provinciae praeest, forum agere dicitur, cum civitates vocat et de controversiis eorum cognoscit. Quarto, cum id forum antiqui appellabant, quod nunc vestibulum sepulcri dicari solet. Quinto, locus in navi, sed tum masculini generis est et plurale (v. forus). Sexto, fori significant et Circensia spectacula, ex quibus etiam minores forulos dicimus. Inde et forare, foras dare, et fores, foras et foriculae, id est ostiola dicuntur, [p. 774] Paul. ex Fest. p. 84 Müll.
    I.
    In gen., an open space.
    A.
    The area before a tomb, fore-court:

    quod (lex XII. Tabularum de sepulcris) FORUM, id est, vestibulum sepulcri, BUSTUMVE USUCAPI vetat, tuetur jus sepulcrorum,

    Cic. Leg. 2, 24, 61.—
    B.
    The part of the wine-press in which the grapes were laid, Varr. R. R. 1, 54, 2; Col. 11, 2, 71; 12, 18, 3.—
    C.
    Plur.: fora = fori, the gangways of a ship, Gell. ap. Charis. 55 P.—
    II.
    In partic., a public place, market-place.
    A.
    A market, as a place for buying and selling:

    quae vendere vellent quo conferrent, forum appellarunt. Ubi quid generatim (i. e. secundum singula genera), additum ab eo cognomen, ut forum boarium, forum olitorium, cupedinis, etc.... Haec omnia posteaquam contracta in unum locum quae ad victum pertinebant et aedificatus locus: appellatum macellum, etc.,

    Varr. L. L. 5, § 145 sq. Müll.— Esp.
    (α).
    forum boarium, the cattlemarket, between the Circus Maximus and the Tiber, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Paul. ex Fest. p. 30, 5; Liv. 21, 62, 2; Plin. 34, 2, 5, § 10; Tac. A. 12, 24; cf. Ov. F. 6, 477. A part of this was probably the forum suarium, Dig. 1, 12, 1, § 11.—
    (β).
    forum olitorium, the vegetable-market, south of the theatre of Marcellus, between the Tiber and the Capitoline hill;

    here stood the columna lactaria, at which infants were exposed,

    Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Liv. 21, 63, 3; Tac. A. 2, 49; Paul. ex Fest. p. 118, 6. Here was probably the forum coquinum also, in which professional cooks offered their services in preparing special entertainments, Plaut. Ps. 3, 2, 1.—
    (γ).
    forum piscarium (or piscatorium), the fish-market, between the basilica Porcia and the Temple of Vesta, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Plaut. Curc. 4, 1, 13; Liv. 26, 27, 3; 40, 51, 5; Col. 8, 17, 15.—
    (δ).
    forum cuppedinis, the market for dainties, between the via sacra and the macellum, Varr. L. L. 5, § 186 Müll. Cf. the similar market in another town, App. M. 1, p. 113, 30 (dub. Hildebr. cupidinis).—Of places where markets were held, a market-town, market-place:

    L. Clodius, pharmacopola circumforaneus, qui properaret, cui fora multa restarent, simul atque introductus est, rem confecit,

    Cic. Clu. 14, 40:

    oppidum Numidarum, nomine Vaga, forum rerum venalium totius regni maxime celebratum,

    Sall. J. 47, 1.—Prov.: Scisti uti foro, you knew how to make your market, i. e. how to act for your advantage, Ter. Phorm. 1, 2, 29; v. Don. ad loc.—
    B.
    The market-place, forum, in each city, as the principal place of meeting, where public affairs were discussed, courts of justice held, money transactions carried on:

    statua ejus (Anicii) Praeneste in foro statuta,

    Liv. 23, 19, 18; hence also, transf., to denote affairs of state, administration of justice, or banking business. In Rome esp. the forum Romanum, Plin. 3, 5, 9, § 66; Tac. A. 12, 24; called also forum magnum, vetus, or, oftener, absol., forum, Liv. 1, 12, 8; 9, 40, 16; Cic. Att. 4, 16, 14 et saep.; a low, open artificial level, about six hundred and thirty Parisian feet long, and rather more than a hundred wide, between the Capitoline and Palatine hills, surrounded by porticos (basilicae) and the shops of money-changers (argentariae), in later times surrounded with fine buildings, and adorned with numberless statues (cf. on it Becker's Antiq. 1, p. 281 sq., and Dict. of Antiq. p. 451):

    in foro infumo boni homines atque dites ambulant,

    Plaut. Curc. 4, 1, 14:

    in foro turbaque,

    Cic. Rep. 1, 17:

    arripere verba de foro,

    to pick them up in the street, id. Fin. 3, 2, 4:

    in vulgus et in foro dicere,

    id. Rep. 3, 30 (Fragm. ap. Non. 262, 24):

    cum Decimus quidam Verginius virginem filiam in foro sua manu interemisset,

    id. Rep. 2, 37:

    in forum descendere,

    id. ib. 6, 2 (Fragm. ap. Non. 501, 28):

    foro nimium distare Carinas,

    Hor. Ep. 1, 7, 48:

    fallacem Circum vespertinumque pererro Saepe forum,

    id. S. 1, 6, 114:

    forumque litibus orbum,

    id. C. 4, 2, 44:

    Hostes in foro ac locis patentioribus cuneatim constiterunt,

    Caes. B. G. 7, 28, 1:

    gladiatores ad forum producti,

    id. B. C. 1, 14, 4:

    ut primum forum attigerim,

    i. e. engaged in public affairs, Cic. Fam. 5, 8, 3:

    studia fori,

    Tac. Agr. 39: forum putealque Libonis Mandabo siccis, adimam cantare severis, i. e. the grave affairs of state, Hor. Ep. 1, 19, 8.—Of administering justice in the forum: NI PAGVNT, IN COMITIO AVT IN FORO ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20:

    ut pacem cum bello, leges cum vi, forum et juris dictionem cum ferro et armis conferatis,

    Cic. Verr. 2, 4, 54 fin.:

    quod (tempus) in judiciis ac foro datur,

    Quint. 10, 7, 20:

    nec ferrea jura Insanumque forum aut populi tabularia vidit,

    Verg. G. 2, 502:

    forum agere,

    to hold a court, hold an assize, Cic. Att. 5, 16, 4; cf. id. Fam. 3, 6, 4:

    lenta fori pugnamus harena,

    Juv. 16, 47; cf. vv. sqq.— Poet. transf.:

    indicitque forum et patribus dat jura vocatis,

    Verg. A. 5, 758:

    civitates, quae in id forum convenerant,

    to that court - district, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 38:

    extra suum forum vadimonium promittere,

    beyond his district, id. ib. 2, 3, 15, §

    38.—Prov.: egomet video rem vorti in meo foro,

    is pending in my own court, affects me nearly, Plaut. Most. 5, 1, 10:

    in alieno foro litigare,

    i. e. not to know what to do, which way to turn, Mart. 12 praef. —Of the transaction of business in the forum:

    haec fides atque haec ratio pecuniarum, quae Romae, quae in foro versatur,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quousque negotiabere? annos jam triginta in foro versaris,

    id. Fl. 29, 70:

    sublata erat de foro fides,

    id. Agr. 2, 3 fin.:

    nisi, etc.... nos hunc Postumum jam pridem in foro non haberemus,

    i. e. he would have been a bankrupt long ago, id. Rab. Post. 15, 41: cedere foro, to quit the market, i. e. to become bankrupt, Sen. Ben. 4, 39; Dig. 16, 3, 7, § 2; Juv. 11, 50; cf. Plaut. Ep. 1, 2, 16. Justice was administered in Rome not only in the forum Romanum, but also, in the times of the emperors, in the forum (Julii) Caesaris (erected by Julius Caesar, Suet. Caes. 26; Plin. 36, 15, 24, § 103; 16, 44, 86, § 236) and in the forum Augusti (erected by the Emperor Augustus, Suet. Aug. 29, and adorned with a fine ivory statue of Apollo, Plin. 7, 53, 54, § 183; Ov. F. 5, 552; id. Tr. 3, 1, 27);

    called simply forum,

    Juv. 1, 128 (where Apollo is called juris peritus, in allusion to the judicial proceedings held here); hence, circumscriptiones, furta, fraudes, quibus trina non sufficiunt fora, Sen. de Ira, 2, 9, 1; so,

    quae (verba) trino juvenis foro tonabas,

    Stat. S. 4, 9, 15; and:

    erit in triplici par mihi nemo foro,

    Mart. 3, 38, 4:

    vacuo clausoque sonant fora sola theatro,

    Juv. 6, 68.—
    C.
    Nom. propr. Fŏrum, a name of many market and assize towns, nine of which, in Etruria, are named, Plin. 3, 15, 20, § 116. The most celebrated are,
    1.
    Forum Ăliēni, a town in Gallia Transpadana, now Ferrara, Tac. H. 3, 6.—
    2.
    Forum Appii, a market-town in Latium, on the Via Appia, near Tres Tavernae, now Foro Appio, Cic. Att. 2, 10; Plin. 3, 5, 9, § 64; Hor. S. 1, 5, 3; Inscr. Orell. 780 al.—
    3.
    Forum Aurēlium, a small city near Rome, on the Via Aurelia, now Montalto, Cic. Cat. 1, 9, 24.—
    4.
    Forum Cornēlium, a town in Gallia Cispadana, now Imola, Cic. Fam. 12, 5, 2.—Hence, Forocorneliensis, e, adj.:

    ager,

    Plin. 3, 16, 20, § 120.—
    5.
    Forum Gallōrum, a town in Gallia Cispadana, between Mutina and Bononia, now Castel Franco, Cic. Fam. 10, 30, 2.—
    6.
    Forum Jūlii, a town in Gallia Narbonensis, a colony of the eighth legion, now Frejus, Mel. 2, 5, 3; Plin. 3, 4, 5, § 35; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 3; 10, 17, 1; Tac. H. 3, 43.—Deriv.: Forojuliensis, e, adj., of or belonging to Forum Julii, Forojulian:

    colonia,

    i. e. Forum Julii, Tac. H. 2, 14; 3, 43.—In plur.: Forojulienses, inhabitants of Forum Julii, Forojulians, Tac. Agr. 4.—
    7.
    Forum Vŏcōnii, 24 miles from Forum Julii, in the Pyrenees, now, acc. to some, Le Canet; acc. to others, Luc, Cic. Fam. 10, 17, 1; 10, 34, 1; Plin. 3, 4, 5, § 36.

    Lewis & Short latin dictionary > Forojulienses

  • 13 Forum

    fŏrum, i, (archaic form fŏrus, i, m., to accord with locus, Lucil. ap. Charis. p. 55 P., and ap. Non. 206, 15; Pompon. ib.), n. [etym. dub.; perh. root Sanscr. dhar-, support; dhar-as, mountain, etc.; Lat. forma, fortis, frenum, etc.; lit., a place or space with set bounds, Corss. Ausspr. 1, 149], what is out of doors, an outside space or place; in partic., as opp. the house, a public place, a market-place, market (cf.: macellum, emporium, velabrum): forum sex modis intelligitur. Primo, negotiationis locus, ut forum Flaminium, forum Julium, ab eorum nominibus, qui ea fora constituenda curarunt, quod etiam locis privatis et in viis et in agris fieri solet. Alio, in quo judicia fieri, cum populo agi, contiones haberi solent. Tertio, cum is, qui provinciae praeest, forum agere dicitur, cum civitates vocat et de controversiis eorum cognoscit. Quarto, cum id forum antiqui appellabant, quod nunc vestibulum sepulcri dicari solet. Quinto, locus in navi, sed tum masculini generis est et plurale (v. forus). Sexto, fori significant et Circensia spectacula, ex quibus etiam minores forulos dicimus. Inde et forare, foras dare, et fores, foras et foriculae, id est ostiola dicuntur, [p. 774] Paul. ex Fest. p. 84 Müll.
    I.
    In gen., an open space.
    A.
    The area before a tomb, fore-court:

    quod (lex XII. Tabularum de sepulcris) FORUM, id est, vestibulum sepulcri, BUSTUMVE USUCAPI vetat, tuetur jus sepulcrorum,

    Cic. Leg. 2, 24, 61.—
    B.
    The part of the wine-press in which the grapes were laid, Varr. R. R. 1, 54, 2; Col. 11, 2, 71; 12, 18, 3.—
    C.
    Plur.: fora = fori, the gangways of a ship, Gell. ap. Charis. 55 P.—
    II.
    In partic., a public place, market-place.
    A.
    A market, as a place for buying and selling:

    quae vendere vellent quo conferrent, forum appellarunt. Ubi quid generatim (i. e. secundum singula genera), additum ab eo cognomen, ut forum boarium, forum olitorium, cupedinis, etc.... Haec omnia posteaquam contracta in unum locum quae ad victum pertinebant et aedificatus locus: appellatum macellum, etc.,

    Varr. L. L. 5, § 145 sq. Müll.— Esp.
    (α).
    forum boarium, the cattlemarket, between the Circus Maximus and the Tiber, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Paul. ex Fest. p. 30, 5; Liv. 21, 62, 2; Plin. 34, 2, 5, § 10; Tac. A. 12, 24; cf. Ov. F. 6, 477. A part of this was probably the forum suarium, Dig. 1, 12, 1, § 11.—
    (β).
    forum olitorium, the vegetable-market, south of the theatre of Marcellus, between the Tiber and the Capitoline hill;

    here stood the columna lactaria, at which infants were exposed,

    Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Liv. 21, 63, 3; Tac. A. 2, 49; Paul. ex Fest. p. 118, 6. Here was probably the forum coquinum also, in which professional cooks offered their services in preparing special entertainments, Plaut. Ps. 3, 2, 1.—
    (γ).
    forum piscarium (or piscatorium), the fish-market, between the basilica Porcia and the Temple of Vesta, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Plaut. Curc. 4, 1, 13; Liv. 26, 27, 3; 40, 51, 5; Col. 8, 17, 15.—
    (δ).
    forum cuppedinis, the market for dainties, between the via sacra and the macellum, Varr. L. L. 5, § 186 Müll. Cf. the similar market in another town, App. M. 1, p. 113, 30 (dub. Hildebr. cupidinis).—Of places where markets were held, a market-town, market-place:

    L. Clodius, pharmacopola circumforaneus, qui properaret, cui fora multa restarent, simul atque introductus est, rem confecit,

    Cic. Clu. 14, 40:

    oppidum Numidarum, nomine Vaga, forum rerum venalium totius regni maxime celebratum,

    Sall. J. 47, 1.—Prov.: Scisti uti foro, you knew how to make your market, i. e. how to act for your advantage, Ter. Phorm. 1, 2, 29; v. Don. ad loc.—
    B.
    The market-place, forum, in each city, as the principal place of meeting, where public affairs were discussed, courts of justice held, money transactions carried on:

    statua ejus (Anicii) Praeneste in foro statuta,

    Liv. 23, 19, 18; hence also, transf., to denote affairs of state, administration of justice, or banking business. In Rome esp. the forum Romanum, Plin. 3, 5, 9, § 66; Tac. A. 12, 24; called also forum magnum, vetus, or, oftener, absol., forum, Liv. 1, 12, 8; 9, 40, 16; Cic. Att. 4, 16, 14 et saep.; a low, open artificial level, about six hundred and thirty Parisian feet long, and rather more than a hundred wide, between the Capitoline and Palatine hills, surrounded by porticos (basilicae) and the shops of money-changers (argentariae), in later times surrounded with fine buildings, and adorned with numberless statues (cf. on it Becker's Antiq. 1, p. 281 sq., and Dict. of Antiq. p. 451):

    in foro infumo boni homines atque dites ambulant,

    Plaut. Curc. 4, 1, 14:

    in foro turbaque,

    Cic. Rep. 1, 17:

    arripere verba de foro,

    to pick them up in the street, id. Fin. 3, 2, 4:

    in vulgus et in foro dicere,

    id. Rep. 3, 30 (Fragm. ap. Non. 262, 24):

    cum Decimus quidam Verginius virginem filiam in foro sua manu interemisset,

    id. Rep. 2, 37:

    in forum descendere,

    id. ib. 6, 2 (Fragm. ap. Non. 501, 28):

    foro nimium distare Carinas,

    Hor. Ep. 1, 7, 48:

    fallacem Circum vespertinumque pererro Saepe forum,

    id. S. 1, 6, 114:

    forumque litibus orbum,

    id. C. 4, 2, 44:

    Hostes in foro ac locis patentioribus cuneatim constiterunt,

    Caes. B. G. 7, 28, 1:

    gladiatores ad forum producti,

    id. B. C. 1, 14, 4:

    ut primum forum attigerim,

    i. e. engaged in public affairs, Cic. Fam. 5, 8, 3:

    studia fori,

    Tac. Agr. 39: forum putealque Libonis Mandabo siccis, adimam cantare severis, i. e. the grave affairs of state, Hor. Ep. 1, 19, 8.—Of administering justice in the forum: NI PAGVNT, IN COMITIO AVT IN FORO ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20:

    ut pacem cum bello, leges cum vi, forum et juris dictionem cum ferro et armis conferatis,

    Cic. Verr. 2, 4, 54 fin.:

    quod (tempus) in judiciis ac foro datur,

    Quint. 10, 7, 20:

    nec ferrea jura Insanumque forum aut populi tabularia vidit,

    Verg. G. 2, 502:

    forum agere,

    to hold a court, hold an assize, Cic. Att. 5, 16, 4; cf. id. Fam. 3, 6, 4:

    lenta fori pugnamus harena,

    Juv. 16, 47; cf. vv. sqq.— Poet. transf.:

    indicitque forum et patribus dat jura vocatis,

    Verg. A. 5, 758:

    civitates, quae in id forum convenerant,

    to that court - district, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 38:

    extra suum forum vadimonium promittere,

    beyond his district, id. ib. 2, 3, 15, §

    38.—Prov.: egomet video rem vorti in meo foro,

    is pending in my own court, affects me nearly, Plaut. Most. 5, 1, 10:

    in alieno foro litigare,

    i. e. not to know what to do, which way to turn, Mart. 12 praef. —Of the transaction of business in the forum:

    haec fides atque haec ratio pecuniarum, quae Romae, quae in foro versatur,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quousque negotiabere? annos jam triginta in foro versaris,

    id. Fl. 29, 70:

    sublata erat de foro fides,

    id. Agr. 2, 3 fin.:

    nisi, etc.... nos hunc Postumum jam pridem in foro non haberemus,

    i. e. he would have been a bankrupt long ago, id. Rab. Post. 15, 41: cedere foro, to quit the market, i. e. to become bankrupt, Sen. Ben. 4, 39; Dig. 16, 3, 7, § 2; Juv. 11, 50; cf. Plaut. Ep. 1, 2, 16. Justice was administered in Rome not only in the forum Romanum, but also, in the times of the emperors, in the forum (Julii) Caesaris (erected by Julius Caesar, Suet. Caes. 26; Plin. 36, 15, 24, § 103; 16, 44, 86, § 236) and in the forum Augusti (erected by the Emperor Augustus, Suet. Aug. 29, and adorned with a fine ivory statue of Apollo, Plin. 7, 53, 54, § 183; Ov. F. 5, 552; id. Tr. 3, 1, 27);

    called simply forum,

    Juv. 1, 128 (where Apollo is called juris peritus, in allusion to the judicial proceedings held here); hence, circumscriptiones, furta, fraudes, quibus trina non sufficiunt fora, Sen. de Ira, 2, 9, 1; so,

    quae (verba) trino juvenis foro tonabas,

    Stat. S. 4, 9, 15; and:

    erit in triplici par mihi nemo foro,

    Mart. 3, 38, 4:

    vacuo clausoque sonant fora sola theatro,

    Juv. 6, 68.—
    C.
    Nom. propr. Fŏrum, a name of many market and assize towns, nine of which, in Etruria, are named, Plin. 3, 15, 20, § 116. The most celebrated are,
    1.
    Forum Ăliēni, a town in Gallia Transpadana, now Ferrara, Tac. H. 3, 6.—
    2.
    Forum Appii, a market-town in Latium, on the Via Appia, near Tres Tavernae, now Foro Appio, Cic. Att. 2, 10; Plin. 3, 5, 9, § 64; Hor. S. 1, 5, 3; Inscr. Orell. 780 al.—
    3.
    Forum Aurēlium, a small city near Rome, on the Via Aurelia, now Montalto, Cic. Cat. 1, 9, 24.—
    4.
    Forum Cornēlium, a town in Gallia Cispadana, now Imola, Cic. Fam. 12, 5, 2.—Hence, Forocorneliensis, e, adj.:

    ager,

    Plin. 3, 16, 20, § 120.—
    5.
    Forum Gallōrum, a town in Gallia Cispadana, between Mutina and Bononia, now Castel Franco, Cic. Fam. 10, 30, 2.—
    6.
    Forum Jūlii, a town in Gallia Narbonensis, a colony of the eighth legion, now Frejus, Mel. 2, 5, 3; Plin. 3, 4, 5, § 35; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 3; 10, 17, 1; Tac. H. 3, 43.—Deriv.: Forojuliensis, e, adj., of or belonging to Forum Julii, Forojulian:

    colonia,

    i. e. Forum Julii, Tac. H. 2, 14; 3, 43.—In plur.: Forojulienses, inhabitants of Forum Julii, Forojulians, Tac. Agr. 4.—
    7.
    Forum Vŏcōnii, 24 miles from Forum Julii, in the Pyrenees, now, acc. to some, Le Canet; acc. to others, Luc, Cic. Fam. 10, 17, 1; 10, 34, 1; Plin. 3, 4, 5, § 36.

    Lewis & Short latin dictionary > Forum

  • 14 forum

    fŏrum, i, (archaic form fŏrus, i, m., to accord with locus, Lucil. ap. Charis. p. 55 P., and ap. Non. 206, 15; Pompon. ib.), n. [etym. dub.; perh. root Sanscr. dhar-, support; dhar-as, mountain, etc.; Lat. forma, fortis, frenum, etc.; lit., a place or space with set bounds, Corss. Ausspr. 1, 149], what is out of doors, an outside space or place; in partic., as opp. the house, a public place, a market-place, market (cf.: macellum, emporium, velabrum): forum sex modis intelligitur. Primo, negotiationis locus, ut forum Flaminium, forum Julium, ab eorum nominibus, qui ea fora constituenda curarunt, quod etiam locis privatis et in viis et in agris fieri solet. Alio, in quo judicia fieri, cum populo agi, contiones haberi solent. Tertio, cum is, qui provinciae praeest, forum agere dicitur, cum civitates vocat et de controversiis eorum cognoscit. Quarto, cum id forum antiqui appellabant, quod nunc vestibulum sepulcri dicari solet. Quinto, locus in navi, sed tum masculini generis est et plurale (v. forus). Sexto, fori significant et Circensia spectacula, ex quibus etiam minores forulos dicimus. Inde et forare, foras dare, et fores, foras et foriculae, id est ostiola dicuntur, [p. 774] Paul. ex Fest. p. 84 Müll.
    I.
    In gen., an open space.
    A.
    The area before a tomb, fore-court:

    quod (lex XII. Tabularum de sepulcris) FORUM, id est, vestibulum sepulcri, BUSTUMVE USUCAPI vetat, tuetur jus sepulcrorum,

    Cic. Leg. 2, 24, 61.—
    B.
    The part of the wine-press in which the grapes were laid, Varr. R. R. 1, 54, 2; Col. 11, 2, 71; 12, 18, 3.—
    C.
    Plur.: fora = fori, the gangways of a ship, Gell. ap. Charis. 55 P.—
    II.
    In partic., a public place, market-place.
    A.
    A market, as a place for buying and selling:

    quae vendere vellent quo conferrent, forum appellarunt. Ubi quid generatim (i. e. secundum singula genera), additum ab eo cognomen, ut forum boarium, forum olitorium, cupedinis, etc.... Haec omnia posteaquam contracta in unum locum quae ad victum pertinebant et aedificatus locus: appellatum macellum, etc.,

    Varr. L. L. 5, § 145 sq. Müll.— Esp.
    (α).
    forum boarium, the cattlemarket, between the Circus Maximus and the Tiber, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Paul. ex Fest. p. 30, 5; Liv. 21, 62, 2; Plin. 34, 2, 5, § 10; Tac. A. 12, 24; cf. Ov. F. 6, 477. A part of this was probably the forum suarium, Dig. 1, 12, 1, § 11.—
    (β).
    forum olitorium, the vegetable-market, south of the theatre of Marcellus, between the Tiber and the Capitoline hill;

    here stood the columna lactaria, at which infants were exposed,

    Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Liv. 21, 63, 3; Tac. A. 2, 49; Paul. ex Fest. p. 118, 6. Here was probably the forum coquinum also, in which professional cooks offered their services in preparing special entertainments, Plaut. Ps. 3, 2, 1.—
    (γ).
    forum piscarium (or piscatorium), the fish-market, between the basilica Porcia and the Temple of Vesta, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Plaut. Curc. 4, 1, 13; Liv. 26, 27, 3; 40, 51, 5; Col. 8, 17, 15.—
    (δ).
    forum cuppedinis, the market for dainties, between the via sacra and the macellum, Varr. L. L. 5, § 186 Müll. Cf. the similar market in another town, App. M. 1, p. 113, 30 (dub. Hildebr. cupidinis).—Of places where markets were held, a market-town, market-place:

    L. Clodius, pharmacopola circumforaneus, qui properaret, cui fora multa restarent, simul atque introductus est, rem confecit,

    Cic. Clu. 14, 40:

    oppidum Numidarum, nomine Vaga, forum rerum venalium totius regni maxime celebratum,

    Sall. J. 47, 1.—Prov.: Scisti uti foro, you knew how to make your market, i. e. how to act for your advantage, Ter. Phorm. 1, 2, 29; v. Don. ad loc.—
    B.
    The market-place, forum, in each city, as the principal place of meeting, where public affairs were discussed, courts of justice held, money transactions carried on:

    statua ejus (Anicii) Praeneste in foro statuta,

    Liv. 23, 19, 18; hence also, transf., to denote affairs of state, administration of justice, or banking business. In Rome esp. the forum Romanum, Plin. 3, 5, 9, § 66; Tac. A. 12, 24; called also forum magnum, vetus, or, oftener, absol., forum, Liv. 1, 12, 8; 9, 40, 16; Cic. Att. 4, 16, 14 et saep.; a low, open artificial level, about six hundred and thirty Parisian feet long, and rather more than a hundred wide, between the Capitoline and Palatine hills, surrounded by porticos (basilicae) and the shops of money-changers (argentariae), in later times surrounded with fine buildings, and adorned with numberless statues (cf. on it Becker's Antiq. 1, p. 281 sq., and Dict. of Antiq. p. 451):

    in foro infumo boni homines atque dites ambulant,

    Plaut. Curc. 4, 1, 14:

    in foro turbaque,

    Cic. Rep. 1, 17:

    arripere verba de foro,

    to pick them up in the street, id. Fin. 3, 2, 4:

    in vulgus et in foro dicere,

    id. Rep. 3, 30 (Fragm. ap. Non. 262, 24):

    cum Decimus quidam Verginius virginem filiam in foro sua manu interemisset,

    id. Rep. 2, 37:

    in forum descendere,

    id. ib. 6, 2 (Fragm. ap. Non. 501, 28):

    foro nimium distare Carinas,

    Hor. Ep. 1, 7, 48:

    fallacem Circum vespertinumque pererro Saepe forum,

    id. S. 1, 6, 114:

    forumque litibus orbum,

    id. C. 4, 2, 44:

    Hostes in foro ac locis patentioribus cuneatim constiterunt,

    Caes. B. G. 7, 28, 1:

    gladiatores ad forum producti,

    id. B. C. 1, 14, 4:

    ut primum forum attigerim,

    i. e. engaged in public affairs, Cic. Fam. 5, 8, 3:

    studia fori,

    Tac. Agr. 39: forum putealque Libonis Mandabo siccis, adimam cantare severis, i. e. the grave affairs of state, Hor. Ep. 1, 19, 8.—Of administering justice in the forum: NI PAGVNT, IN COMITIO AVT IN FORO ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20:

    ut pacem cum bello, leges cum vi, forum et juris dictionem cum ferro et armis conferatis,

    Cic. Verr. 2, 4, 54 fin.:

    quod (tempus) in judiciis ac foro datur,

    Quint. 10, 7, 20:

    nec ferrea jura Insanumque forum aut populi tabularia vidit,

    Verg. G. 2, 502:

    forum agere,

    to hold a court, hold an assize, Cic. Att. 5, 16, 4; cf. id. Fam. 3, 6, 4:

    lenta fori pugnamus harena,

    Juv. 16, 47; cf. vv. sqq.— Poet. transf.:

    indicitque forum et patribus dat jura vocatis,

    Verg. A. 5, 758:

    civitates, quae in id forum convenerant,

    to that court - district, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 38:

    extra suum forum vadimonium promittere,

    beyond his district, id. ib. 2, 3, 15, §

    38.—Prov.: egomet video rem vorti in meo foro,

    is pending in my own court, affects me nearly, Plaut. Most. 5, 1, 10:

    in alieno foro litigare,

    i. e. not to know what to do, which way to turn, Mart. 12 praef. —Of the transaction of business in the forum:

    haec fides atque haec ratio pecuniarum, quae Romae, quae in foro versatur,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quousque negotiabere? annos jam triginta in foro versaris,

    id. Fl. 29, 70:

    sublata erat de foro fides,

    id. Agr. 2, 3 fin.:

    nisi, etc.... nos hunc Postumum jam pridem in foro non haberemus,

    i. e. he would have been a bankrupt long ago, id. Rab. Post. 15, 41: cedere foro, to quit the market, i. e. to become bankrupt, Sen. Ben. 4, 39; Dig. 16, 3, 7, § 2; Juv. 11, 50; cf. Plaut. Ep. 1, 2, 16. Justice was administered in Rome not only in the forum Romanum, but also, in the times of the emperors, in the forum (Julii) Caesaris (erected by Julius Caesar, Suet. Caes. 26; Plin. 36, 15, 24, § 103; 16, 44, 86, § 236) and in the forum Augusti (erected by the Emperor Augustus, Suet. Aug. 29, and adorned with a fine ivory statue of Apollo, Plin. 7, 53, 54, § 183; Ov. F. 5, 552; id. Tr. 3, 1, 27);

    called simply forum,

    Juv. 1, 128 (where Apollo is called juris peritus, in allusion to the judicial proceedings held here); hence, circumscriptiones, furta, fraudes, quibus trina non sufficiunt fora, Sen. de Ira, 2, 9, 1; so,

    quae (verba) trino juvenis foro tonabas,

    Stat. S. 4, 9, 15; and:

    erit in triplici par mihi nemo foro,

    Mart. 3, 38, 4:

    vacuo clausoque sonant fora sola theatro,

    Juv. 6, 68.—
    C.
    Nom. propr. Fŏrum, a name of many market and assize towns, nine of which, in Etruria, are named, Plin. 3, 15, 20, § 116. The most celebrated are,
    1.
    Forum Ăliēni, a town in Gallia Transpadana, now Ferrara, Tac. H. 3, 6.—
    2.
    Forum Appii, a market-town in Latium, on the Via Appia, near Tres Tavernae, now Foro Appio, Cic. Att. 2, 10; Plin. 3, 5, 9, § 64; Hor. S. 1, 5, 3; Inscr. Orell. 780 al.—
    3.
    Forum Aurēlium, a small city near Rome, on the Via Aurelia, now Montalto, Cic. Cat. 1, 9, 24.—
    4.
    Forum Cornēlium, a town in Gallia Cispadana, now Imola, Cic. Fam. 12, 5, 2.—Hence, Forocorneliensis, e, adj.:

    ager,

    Plin. 3, 16, 20, § 120.—
    5.
    Forum Gallōrum, a town in Gallia Cispadana, between Mutina and Bononia, now Castel Franco, Cic. Fam. 10, 30, 2.—
    6.
    Forum Jūlii, a town in Gallia Narbonensis, a colony of the eighth legion, now Frejus, Mel. 2, 5, 3; Plin. 3, 4, 5, § 35; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 3; 10, 17, 1; Tac. H. 3, 43.—Deriv.: Forojuliensis, e, adj., of or belonging to Forum Julii, Forojulian:

    colonia,

    i. e. Forum Julii, Tac. H. 2, 14; 3, 43.—In plur.: Forojulienses, inhabitants of Forum Julii, Forojulians, Tac. Agr. 4.—
    7.
    Forum Vŏcōnii, 24 miles from Forum Julii, in the Pyrenees, now, acc. to some, Le Canet; acc. to others, Luc, Cic. Fam. 10, 17, 1; 10, 34, 1; Plin. 3, 4, 5, § 36.

    Lewis & Short latin dictionary > forum

  • 15 Forum Alieni

    fŏrum, i, (archaic form fŏrus, i, m., to accord with locus, Lucil. ap. Charis. p. 55 P., and ap. Non. 206, 15; Pompon. ib.), n. [etym. dub.; perh. root Sanscr. dhar-, support; dhar-as, mountain, etc.; Lat. forma, fortis, frenum, etc.; lit., a place or space with set bounds, Corss. Ausspr. 1, 149], what is out of doors, an outside space or place; in partic., as opp. the house, a public place, a market-place, market (cf.: macellum, emporium, velabrum): forum sex modis intelligitur. Primo, negotiationis locus, ut forum Flaminium, forum Julium, ab eorum nominibus, qui ea fora constituenda curarunt, quod etiam locis privatis et in viis et in agris fieri solet. Alio, in quo judicia fieri, cum populo agi, contiones haberi solent. Tertio, cum is, qui provinciae praeest, forum agere dicitur, cum civitates vocat et de controversiis eorum cognoscit. Quarto, cum id forum antiqui appellabant, quod nunc vestibulum sepulcri dicari solet. Quinto, locus in navi, sed tum masculini generis est et plurale (v. forus). Sexto, fori significant et Circensia spectacula, ex quibus etiam minores forulos dicimus. Inde et forare, foras dare, et fores, foras et foriculae, id est ostiola dicuntur, [p. 774] Paul. ex Fest. p. 84 Müll.
    I.
    In gen., an open space.
    A.
    The area before a tomb, fore-court:

    quod (lex XII. Tabularum de sepulcris) FORUM, id est, vestibulum sepulcri, BUSTUMVE USUCAPI vetat, tuetur jus sepulcrorum,

    Cic. Leg. 2, 24, 61.—
    B.
    The part of the wine-press in which the grapes were laid, Varr. R. R. 1, 54, 2; Col. 11, 2, 71; 12, 18, 3.—
    C.
    Plur.: fora = fori, the gangways of a ship, Gell. ap. Charis. 55 P.—
    II.
    In partic., a public place, market-place.
    A.
    A market, as a place for buying and selling:

    quae vendere vellent quo conferrent, forum appellarunt. Ubi quid generatim (i. e. secundum singula genera), additum ab eo cognomen, ut forum boarium, forum olitorium, cupedinis, etc.... Haec omnia posteaquam contracta in unum locum quae ad victum pertinebant et aedificatus locus: appellatum macellum, etc.,

    Varr. L. L. 5, § 145 sq. Müll.— Esp.
    (α).
    forum boarium, the cattlemarket, between the Circus Maximus and the Tiber, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Paul. ex Fest. p. 30, 5; Liv. 21, 62, 2; Plin. 34, 2, 5, § 10; Tac. A. 12, 24; cf. Ov. F. 6, 477. A part of this was probably the forum suarium, Dig. 1, 12, 1, § 11.—
    (β).
    forum olitorium, the vegetable-market, south of the theatre of Marcellus, between the Tiber and the Capitoline hill;

    here stood the columna lactaria, at which infants were exposed,

    Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Liv. 21, 63, 3; Tac. A. 2, 49; Paul. ex Fest. p. 118, 6. Here was probably the forum coquinum also, in which professional cooks offered their services in preparing special entertainments, Plaut. Ps. 3, 2, 1.—
    (γ).
    forum piscarium (or piscatorium), the fish-market, between the basilica Porcia and the Temple of Vesta, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Plaut. Curc. 4, 1, 13; Liv. 26, 27, 3; 40, 51, 5; Col. 8, 17, 15.—
    (δ).
    forum cuppedinis, the market for dainties, between the via sacra and the macellum, Varr. L. L. 5, § 186 Müll. Cf. the similar market in another town, App. M. 1, p. 113, 30 (dub. Hildebr. cupidinis).—Of places where markets were held, a market-town, market-place:

    L. Clodius, pharmacopola circumforaneus, qui properaret, cui fora multa restarent, simul atque introductus est, rem confecit,

    Cic. Clu. 14, 40:

    oppidum Numidarum, nomine Vaga, forum rerum venalium totius regni maxime celebratum,

    Sall. J. 47, 1.—Prov.: Scisti uti foro, you knew how to make your market, i. e. how to act for your advantage, Ter. Phorm. 1, 2, 29; v. Don. ad loc.—
    B.
    The market-place, forum, in each city, as the principal place of meeting, where public affairs were discussed, courts of justice held, money transactions carried on:

    statua ejus (Anicii) Praeneste in foro statuta,

    Liv. 23, 19, 18; hence also, transf., to denote affairs of state, administration of justice, or banking business. In Rome esp. the forum Romanum, Plin. 3, 5, 9, § 66; Tac. A. 12, 24; called also forum magnum, vetus, or, oftener, absol., forum, Liv. 1, 12, 8; 9, 40, 16; Cic. Att. 4, 16, 14 et saep.; a low, open artificial level, about six hundred and thirty Parisian feet long, and rather more than a hundred wide, between the Capitoline and Palatine hills, surrounded by porticos (basilicae) and the shops of money-changers (argentariae), in later times surrounded with fine buildings, and adorned with numberless statues (cf. on it Becker's Antiq. 1, p. 281 sq., and Dict. of Antiq. p. 451):

    in foro infumo boni homines atque dites ambulant,

    Plaut. Curc. 4, 1, 14:

    in foro turbaque,

    Cic. Rep. 1, 17:

    arripere verba de foro,

    to pick them up in the street, id. Fin. 3, 2, 4:

    in vulgus et in foro dicere,

    id. Rep. 3, 30 (Fragm. ap. Non. 262, 24):

    cum Decimus quidam Verginius virginem filiam in foro sua manu interemisset,

    id. Rep. 2, 37:

    in forum descendere,

    id. ib. 6, 2 (Fragm. ap. Non. 501, 28):

    foro nimium distare Carinas,

    Hor. Ep. 1, 7, 48:

    fallacem Circum vespertinumque pererro Saepe forum,

    id. S. 1, 6, 114:

    forumque litibus orbum,

    id. C. 4, 2, 44:

    Hostes in foro ac locis patentioribus cuneatim constiterunt,

    Caes. B. G. 7, 28, 1:

    gladiatores ad forum producti,

    id. B. C. 1, 14, 4:

    ut primum forum attigerim,

    i. e. engaged in public affairs, Cic. Fam. 5, 8, 3:

    studia fori,

    Tac. Agr. 39: forum putealque Libonis Mandabo siccis, adimam cantare severis, i. e. the grave affairs of state, Hor. Ep. 1, 19, 8.—Of administering justice in the forum: NI PAGVNT, IN COMITIO AVT IN FORO ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20:

    ut pacem cum bello, leges cum vi, forum et juris dictionem cum ferro et armis conferatis,

    Cic. Verr. 2, 4, 54 fin.:

    quod (tempus) in judiciis ac foro datur,

    Quint. 10, 7, 20:

    nec ferrea jura Insanumque forum aut populi tabularia vidit,

    Verg. G. 2, 502:

    forum agere,

    to hold a court, hold an assize, Cic. Att. 5, 16, 4; cf. id. Fam. 3, 6, 4:

    lenta fori pugnamus harena,

    Juv. 16, 47; cf. vv. sqq.— Poet. transf.:

    indicitque forum et patribus dat jura vocatis,

    Verg. A. 5, 758:

    civitates, quae in id forum convenerant,

    to that court - district, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 38:

    extra suum forum vadimonium promittere,

    beyond his district, id. ib. 2, 3, 15, §

    38.—Prov.: egomet video rem vorti in meo foro,

    is pending in my own court, affects me nearly, Plaut. Most. 5, 1, 10:

    in alieno foro litigare,

    i. e. not to know what to do, which way to turn, Mart. 12 praef. —Of the transaction of business in the forum:

    haec fides atque haec ratio pecuniarum, quae Romae, quae in foro versatur,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quousque negotiabere? annos jam triginta in foro versaris,

    id. Fl. 29, 70:

    sublata erat de foro fides,

    id. Agr. 2, 3 fin.:

    nisi, etc.... nos hunc Postumum jam pridem in foro non haberemus,

    i. e. he would have been a bankrupt long ago, id. Rab. Post. 15, 41: cedere foro, to quit the market, i. e. to become bankrupt, Sen. Ben. 4, 39; Dig. 16, 3, 7, § 2; Juv. 11, 50; cf. Plaut. Ep. 1, 2, 16. Justice was administered in Rome not only in the forum Romanum, but also, in the times of the emperors, in the forum (Julii) Caesaris (erected by Julius Caesar, Suet. Caes. 26; Plin. 36, 15, 24, § 103; 16, 44, 86, § 236) and in the forum Augusti (erected by the Emperor Augustus, Suet. Aug. 29, and adorned with a fine ivory statue of Apollo, Plin. 7, 53, 54, § 183; Ov. F. 5, 552; id. Tr. 3, 1, 27);

    called simply forum,

    Juv. 1, 128 (where Apollo is called juris peritus, in allusion to the judicial proceedings held here); hence, circumscriptiones, furta, fraudes, quibus trina non sufficiunt fora, Sen. de Ira, 2, 9, 1; so,

    quae (verba) trino juvenis foro tonabas,

    Stat. S. 4, 9, 15; and:

    erit in triplici par mihi nemo foro,

    Mart. 3, 38, 4:

    vacuo clausoque sonant fora sola theatro,

    Juv. 6, 68.—
    C.
    Nom. propr. Fŏrum, a name of many market and assize towns, nine of which, in Etruria, are named, Plin. 3, 15, 20, § 116. The most celebrated are,
    1.
    Forum Ăliēni, a town in Gallia Transpadana, now Ferrara, Tac. H. 3, 6.—
    2.
    Forum Appii, a market-town in Latium, on the Via Appia, near Tres Tavernae, now Foro Appio, Cic. Att. 2, 10; Plin. 3, 5, 9, § 64; Hor. S. 1, 5, 3; Inscr. Orell. 780 al.—
    3.
    Forum Aurēlium, a small city near Rome, on the Via Aurelia, now Montalto, Cic. Cat. 1, 9, 24.—
    4.
    Forum Cornēlium, a town in Gallia Cispadana, now Imola, Cic. Fam. 12, 5, 2.—Hence, Forocorneliensis, e, adj.:

    ager,

    Plin. 3, 16, 20, § 120.—
    5.
    Forum Gallōrum, a town in Gallia Cispadana, between Mutina and Bononia, now Castel Franco, Cic. Fam. 10, 30, 2.—
    6.
    Forum Jūlii, a town in Gallia Narbonensis, a colony of the eighth legion, now Frejus, Mel. 2, 5, 3; Plin. 3, 4, 5, § 35; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 3; 10, 17, 1; Tac. H. 3, 43.—Deriv.: Forojuliensis, e, adj., of or belonging to Forum Julii, Forojulian:

    colonia,

    i. e. Forum Julii, Tac. H. 2, 14; 3, 43.—In plur.: Forojulienses, inhabitants of Forum Julii, Forojulians, Tac. Agr. 4.—
    7.
    Forum Vŏcōnii, 24 miles from Forum Julii, in the Pyrenees, now, acc. to some, Le Canet; acc. to others, Luc, Cic. Fam. 10, 17, 1; 10, 34, 1; Plin. 3, 4, 5, § 36.

    Lewis & Short latin dictionary > Forum Alieni

  • 16 Forum Appii

    fŏrum, i, (archaic form fŏrus, i, m., to accord with locus, Lucil. ap. Charis. p. 55 P., and ap. Non. 206, 15; Pompon. ib.), n. [etym. dub.; perh. root Sanscr. dhar-, support; dhar-as, mountain, etc.; Lat. forma, fortis, frenum, etc.; lit., a place or space with set bounds, Corss. Ausspr. 1, 149], what is out of doors, an outside space or place; in partic., as opp. the house, a public place, a market-place, market (cf.: macellum, emporium, velabrum): forum sex modis intelligitur. Primo, negotiationis locus, ut forum Flaminium, forum Julium, ab eorum nominibus, qui ea fora constituenda curarunt, quod etiam locis privatis et in viis et in agris fieri solet. Alio, in quo judicia fieri, cum populo agi, contiones haberi solent. Tertio, cum is, qui provinciae praeest, forum agere dicitur, cum civitates vocat et de controversiis eorum cognoscit. Quarto, cum id forum antiqui appellabant, quod nunc vestibulum sepulcri dicari solet. Quinto, locus in navi, sed tum masculini generis est et plurale (v. forus). Sexto, fori significant et Circensia spectacula, ex quibus etiam minores forulos dicimus. Inde et forare, foras dare, et fores, foras et foriculae, id est ostiola dicuntur, [p. 774] Paul. ex Fest. p. 84 Müll.
    I.
    In gen., an open space.
    A.
    The area before a tomb, fore-court:

    quod (lex XII. Tabularum de sepulcris) FORUM, id est, vestibulum sepulcri, BUSTUMVE USUCAPI vetat, tuetur jus sepulcrorum,

    Cic. Leg. 2, 24, 61.—
    B.
    The part of the wine-press in which the grapes were laid, Varr. R. R. 1, 54, 2; Col. 11, 2, 71; 12, 18, 3.—
    C.
    Plur.: fora = fori, the gangways of a ship, Gell. ap. Charis. 55 P.—
    II.
    In partic., a public place, market-place.
    A.
    A market, as a place for buying and selling:

    quae vendere vellent quo conferrent, forum appellarunt. Ubi quid generatim (i. e. secundum singula genera), additum ab eo cognomen, ut forum boarium, forum olitorium, cupedinis, etc.... Haec omnia posteaquam contracta in unum locum quae ad victum pertinebant et aedificatus locus: appellatum macellum, etc.,

    Varr. L. L. 5, § 145 sq. Müll.— Esp.
    (α).
    forum boarium, the cattlemarket, between the Circus Maximus and the Tiber, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Paul. ex Fest. p. 30, 5; Liv. 21, 62, 2; Plin. 34, 2, 5, § 10; Tac. A. 12, 24; cf. Ov. F. 6, 477. A part of this was probably the forum suarium, Dig. 1, 12, 1, § 11.—
    (β).
    forum olitorium, the vegetable-market, south of the theatre of Marcellus, between the Tiber and the Capitoline hill;

    here stood the columna lactaria, at which infants were exposed,

    Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Liv. 21, 63, 3; Tac. A. 2, 49; Paul. ex Fest. p. 118, 6. Here was probably the forum coquinum also, in which professional cooks offered their services in preparing special entertainments, Plaut. Ps. 3, 2, 1.—
    (γ).
    forum piscarium (or piscatorium), the fish-market, between the basilica Porcia and the Temple of Vesta, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Plaut. Curc. 4, 1, 13; Liv. 26, 27, 3; 40, 51, 5; Col. 8, 17, 15.—
    (δ).
    forum cuppedinis, the market for dainties, between the via sacra and the macellum, Varr. L. L. 5, § 186 Müll. Cf. the similar market in another town, App. M. 1, p. 113, 30 (dub. Hildebr. cupidinis).—Of places where markets were held, a market-town, market-place:

    L. Clodius, pharmacopola circumforaneus, qui properaret, cui fora multa restarent, simul atque introductus est, rem confecit,

    Cic. Clu. 14, 40:

    oppidum Numidarum, nomine Vaga, forum rerum venalium totius regni maxime celebratum,

    Sall. J. 47, 1.—Prov.: Scisti uti foro, you knew how to make your market, i. e. how to act for your advantage, Ter. Phorm. 1, 2, 29; v. Don. ad loc.—
    B.
    The market-place, forum, in each city, as the principal place of meeting, where public affairs were discussed, courts of justice held, money transactions carried on:

    statua ejus (Anicii) Praeneste in foro statuta,

    Liv. 23, 19, 18; hence also, transf., to denote affairs of state, administration of justice, or banking business. In Rome esp. the forum Romanum, Plin. 3, 5, 9, § 66; Tac. A. 12, 24; called also forum magnum, vetus, or, oftener, absol., forum, Liv. 1, 12, 8; 9, 40, 16; Cic. Att. 4, 16, 14 et saep.; a low, open artificial level, about six hundred and thirty Parisian feet long, and rather more than a hundred wide, between the Capitoline and Palatine hills, surrounded by porticos (basilicae) and the shops of money-changers (argentariae), in later times surrounded with fine buildings, and adorned with numberless statues (cf. on it Becker's Antiq. 1, p. 281 sq., and Dict. of Antiq. p. 451):

    in foro infumo boni homines atque dites ambulant,

    Plaut. Curc. 4, 1, 14:

    in foro turbaque,

    Cic. Rep. 1, 17:

    arripere verba de foro,

    to pick them up in the street, id. Fin. 3, 2, 4:

    in vulgus et in foro dicere,

    id. Rep. 3, 30 (Fragm. ap. Non. 262, 24):

    cum Decimus quidam Verginius virginem filiam in foro sua manu interemisset,

    id. Rep. 2, 37:

    in forum descendere,

    id. ib. 6, 2 (Fragm. ap. Non. 501, 28):

    foro nimium distare Carinas,

    Hor. Ep. 1, 7, 48:

    fallacem Circum vespertinumque pererro Saepe forum,

    id. S. 1, 6, 114:

    forumque litibus orbum,

    id. C. 4, 2, 44:

    Hostes in foro ac locis patentioribus cuneatim constiterunt,

    Caes. B. G. 7, 28, 1:

    gladiatores ad forum producti,

    id. B. C. 1, 14, 4:

    ut primum forum attigerim,

    i. e. engaged in public affairs, Cic. Fam. 5, 8, 3:

    studia fori,

    Tac. Agr. 39: forum putealque Libonis Mandabo siccis, adimam cantare severis, i. e. the grave affairs of state, Hor. Ep. 1, 19, 8.—Of administering justice in the forum: NI PAGVNT, IN COMITIO AVT IN FORO ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20:

    ut pacem cum bello, leges cum vi, forum et juris dictionem cum ferro et armis conferatis,

    Cic. Verr. 2, 4, 54 fin.:

    quod (tempus) in judiciis ac foro datur,

    Quint. 10, 7, 20:

    nec ferrea jura Insanumque forum aut populi tabularia vidit,

    Verg. G. 2, 502:

    forum agere,

    to hold a court, hold an assize, Cic. Att. 5, 16, 4; cf. id. Fam. 3, 6, 4:

    lenta fori pugnamus harena,

    Juv. 16, 47; cf. vv. sqq.— Poet. transf.:

    indicitque forum et patribus dat jura vocatis,

    Verg. A. 5, 758:

    civitates, quae in id forum convenerant,

    to that court - district, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 38:

    extra suum forum vadimonium promittere,

    beyond his district, id. ib. 2, 3, 15, §

    38.—Prov.: egomet video rem vorti in meo foro,

    is pending in my own court, affects me nearly, Plaut. Most. 5, 1, 10:

    in alieno foro litigare,

    i. e. not to know what to do, which way to turn, Mart. 12 praef. —Of the transaction of business in the forum:

    haec fides atque haec ratio pecuniarum, quae Romae, quae in foro versatur,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quousque negotiabere? annos jam triginta in foro versaris,

    id. Fl. 29, 70:

    sublata erat de foro fides,

    id. Agr. 2, 3 fin.:

    nisi, etc.... nos hunc Postumum jam pridem in foro non haberemus,

    i. e. he would have been a bankrupt long ago, id. Rab. Post. 15, 41: cedere foro, to quit the market, i. e. to become bankrupt, Sen. Ben. 4, 39; Dig. 16, 3, 7, § 2; Juv. 11, 50; cf. Plaut. Ep. 1, 2, 16. Justice was administered in Rome not only in the forum Romanum, but also, in the times of the emperors, in the forum (Julii) Caesaris (erected by Julius Caesar, Suet. Caes. 26; Plin. 36, 15, 24, § 103; 16, 44, 86, § 236) and in the forum Augusti (erected by the Emperor Augustus, Suet. Aug. 29, and adorned with a fine ivory statue of Apollo, Plin. 7, 53, 54, § 183; Ov. F. 5, 552; id. Tr. 3, 1, 27);

    called simply forum,

    Juv. 1, 128 (where Apollo is called juris peritus, in allusion to the judicial proceedings held here); hence, circumscriptiones, furta, fraudes, quibus trina non sufficiunt fora, Sen. de Ira, 2, 9, 1; so,

    quae (verba) trino juvenis foro tonabas,

    Stat. S. 4, 9, 15; and:

    erit in triplici par mihi nemo foro,

    Mart. 3, 38, 4:

    vacuo clausoque sonant fora sola theatro,

    Juv. 6, 68.—
    C.
    Nom. propr. Fŏrum, a name of many market and assize towns, nine of which, in Etruria, are named, Plin. 3, 15, 20, § 116. The most celebrated are,
    1.
    Forum Ăliēni, a town in Gallia Transpadana, now Ferrara, Tac. H. 3, 6.—
    2.
    Forum Appii, a market-town in Latium, on the Via Appia, near Tres Tavernae, now Foro Appio, Cic. Att. 2, 10; Plin. 3, 5, 9, § 64; Hor. S. 1, 5, 3; Inscr. Orell. 780 al.—
    3.
    Forum Aurēlium, a small city near Rome, on the Via Aurelia, now Montalto, Cic. Cat. 1, 9, 24.—
    4.
    Forum Cornēlium, a town in Gallia Cispadana, now Imola, Cic. Fam. 12, 5, 2.—Hence, Forocorneliensis, e, adj.:

    ager,

    Plin. 3, 16, 20, § 120.—
    5.
    Forum Gallōrum, a town in Gallia Cispadana, between Mutina and Bononia, now Castel Franco, Cic. Fam. 10, 30, 2.—
    6.
    Forum Jūlii, a town in Gallia Narbonensis, a colony of the eighth legion, now Frejus, Mel. 2, 5, 3; Plin. 3, 4, 5, § 35; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 3; 10, 17, 1; Tac. H. 3, 43.—Deriv.: Forojuliensis, e, adj., of or belonging to Forum Julii, Forojulian:

    colonia,

    i. e. Forum Julii, Tac. H. 2, 14; 3, 43.—In plur.: Forojulienses, inhabitants of Forum Julii, Forojulians, Tac. Agr. 4.—
    7.
    Forum Vŏcōnii, 24 miles from Forum Julii, in the Pyrenees, now, acc. to some, Le Canet; acc. to others, Luc, Cic. Fam. 10, 17, 1; 10, 34, 1; Plin. 3, 4, 5, § 36.

    Lewis & Short latin dictionary > Forum Appii

  • 17 Forum Aurelium

    fŏrum, i, (archaic form fŏrus, i, m., to accord with locus, Lucil. ap. Charis. p. 55 P., and ap. Non. 206, 15; Pompon. ib.), n. [etym. dub.; perh. root Sanscr. dhar-, support; dhar-as, mountain, etc.; Lat. forma, fortis, frenum, etc.; lit., a place or space with set bounds, Corss. Ausspr. 1, 149], what is out of doors, an outside space or place; in partic., as opp. the house, a public place, a market-place, market (cf.: macellum, emporium, velabrum): forum sex modis intelligitur. Primo, negotiationis locus, ut forum Flaminium, forum Julium, ab eorum nominibus, qui ea fora constituenda curarunt, quod etiam locis privatis et in viis et in agris fieri solet. Alio, in quo judicia fieri, cum populo agi, contiones haberi solent. Tertio, cum is, qui provinciae praeest, forum agere dicitur, cum civitates vocat et de controversiis eorum cognoscit. Quarto, cum id forum antiqui appellabant, quod nunc vestibulum sepulcri dicari solet. Quinto, locus in navi, sed tum masculini generis est et plurale (v. forus). Sexto, fori significant et Circensia spectacula, ex quibus etiam minores forulos dicimus. Inde et forare, foras dare, et fores, foras et foriculae, id est ostiola dicuntur, [p. 774] Paul. ex Fest. p. 84 Müll.
    I.
    In gen., an open space.
    A.
    The area before a tomb, fore-court:

    quod (lex XII. Tabularum de sepulcris) FORUM, id est, vestibulum sepulcri, BUSTUMVE USUCAPI vetat, tuetur jus sepulcrorum,

    Cic. Leg. 2, 24, 61.—
    B.
    The part of the wine-press in which the grapes were laid, Varr. R. R. 1, 54, 2; Col. 11, 2, 71; 12, 18, 3.—
    C.
    Plur.: fora = fori, the gangways of a ship, Gell. ap. Charis. 55 P.—
    II.
    In partic., a public place, market-place.
    A.
    A market, as a place for buying and selling:

    quae vendere vellent quo conferrent, forum appellarunt. Ubi quid generatim (i. e. secundum singula genera), additum ab eo cognomen, ut forum boarium, forum olitorium, cupedinis, etc.... Haec omnia posteaquam contracta in unum locum quae ad victum pertinebant et aedificatus locus: appellatum macellum, etc.,

    Varr. L. L. 5, § 145 sq. Müll.— Esp.
    (α).
    forum boarium, the cattlemarket, between the Circus Maximus and the Tiber, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Paul. ex Fest. p. 30, 5; Liv. 21, 62, 2; Plin. 34, 2, 5, § 10; Tac. A. 12, 24; cf. Ov. F. 6, 477. A part of this was probably the forum suarium, Dig. 1, 12, 1, § 11.—
    (β).
    forum olitorium, the vegetable-market, south of the theatre of Marcellus, between the Tiber and the Capitoline hill;

    here stood the columna lactaria, at which infants were exposed,

    Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Liv. 21, 63, 3; Tac. A. 2, 49; Paul. ex Fest. p. 118, 6. Here was probably the forum coquinum also, in which professional cooks offered their services in preparing special entertainments, Plaut. Ps. 3, 2, 1.—
    (γ).
    forum piscarium (or piscatorium), the fish-market, between the basilica Porcia and the Temple of Vesta, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Plaut. Curc. 4, 1, 13; Liv. 26, 27, 3; 40, 51, 5; Col. 8, 17, 15.—
    (δ).
    forum cuppedinis, the market for dainties, between the via sacra and the macellum, Varr. L. L. 5, § 186 Müll. Cf. the similar market in another town, App. M. 1, p. 113, 30 (dub. Hildebr. cupidinis).—Of places where markets were held, a market-town, market-place:

    L. Clodius, pharmacopola circumforaneus, qui properaret, cui fora multa restarent, simul atque introductus est, rem confecit,

    Cic. Clu. 14, 40:

    oppidum Numidarum, nomine Vaga, forum rerum venalium totius regni maxime celebratum,

    Sall. J. 47, 1.—Prov.: Scisti uti foro, you knew how to make your market, i. e. how to act for your advantage, Ter. Phorm. 1, 2, 29; v. Don. ad loc.—
    B.
    The market-place, forum, in each city, as the principal place of meeting, where public affairs were discussed, courts of justice held, money transactions carried on:

    statua ejus (Anicii) Praeneste in foro statuta,

    Liv. 23, 19, 18; hence also, transf., to denote affairs of state, administration of justice, or banking business. In Rome esp. the forum Romanum, Plin. 3, 5, 9, § 66; Tac. A. 12, 24; called also forum magnum, vetus, or, oftener, absol., forum, Liv. 1, 12, 8; 9, 40, 16; Cic. Att. 4, 16, 14 et saep.; a low, open artificial level, about six hundred and thirty Parisian feet long, and rather more than a hundred wide, between the Capitoline and Palatine hills, surrounded by porticos (basilicae) and the shops of money-changers (argentariae), in later times surrounded with fine buildings, and adorned with numberless statues (cf. on it Becker's Antiq. 1, p. 281 sq., and Dict. of Antiq. p. 451):

    in foro infumo boni homines atque dites ambulant,

    Plaut. Curc. 4, 1, 14:

    in foro turbaque,

    Cic. Rep. 1, 17:

    arripere verba de foro,

    to pick them up in the street, id. Fin. 3, 2, 4:

    in vulgus et in foro dicere,

    id. Rep. 3, 30 (Fragm. ap. Non. 262, 24):

    cum Decimus quidam Verginius virginem filiam in foro sua manu interemisset,

    id. Rep. 2, 37:

    in forum descendere,

    id. ib. 6, 2 (Fragm. ap. Non. 501, 28):

    foro nimium distare Carinas,

    Hor. Ep. 1, 7, 48:

    fallacem Circum vespertinumque pererro Saepe forum,

    id. S. 1, 6, 114:

    forumque litibus orbum,

    id. C. 4, 2, 44:

    Hostes in foro ac locis patentioribus cuneatim constiterunt,

    Caes. B. G. 7, 28, 1:

    gladiatores ad forum producti,

    id. B. C. 1, 14, 4:

    ut primum forum attigerim,

    i. e. engaged in public affairs, Cic. Fam. 5, 8, 3:

    studia fori,

    Tac. Agr. 39: forum putealque Libonis Mandabo siccis, adimam cantare severis, i. e. the grave affairs of state, Hor. Ep. 1, 19, 8.—Of administering justice in the forum: NI PAGVNT, IN COMITIO AVT IN FORO ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20:

    ut pacem cum bello, leges cum vi, forum et juris dictionem cum ferro et armis conferatis,

    Cic. Verr. 2, 4, 54 fin.:

    quod (tempus) in judiciis ac foro datur,

    Quint. 10, 7, 20:

    nec ferrea jura Insanumque forum aut populi tabularia vidit,

    Verg. G. 2, 502:

    forum agere,

    to hold a court, hold an assize, Cic. Att. 5, 16, 4; cf. id. Fam. 3, 6, 4:

    lenta fori pugnamus harena,

    Juv. 16, 47; cf. vv. sqq.— Poet. transf.:

    indicitque forum et patribus dat jura vocatis,

    Verg. A. 5, 758:

    civitates, quae in id forum convenerant,

    to that court - district, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 38:

    extra suum forum vadimonium promittere,

    beyond his district, id. ib. 2, 3, 15, §

    38.—Prov.: egomet video rem vorti in meo foro,

    is pending in my own court, affects me nearly, Plaut. Most. 5, 1, 10:

    in alieno foro litigare,

    i. e. not to know what to do, which way to turn, Mart. 12 praef. —Of the transaction of business in the forum:

    haec fides atque haec ratio pecuniarum, quae Romae, quae in foro versatur,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quousque negotiabere? annos jam triginta in foro versaris,

    id. Fl. 29, 70:

    sublata erat de foro fides,

    id. Agr. 2, 3 fin.:

    nisi, etc.... nos hunc Postumum jam pridem in foro non haberemus,

    i. e. he would have been a bankrupt long ago, id. Rab. Post. 15, 41: cedere foro, to quit the market, i. e. to become bankrupt, Sen. Ben. 4, 39; Dig. 16, 3, 7, § 2; Juv. 11, 50; cf. Plaut. Ep. 1, 2, 16. Justice was administered in Rome not only in the forum Romanum, but also, in the times of the emperors, in the forum (Julii) Caesaris (erected by Julius Caesar, Suet. Caes. 26; Plin. 36, 15, 24, § 103; 16, 44, 86, § 236) and in the forum Augusti (erected by the Emperor Augustus, Suet. Aug. 29, and adorned with a fine ivory statue of Apollo, Plin. 7, 53, 54, § 183; Ov. F. 5, 552; id. Tr. 3, 1, 27);

    called simply forum,

    Juv. 1, 128 (where Apollo is called juris peritus, in allusion to the judicial proceedings held here); hence, circumscriptiones, furta, fraudes, quibus trina non sufficiunt fora, Sen. de Ira, 2, 9, 1; so,

    quae (verba) trino juvenis foro tonabas,

    Stat. S. 4, 9, 15; and:

    erit in triplici par mihi nemo foro,

    Mart. 3, 38, 4:

    vacuo clausoque sonant fora sola theatro,

    Juv. 6, 68.—
    C.
    Nom. propr. Fŏrum, a name of many market and assize towns, nine of which, in Etruria, are named, Plin. 3, 15, 20, § 116. The most celebrated are,
    1.
    Forum Ăliēni, a town in Gallia Transpadana, now Ferrara, Tac. H. 3, 6.—
    2.
    Forum Appii, a market-town in Latium, on the Via Appia, near Tres Tavernae, now Foro Appio, Cic. Att. 2, 10; Plin. 3, 5, 9, § 64; Hor. S. 1, 5, 3; Inscr. Orell. 780 al.—
    3.
    Forum Aurēlium, a small city near Rome, on the Via Aurelia, now Montalto, Cic. Cat. 1, 9, 24.—
    4.
    Forum Cornēlium, a town in Gallia Cispadana, now Imola, Cic. Fam. 12, 5, 2.—Hence, Forocorneliensis, e, adj.:

    ager,

    Plin. 3, 16, 20, § 120.—
    5.
    Forum Gallōrum, a town in Gallia Cispadana, between Mutina and Bononia, now Castel Franco, Cic. Fam. 10, 30, 2.—
    6.
    Forum Jūlii, a town in Gallia Narbonensis, a colony of the eighth legion, now Frejus, Mel. 2, 5, 3; Plin. 3, 4, 5, § 35; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 3; 10, 17, 1; Tac. H. 3, 43.—Deriv.: Forojuliensis, e, adj., of or belonging to Forum Julii, Forojulian:

    colonia,

    i. e. Forum Julii, Tac. H. 2, 14; 3, 43.—In plur.: Forojulienses, inhabitants of Forum Julii, Forojulians, Tac. Agr. 4.—
    7.
    Forum Vŏcōnii, 24 miles from Forum Julii, in the Pyrenees, now, acc. to some, Le Canet; acc. to others, Luc, Cic. Fam. 10, 17, 1; 10, 34, 1; Plin. 3, 4, 5, § 36.

    Lewis & Short latin dictionary > Forum Aurelium

  • 18 forum boarium

    fŏrum, i, (archaic form fŏrus, i, m., to accord with locus, Lucil. ap. Charis. p. 55 P., and ap. Non. 206, 15; Pompon. ib.), n. [etym. dub.; perh. root Sanscr. dhar-, support; dhar-as, mountain, etc.; Lat. forma, fortis, frenum, etc.; lit., a place or space with set bounds, Corss. Ausspr. 1, 149], what is out of doors, an outside space or place; in partic., as opp. the house, a public place, a market-place, market (cf.: macellum, emporium, velabrum): forum sex modis intelligitur. Primo, negotiationis locus, ut forum Flaminium, forum Julium, ab eorum nominibus, qui ea fora constituenda curarunt, quod etiam locis privatis et in viis et in agris fieri solet. Alio, in quo judicia fieri, cum populo agi, contiones haberi solent. Tertio, cum is, qui provinciae praeest, forum agere dicitur, cum civitates vocat et de controversiis eorum cognoscit. Quarto, cum id forum antiqui appellabant, quod nunc vestibulum sepulcri dicari solet. Quinto, locus in navi, sed tum masculini generis est et plurale (v. forus). Sexto, fori significant et Circensia spectacula, ex quibus etiam minores forulos dicimus. Inde et forare, foras dare, et fores, foras et foriculae, id est ostiola dicuntur, [p. 774] Paul. ex Fest. p. 84 Müll.
    I.
    In gen., an open space.
    A.
    The area before a tomb, fore-court:

    quod (lex XII. Tabularum de sepulcris) FORUM, id est, vestibulum sepulcri, BUSTUMVE USUCAPI vetat, tuetur jus sepulcrorum,

    Cic. Leg. 2, 24, 61.—
    B.
    The part of the wine-press in which the grapes were laid, Varr. R. R. 1, 54, 2; Col. 11, 2, 71; 12, 18, 3.—
    C.
    Plur.: fora = fori, the gangways of a ship, Gell. ap. Charis. 55 P.—
    II.
    In partic., a public place, market-place.
    A.
    A market, as a place for buying and selling:

    quae vendere vellent quo conferrent, forum appellarunt. Ubi quid generatim (i. e. secundum singula genera), additum ab eo cognomen, ut forum boarium, forum olitorium, cupedinis, etc.... Haec omnia posteaquam contracta in unum locum quae ad victum pertinebant et aedificatus locus: appellatum macellum, etc.,

    Varr. L. L. 5, § 145 sq. Müll.— Esp.
    (α).
    forum boarium, the cattlemarket, between the Circus Maximus and the Tiber, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Paul. ex Fest. p. 30, 5; Liv. 21, 62, 2; Plin. 34, 2, 5, § 10; Tac. A. 12, 24; cf. Ov. F. 6, 477. A part of this was probably the forum suarium, Dig. 1, 12, 1, § 11.—
    (β).
    forum olitorium, the vegetable-market, south of the theatre of Marcellus, between the Tiber and the Capitoline hill;

    here stood the columna lactaria, at which infants were exposed,

    Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Liv. 21, 63, 3; Tac. A. 2, 49; Paul. ex Fest. p. 118, 6. Here was probably the forum coquinum also, in which professional cooks offered their services in preparing special entertainments, Plaut. Ps. 3, 2, 1.—
    (γ).
    forum piscarium (or piscatorium), the fish-market, between the basilica Porcia and the Temple of Vesta, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Plaut. Curc. 4, 1, 13; Liv. 26, 27, 3; 40, 51, 5; Col. 8, 17, 15.—
    (δ).
    forum cuppedinis, the market for dainties, between the via sacra and the macellum, Varr. L. L. 5, § 186 Müll. Cf. the similar market in another town, App. M. 1, p. 113, 30 (dub. Hildebr. cupidinis).—Of places where markets were held, a market-town, market-place:

    L. Clodius, pharmacopola circumforaneus, qui properaret, cui fora multa restarent, simul atque introductus est, rem confecit,

    Cic. Clu. 14, 40:

    oppidum Numidarum, nomine Vaga, forum rerum venalium totius regni maxime celebratum,

    Sall. J. 47, 1.—Prov.: Scisti uti foro, you knew how to make your market, i. e. how to act for your advantage, Ter. Phorm. 1, 2, 29; v. Don. ad loc.—
    B.
    The market-place, forum, in each city, as the principal place of meeting, where public affairs were discussed, courts of justice held, money transactions carried on:

    statua ejus (Anicii) Praeneste in foro statuta,

    Liv. 23, 19, 18; hence also, transf., to denote affairs of state, administration of justice, or banking business. In Rome esp. the forum Romanum, Plin. 3, 5, 9, § 66; Tac. A. 12, 24; called also forum magnum, vetus, or, oftener, absol., forum, Liv. 1, 12, 8; 9, 40, 16; Cic. Att. 4, 16, 14 et saep.; a low, open artificial level, about six hundred and thirty Parisian feet long, and rather more than a hundred wide, between the Capitoline and Palatine hills, surrounded by porticos (basilicae) and the shops of money-changers (argentariae), in later times surrounded with fine buildings, and adorned with numberless statues (cf. on it Becker's Antiq. 1, p. 281 sq., and Dict. of Antiq. p. 451):

    in foro infumo boni homines atque dites ambulant,

    Plaut. Curc. 4, 1, 14:

    in foro turbaque,

    Cic. Rep. 1, 17:

    arripere verba de foro,

    to pick them up in the street, id. Fin. 3, 2, 4:

    in vulgus et in foro dicere,

    id. Rep. 3, 30 (Fragm. ap. Non. 262, 24):

    cum Decimus quidam Verginius virginem filiam in foro sua manu interemisset,

    id. Rep. 2, 37:

    in forum descendere,

    id. ib. 6, 2 (Fragm. ap. Non. 501, 28):

    foro nimium distare Carinas,

    Hor. Ep. 1, 7, 48:

    fallacem Circum vespertinumque pererro Saepe forum,

    id. S. 1, 6, 114:

    forumque litibus orbum,

    id. C. 4, 2, 44:

    Hostes in foro ac locis patentioribus cuneatim constiterunt,

    Caes. B. G. 7, 28, 1:

    gladiatores ad forum producti,

    id. B. C. 1, 14, 4:

    ut primum forum attigerim,

    i. e. engaged in public affairs, Cic. Fam. 5, 8, 3:

    studia fori,

    Tac. Agr. 39: forum putealque Libonis Mandabo siccis, adimam cantare severis, i. e. the grave affairs of state, Hor. Ep. 1, 19, 8.—Of administering justice in the forum: NI PAGVNT, IN COMITIO AVT IN FORO ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20:

    ut pacem cum bello, leges cum vi, forum et juris dictionem cum ferro et armis conferatis,

    Cic. Verr. 2, 4, 54 fin.:

    quod (tempus) in judiciis ac foro datur,

    Quint. 10, 7, 20:

    nec ferrea jura Insanumque forum aut populi tabularia vidit,

    Verg. G. 2, 502:

    forum agere,

    to hold a court, hold an assize, Cic. Att. 5, 16, 4; cf. id. Fam. 3, 6, 4:

    lenta fori pugnamus harena,

    Juv. 16, 47; cf. vv. sqq.— Poet. transf.:

    indicitque forum et patribus dat jura vocatis,

    Verg. A. 5, 758:

    civitates, quae in id forum convenerant,

    to that court - district, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 38:

    extra suum forum vadimonium promittere,

    beyond his district, id. ib. 2, 3, 15, §

    38.—Prov.: egomet video rem vorti in meo foro,

    is pending in my own court, affects me nearly, Plaut. Most. 5, 1, 10:

    in alieno foro litigare,

    i. e. not to know what to do, which way to turn, Mart. 12 praef. —Of the transaction of business in the forum:

    haec fides atque haec ratio pecuniarum, quae Romae, quae in foro versatur,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quousque negotiabere? annos jam triginta in foro versaris,

    id. Fl. 29, 70:

    sublata erat de foro fides,

    id. Agr. 2, 3 fin.:

    nisi, etc.... nos hunc Postumum jam pridem in foro non haberemus,

    i. e. he would have been a bankrupt long ago, id. Rab. Post. 15, 41: cedere foro, to quit the market, i. e. to become bankrupt, Sen. Ben. 4, 39; Dig. 16, 3, 7, § 2; Juv. 11, 50; cf. Plaut. Ep. 1, 2, 16. Justice was administered in Rome not only in the forum Romanum, but also, in the times of the emperors, in the forum (Julii) Caesaris (erected by Julius Caesar, Suet. Caes. 26; Plin. 36, 15, 24, § 103; 16, 44, 86, § 236) and in the forum Augusti (erected by the Emperor Augustus, Suet. Aug. 29, and adorned with a fine ivory statue of Apollo, Plin. 7, 53, 54, § 183; Ov. F. 5, 552; id. Tr. 3, 1, 27);

    called simply forum,

    Juv. 1, 128 (where Apollo is called juris peritus, in allusion to the judicial proceedings held here); hence, circumscriptiones, furta, fraudes, quibus trina non sufficiunt fora, Sen. de Ira, 2, 9, 1; so,

    quae (verba) trino juvenis foro tonabas,

    Stat. S. 4, 9, 15; and:

    erit in triplici par mihi nemo foro,

    Mart. 3, 38, 4:

    vacuo clausoque sonant fora sola theatro,

    Juv. 6, 68.—
    C.
    Nom. propr. Fŏrum, a name of many market and assize towns, nine of which, in Etruria, are named, Plin. 3, 15, 20, § 116. The most celebrated are,
    1.
    Forum Ăliēni, a town in Gallia Transpadana, now Ferrara, Tac. H. 3, 6.—
    2.
    Forum Appii, a market-town in Latium, on the Via Appia, near Tres Tavernae, now Foro Appio, Cic. Att. 2, 10; Plin. 3, 5, 9, § 64; Hor. S. 1, 5, 3; Inscr. Orell. 780 al.—
    3.
    Forum Aurēlium, a small city near Rome, on the Via Aurelia, now Montalto, Cic. Cat. 1, 9, 24.—
    4.
    Forum Cornēlium, a town in Gallia Cispadana, now Imola, Cic. Fam. 12, 5, 2.—Hence, Forocorneliensis, e, adj.:

    ager,

    Plin. 3, 16, 20, § 120.—
    5.
    Forum Gallōrum, a town in Gallia Cispadana, between Mutina and Bononia, now Castel Franco, Cic. Fam. 10, 30, 2.—
    6.
    Forum Jūlii, a town in Gallia Narbonensis, a colony of the eighth legion, now Frejus, Mel. 2, 5, 3; Plin. 3, 4, 5, § 35; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 3; 10, 17, 1; Tac. H. 3, 43.—Deriv.: Forojuliensis, e, adj., of or belonging to Forum Julii, Forojulian:

    colonia,

    i. e. Forum Julii, Tac. H. 2, 14; 3, 43.—In plur.: Forojulienses, inhabitants of Forum Julii, Forojulians, Tac. Agr. 4.—
    7.
    Forum Vŏcōnii, 24 miles from Forum Julii, in the Pyrenees, now, acc. to some, Le Canet; acc. to others, Luc, Cic. Fam. 10, 17, 1; 10, 34, 1; Plin. 3, 4, 5, § 36.

    Lewis & Short latin dictionary > forum boarium

  • 19 forum coquinum

    fŏrum, i, (archaic form fŏrus, i, m., to accord with locus, Lucil. ap. Charis. p. 55 P., and ap. Non. 206, 15; Pompon. ib.), n. [etym. dub.; perh. root Sanscr. dhar-, support; dhar-as, mountain, etc.; Lat. forma, fortis, frenum, etc.; lit., a place or space with set bounds, Corss. Ausspr. 1, 149], what is out of doors, an outside space or place; in partic., as opp. the house, a public place, a market-place, market (cf.: macellum, emporium, velabrum): forum sex modis intelligitur. Primo, negotiationis locus, ut forum Flaminium, forum Julium, ab eorum nominibus, qui ea fora constituenda curarunt, quod etiam locis privatis et in viis et in agris fieri solet. Alio, in quo judicia fieri, cum populo agi, contiones haberi solent. Tertio, cum is, qui provinciae praeest, forum agere dicitur, cum civitates vocat et de controversiis eorum cognoscit. Quarto, cum id forum antiqui appellabant, quod nunc vestibulum sepulcri dicari solet. Quinto, locus in navi, sed tum masculini generis est et plurale (v. forus). Sexto, fori significant et Circensia spectacula, ex quibus etiam minores forulos dicimus. Inde et forare, foras dare, et fores, foras et foriculae, id est ostiola dicuntur, [p. 774] Paul. ex Fest. p. 84 Müll.
    I.
    In gen., an open space.
    A.
    The area before a tomb, fore-court:

    quod (lex XII. Tabularum de sepulcris) FORUM, id est, vestibulum sepulcri, BUSTUMVE USUCAPI vetat, tuetur jus sepulcrorum,

    Cic. Leg. 2, 24, 61.—
    B.
    The part of the wine-press in which the grapes were laid, Varr. R. R. 1, 54, 2; Col. 11, 2, 71; 12, 18, 3.—
    C.
    Plur.: fora = fori, the gangways of a ship, Gell. ap. Charis. 55 P.—
    II.
    In partic., a public place, market-place.
    A.
    A market, as a place for buying and selling:

    quae vendere vellent quo conferrent, forum appellarunt. Ubi quid generatim (i. e. secundum singula genera), additum ab eo cognomen, ut forum boarium, forum olitorium, cupedinis, etc.... Haec omnia posteaquam contracta in unum locum quae ad victum pertinebant et aedificatus locus: appellatum macellum, etc.,

    Varr. L. L. 5, § 145 sq. Müll.— Esp.
    (α).
    forum boarium, the cattlemarket, between the Circus Maximus and the Tiber, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Paul. ex Fest. p. 30, 5; Liv. 21, 62, 2; Plin. 34, 2, 5, § 10; Tac. A. 12, 24; cf. Ov. F. 6, 477. A part of this was probably the forum suarium, Dig. 1, 12, 1, § 11.—
    (β).
    forum olitorium, the vegetable-market, south of the theatre of Marcellus, between the Tiber and the Capitoline hill;

    here stood the columna lactaria, at which infants were exposed,

    Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Liv. 21, 63, 3; Tac. A. 2, 49; Paul. ex Fest. p. 118, 6. Here was probably the forum coquinum also, in which professional cooks offered their services in preparing special entertainments, Plaut. Ps. 3, 2, 1.—
    (γ).
    forum piscarium (or piscatorium), the fish-market, between the basilica Porcia and the Temple of Vesta, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Plaut. Curc. 4, 1, 13; Liv. 26, 27, 3; 40, 51, 5; Col. 8, 17, 15.—
    (δ).
    forum cuppedinis, the market for dainties, between the via sacra and the macellum, Varr. L. L. 5, § 186 Müll. Cf. the similar market in another town, App. M. 1, p. 113, 30 (dub. Hildebr. cupidinis).—Of places where markets were held, a market-town, market-place:

    L. Clodius, pharmacopola circumforaneus, qui properaret, cui fora multa restarent, simul atque introductus est, rem confecit,

    Cic. Clu. 14, 40:

    oppidum Numidarum, nomine Vaga, forum rerum venalium totius regni maxime celebratum,

    Sall. J. 47, 1.—Prov.: Scisti uti foro, you knew how to make your market, i. e. how to act for your advantage, Ter. Phorm. 1, 2, 29; v. Don. ad loc.—
    B.
    The market-place, forum, in each city, as the principal place of meeting, where public affairs were discussed, courts of justice held, money transactions carried on:

    statua ejus (Anicii) Praeneste in foro statuta,

    Liv. 23, 19, 18; hence also, transf., to denote affairs of state, administration of justice, or banking business. In Rome esp. the forum Romanum, Plin. 3, 5, 9, § 66; Tac. A. 12, 24; called also forum magnum, vetus, or, oftener, absol., forum, Liv. 1, 12, 8; 9, 40, 16; Cic. Att. 4, 16, 14 et saep.; a low, open artificial level, about six hundred and thirty Parisian feet long, and rather more than a hundred wide, between the Capitoline and Palatine hills, surrounded by porticos (basilicae) and the shops of money-changers (argentariae), in later times surrounded with fine buildings, and adorned with numberless statues (cf. on it Becker's Antiq. 1, p. 281 sq., and Dict. of Antiq. p. 451):

    in foro infumo boni homines atque dites ambulant,

    Plaut. Curc. 4, 1, 14:

    in foro turbaque,

    Cic. Rep. 1, 17:

    arripere verba de foro,

    to pick them up in the street, id. Fin. 3, 2, 4:

    in vulgus et in foro dicere,

    id. Rep. 3, 30 (Fragm. ap. Non. 262, 24):

    cum Decimus quidam Verginius virginem filiam in foro sua manu interemisset,

    id. Rep. 2, 37:

    in forum descendere,

    id. ib. 6, 2 (Fragm. ap. Non. 501, 28):

    foro nimium distare Carinas,

    Hor. Ep. 1, 7, 48:

    fallacem Circum vespertinumque pererro Saepe forum,

    id. S. 1, 6, 114:

    forumque litibus orbum,

    id. C. 4, 2, 44:

    Hostes in foro ac locis patentioribus cuneatim constiterunt,

    Caes. B. G. 7, 28, 1:

    gladiatores ad forum producti,

    id. B. C. 1, 14, 4:

    ut primum forum attigerim,

    i. e. engaged in public affairs, Cic. Fam. 5, 8, 3:

    studia fori,

    Tac. Agr. 39: forum putealque Libonis Mandabo siccis, adimam cantare severis, i. e. the grave affairs of state, Hor. Ep. 1, 19, 8.—Of administering justice in the forum: NI PAGVNT, IN COMITIO AVT IN FORO ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20:

    ut pacem cum bello, leges cum vi, forum et juris dictionem cum ferro et armis conferatis,

    Cic. Verr. 2, 4, 54 fin.:

    quod (tempus) in judiciis ac foro datur,

    Quint. 10, 7, 20:

    nec ferrea jura Insanumque forum aut populi tabularia vidit,

    Verg. G. 2, 502:

    forum agere,

    to hold a court, hold an assize, Cic. Att. 5, 16, 4; cf. id. Fam. 3, 6, 4:

    lenta fori pugnamus harena,

    Juv. 16, 47; cf. vv. sqq.— Poet. transf.:

    indicitque forum et patribus dat jura vocatis,

    Verg. A. 5, 758:

    civitates, quae in id forum convenerant,

    to that court - district, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 38:

    extra suum forum vadimonium promittere,

    beyond his district, id. ib. 2, 3, 15, §

    38.—Prov.: egomet video rem vorti in meo foro,

    is pending in my own court, affects me nearly, Plaut. Most. 5, 1, 10:

    in alieno foro litigare,

    i. e. not to know what to do, which way to turn, Mart. 12 praef. —Of the transaction of business in the forum:

    haec fides atque haec ratio pecuniarum, quae Romae, quae in foro versatur,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quousque negotiabere? annos jam triginta in foro versaris,

    id. Fl. 29, 70:

    sublata erat de foro fides,

    id. Agr. 2, 3 fin.:

    nisi, etc.... nos hunc Postumum jam pridem in foro non haberemus,

    i. e. he would have been a bankrupt long ago, id. Rab. Post. 15, 41: cedere foro, to quit the market, i. e. to become bankrupt, Sen. Ben. 4, 39; Dig. 16, 3, 7, § 2; Juv. 11, 50; cf. Plaut. Ep. 1, 2, 16. Justice was administered in Rome not only in the forum Romanum, but also, in the times of the emperors, in the forum (Julii) Caesaris (erected by Julius Caesar, Suet. Caes. 26; Plin. 36, 15, 24, § 103; 16, 44, 86, § 236) and in the forum Augusti (erected by the Emperor Augustus, Suet. Aug. 29, and adorned with a fine ivory statue of Apollo, Plin. 7, 53, 54, § 183; Ov. F. 5, 552; id. Tr. 3, 1, 27);

    called simply forum,

    Juv. 1, 128 (where Apollo is called juris peritus, in allusion to the judicial proceedings held here); hence, circumscriptiones, furta, fraudes, quibus trina non sufficiunt fora, Sen. de Ira, 2, 9, 1; so,

    quae (verba) trino juvenis foro tonabas,

    Stat. S. 4, 9, 15; and:

    erit in triplici par mihi nemo foro,

    Mart. 3, 38, 4:

    vacuo clausoque sonant fora sola theatro,

    Juv. 6, 68.—
    C.
    Nom. propr. Fŏrum, a name of many market and assize towns, nine of which, in Etruria, are named, Plin. 3, 15, 20, § 116. The most celebrated are,
    1.
    Forum Ăliēni, a town in Gallia Transpadana, now Ferrara, Tac. H. 3, 6.—
    2.
    Forum Appii, a market-town in Latium, on the Via Appia, near Tres Tavernae, now Foro Appio, Cic. Att. 2, 10; Plin. 3, 5, 9, § 64; Hor. S. 1, 5, 3; Inscr. Orell. 780 al.—
    3.
    Forum Aurēlium, a small city near Rome, on the Via Aurelia, now Montalto, Cic. Cat. 1, 9, 24.—
    4.
    Forum Cornēlium, a town in Gallia Cispadana, now Imola, Cic. Fam. 12, 5, 2.—Hence, Forocorneliensis, e, adj.:

    ager,

    Plin. 3, 16, 20, § 120.—
    5.
    Forum Gallōrum, a town in Gallia Cispadana, between Mutina and Bononia, now Castel Franco, Cic. Fam. 10, 30, 2.—
    6.
    Forum Jūlii, a town in Gallia Narbonensis, a colony of the eighth legion, now Frejus, Mel. 2, 5, 3; Plin. 3, 4, 5, § 35; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 3; 10, 17, 1; Tac. H. 3, 43.—Deriv.: Forojuliensis, e, adj., of or belonging to Forum Julii, Forojulian:

    colonia,

    i. e. Forum Julii, Tac. H. 2, 14; 3, 43.—In plur.: Forojulienses, inhabitants of Forum Julii, Forojulians, Tac. Agr. 4.—
    7.
    Forum Vŏcōnii, 24 miles from Forum Julii, in the Pyrenees, now, acc. to some, Le Canet; acc. to others, Luc, Cic. Fam. 10, 17, 1; 10, 34, 1; Plin. 3, 4, 5, § 36.

    Lewis & Short latin dictionary > forum coquinum

  • 20 forum cuppedinis

    fŏrum, i, (archaic form fŏrus, i, m., to accord with locus, Lucil. ap. Charis. p. 55 P., and ap. Non. 206, 15; Pompon. ib.), n. [etym. dub.; perh. root Sanscr. dhar-, support; dhar-as, mountain, etc.; Lat. forma, fortis, frenum, etc.; lit., a place or space with set bounds, Corss. Ausspr. 1, 149], what is out of doors, an outside space or place; in partic., as opp. the house, a public place, a market-place, market (cf.: macellum, emporium, velabrum): forum sex modis intelligitur. Primo, negotiationis locus, ut forum Flaminium, forum Julium, ab eorum nominibus, qui ea fora constituenda curarunt, quod etiam locis privatis et in viis et in agris fieri solet. Alio, in quo judicia fieri, cum populo agi, contiones haberi solent. Tertio, cum is, qui provinciae praeest, forum agere dicitur, cum civitates vocat et de controversiis eorum cognoscit. Quarto, cum id forum antiqui appellabant, quod nunc vestibulum sepulcri dicari solet. Quinto, locus in navi, sed tum masculini generis est et plurale (v. forus). Sexto, fori significant et Circensia spectacula, ex quibus etiam minores forulos dicimus. Inde et forare, foras dare, et fores, foras et foriculae, id est ostiola dicuntur, [p. 774] Paul. ex Fest. p. 84 Müll.
    I.
    In gen., an open space.
    A.
    The area before a tomb, fore-court:

    quod (lex XII. Tabularum de sepulcris) FORUM, id est, vestibulum sepulcri, BUSTUMVE USUCAPI vetat, tuetur jus sepulcrorum,

    Cic. Leg. 2, 24, 61.—
    B.
    The part of the wine-press in which the grapes were laid, Varr. R. R. 1, 54, 2; Col. 11, 2, 71; 12, 18, 3.—
    C.
    Plur.: fora = fori, the gangways of a ship, Gell. ap. Charis. 55 P.—
    II.
    In partic., a public place, market-place.
    A.
    A market, as a place for buying and selling:

    quae vendere vellent quo conferrent, forum appellarunt. Ubi quid generatim (i. e. secundum singula genera), additum ab eo cognomen, ut forum boarium, forum olitorium, cupedinis, etc.... Haec omnia posteaquam contracta in unum locum quae ad victum pertinebant et aedificatus locus: appellatum macellum, etc.,

    Varr. L. L. 5, § 145 sq. Müll.— Esp.
    (α).
    forum boarium, the cattlemarket, between the Circus Maximus and the Tiber, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Paul. ex Fest. p. 30, 5; Liv. 21, 62, 2; Plin. 34, 2, 5, § 10; Tac. A. 12, 24; cf. Ov. F. 6, 477. A part of this was probably the forum suarium, Dig. 1, 12, 1, § 11.—
    (β).
    forum olitorium, the vegetable-market, south of the theatre of Marcellus, between the Tiber and the Capitoline hill;

    here stood the columna lactaria, at which infants were exposed,

    Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Liv. 21, 63, 3; Tac. A. 2, 49; Paul. ex Fest. p. 118, 6. Here was probably the forum coquinum also, in which professional cooks offered their services in preparing special entertainments, Plaut. Ps. 3, 2, 1.—
    (γ).
    forum piscarium (or piscatorium), the fish-market, between the basilica Porcia and the Temple of Vesta, Varr. L. L. 5, § 146 Müll.; Plaut. Curc. 4, 1, 13; Liv. 26, 27, 3; 40, 51, 5; Col. 8, 17, 15.—
    (δ).
    forum cuppedinis, the market for dainties, between the via sacra and the macellum, Varr. L. L. 5, § 186 Müll. Cf. the similar market in another town, App. M. 1, p. 113, 30 (dub. Hildebr. cupidinis).—Of places where markets were held, a market-town, market-place:

    L. Clodius, pharmacopola circumforaneus, qui properaret, cui fora multa restarent, simul atque introductus est, rem confecit,

    Cic. Clu. 14, 40:

    oppidum Numidarum, nomine Vaga, forum rerum venalium totius regni maxime celebratum,

    Sall. J. 47, 1.—Prov.: Scisti uti foro, you knew how to make your market, i. e. how to act for your advantage, Ter. Phorm. 1, 2, 29; v. Don. ad loc.—
    B.
    The market-place, forum, in each city, as the principal place of meeting, where public affairs were discussed, courts of justice held, money transactions carried on:

    statua ejus (Anicii) Praeneste in foro statuta,

    Liv. 23, 19, 18; hence also, transf., to denote affairs of state, administration of justice, or banking business. In Rome esp. the forum Romanum, Plin. 3, 5, 9, § 66; Tac. A. 12, 24; called also forum magnum, vetus, or, oftener, absol., forum, Liv. 1, 12, 8; 9, 40, 16; Cic. Att. 4, 16, 14 et saep.; a low, open artificial level, about six hundred and thirty Parisian feet long, and rather more than a hundred wide, between the Capitoline and Palatine hills, surrounded by porticos (basilicae) and the shops of money-changers (argentariae), in later times surrounded with fine buildings, and adorned with numberless statues (cf. on it Becker's Antiq. 1, p. 281 sq., and Dict. of Antiq. p. 451):

    in foro infumo boni homines atque dites ambulant,

    Plaut. Curc. 4, 1, 14:

    in foro turbaque,

    Cic. Rep. 1, 17:

    arripere verba de foro,

    to pick them up in the street, id. Fin. 3, 2, 4:

    in vulgus et in foro dicere,

    id. Rep. 3, 30 (Fragm. ap. Non. 262, 24):

    cum Decimus quidam Verginius virginem filiam in foro sua manu interemisset,

    id. Rep. 2, 37:

    in forum descendere,

    id. ib. 6, 2 (Fragm. ap. Non. 501, 28):

    foro nimium distare Carinas,

    Hor. Ep. 1, 7, 48:

    fallacem Circum vespertinumque pererro Saepe forum,

    id. S. 1, 6, 114:

    forumque litibus orbum,

    id. C. 4, 2, 44:

    Hostes in foro ac locis patentioribus cuneatim constiterunt,

    Caes. B. G. 7, 28, 1:

    gladiatores ad forum producti,

    id. B. C. 1, 14, 4:

    ut primum forum attigerim,

    i. e. engaged in public affairs, Cic. Fam. 5, 8, 3:

    studia fori,

    Tac. Agr. 39: forum putealque Libonis Mandabo siccis, adimam cantare severis, i. e. the grave affairs of state, Hor. Ep. 1, 19, 8.—Of administering justice in the forum: NI PAGVNT, IN COMITIO AVT IN FORO ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. Her. 2, 13, 20:

    ut pacem cum bello, leges cum vi, forum et juris dictionem cum ferro et armis conferatis,

    Cic. Verr. 2, 4, 54 fin.:

    quod (tempus) in judiciis ac foro datur,

    Quint. 10, 7, 20:

    nec ferrea jura Insanumque forum aut populi tabularia vidit,

    Verg. G. 2, 502:

    forum agere,

    to hold a court, hold an assize, Cic. Att. 5, 16, 4; cf. id. Fam. 3, 6, 4:

    lenta fori pugnamus harena,

    Juv. 16, 47; cf. vv. sqq.— Poet. transf.:

    indicitque forum et patribus dat jura vocatis,

    Verg. A. 5, 758:

    civitates, quae in id forum convenerant,

    to that court - district, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 38:

    extra suum forum vadimonium promittere,

    beyond his district, id. ib. 2, 3, 15, §

    38.—Prov.: egomet video rem vorti in meo foro,

    is pending in my own court, affects me nearly, Plaut. Most. 5, 1, 10:

    in alieno foro litigare,

    i. e. not to know what to do, which way to turn, Mart. 12 praef. —Of the transaction of business in the forum:

    haec fides atque haec ratio pecuniarum, quae Romae, quae in foro versatur,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quousque negotiabere? annos jam triginta in foro versaris,

    id. Fl. 29, 70:

    sublata erat de foro fides,

    id. Agr. 2, 3 fin.:

    nisi, etc.... nos hunc Postumum jam pridem in foro non haberemus,

    i. e. he would have been a bankrupt long ago, id. Rab. Post. 15, 41: cedere foro, to quit the market, i. e. to become bankrupt, Sen. Ben. 4, 39; Dig. 16, 3, 7, § 2; Juv. 11, 50; cf. Plaut. Ep. 1, 2, 16. Justice was administered in Rome not only in the forum Romanum, but also, in the times of the emperors, in the forum (Julii) Caesaris (erected by Julius Caesar, Suet. Caes. 26; Plin. 36, 15, 24, § 103; 16, 44, 86, § 236) and in the forum Augusti (erected by the Emperor Augustus, Suet. Aug. 29, and adorned with a fine ivory statue of Apollo, Plin. 7, 53, 54, § 183; Ov. F. 5, 552; id. Tr. 3, 1, 27);

    called simply forum,

    Juv. 1, 128 (where Apollo is called juris peritus, in allusion to the judicial proceedings held here); hence, circumscriptiones, furta, fraudes, quibus trina non sufficiunt fora, Sen. de Ira, 2, 9, 1; so,

    quae (verba) trino juvenis foro tonabas,

    Stat. S. 4, 9, 15; and:

    erit in triplici par mihi nemo foro,

    Mart. 3, 38, 4:

    vacuo clausoque sonant fora sola theatro,

    Juv. 6, 68.—
    C.
    Nom. propr. Fŏrum, a name of many market and assize towns, nine of which, in Etruria, are named, Plin. 3, 15, 20, § 116. The most celebrated are,
    1.
    Forum Ăliēni, a town in Gallia Transpadana, now Ferrara, Tac. H. 3, 6.—
    2.
    Forum Appii, a market-town in Latium, on the Via Appia, near Tres Tavernae, now Foro Appio, Cic. Att. 2, 10; Plin. 3, 5, 9, § 64; Hor. S. 1, 5, 3; Inscr. Orell. 780 al.—
    3.
    Forum Aurēlium, a small city near Rome, on the Via Aurelia, now Montalto, Cic. Cat. 1, 9, 24.—
    4.
    Forum Cornēlium, a town in Gallia Cispadana, now Imola, Cic. Fam. 12, 5, 2.—Hence, Forocorneliensis, e, adj.:

    ager,

    Plin. 3, 16, 20, § 120.—
    5.
    Forum Gallōrum, a town in Gallia Cispadana, between Mutina and Bononia, now Castel Franco, Cic. Fam. 10, 30, 2.—
    6.
    Forum Jūlii, a town in Gallia Narbonensis, a colony of the eighth legion, now Frejus, Mel. 2, 5, 3; Plin. 3, 4, 5, § 35; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 3; 10, 17, 1; Tac. H. 3, 43.—Deriv.: Forojuliensis, e, adj., of or belonging to Forum Julii, Forojulian:

    colonia,

    i. e. Forum Julii, Tac. H. 2, 14; 3, 43.—In plur.: Forojulienses, inhabitants of Forum Julii, Forojulians, Tac. Agr. 4.—
    7.
    Forum Vŏcōnii, 24 miles from Forum Julii, in the Pyrenees, now, acc. to some, Le Canet; acc. to others, Luc, Cic. Fam. 10, 17, 1; 10, 34, 1; Plin. 3, 4, 5, § 36.

    Lewis & Short latin dictionary > forum cuppedinis

См. также в других словарях:

  • What Have We Become — estudio de Seemless Publicación Septiembre 5, 2006 Grabación a principios de 2006 Género(s) Hard rock Duración 50:01 …   Wikipedia Español

  • What Have We Become — Infobox Album | Name = What Have We Become Type = studio Artist = Seemless Released = September 5, 2006 Recorded = Early 2006 Genre = Stoner rock Hard rock Label = Equal Vision | Producer = Reviews = Last album = Seemless (2003) This album = What …   Wikipedia

  • what became, has become, will become of somebody — what became, has become, will become of sb/sth? idiom used to ask what has happened or what will happen to sb/sth • What became of that student who used to live with you? • I dread to think what will become of them if they lose their home.… …   Useful english dictionary

  • what became, has become, will become of something? — what became, has become, will become of sb/sth? idiom used to ask what has happened or what will happen to sb/sth • What became of that student who used to live with you? • I dread to think what will become of them if they lose their home.… …   Useful english dictionary

  • Become — Be*come , v. i. [imp. {Became}; p. p. {Become}; p. pr. & vb. n. {Becoming}.] [OE. bicumen, becumen, AS. becuman to come to, to happen; akin to D. bekomen, OHG.a piqu[ e]man, Goth. biquiman to come upon, G. bekommen to get, suit. See {Be }, and… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Become — Be*come , v. i. [imp. {Became}; p. p. {Become}; p. pr. & vb. n. {Becoming}.] [OE. bicumen, becumen, AS. becuman to come to, to happen; akin to D. bekomen, OHG.a piqu[ e]man, Goth. biquiman to come upon, G. bekommen to get, suit. See {Be }, and… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • become of — HAPPEN TO, be the fate of, be the lot of, overtake; poetic/literary befall, betide. → become * * * be ˈcome of [transitive] [present tense I/you/we/they become of he/she/it becomes of …   Useful english dictionary

  • become — be|come [ bı kʌm ] (past tense became [ bı keım ] ; past participle be|come) verb *** Become can be used in the following ways: as a linking verb (followed by an adjective or noun complement): The problem became worse. He became president in 2001 …   Usage of the words and phrases in modern English

  • become of — phrasal verb [transitive] Word forms become of : present tense I/you/we/they become of he/she/it becomes of present participle becoming of past tense became of past participle become of what has/will become of used for asking what has happened to …   English dictionary

  • become*/*/*/ — [bɪˈkʌm] (past tense became [bɪˈkeɪm] ; past participle become) linking verb to change and start to be something different The sky became dark.[/ex] People were becoming increasingly angry about the delay.[/ex] Christine decided to become a… …   Dictionary for writing and speaking English

  • What Makes Sammy Run? — Infobox Book name = What Makes Sammy Run? image caption = First edition of What Makes Sammy Run? author = Budd Schulberg country = United States language = English cover artist = series = genre = publisher = Random House release date = 1941 |… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»